Zelfredzaamheid

Dementie
Omgaan met dementie

Dossier: omgaan met dementie

Niet alleen de zorg voor mensen met dementie wordt steeds intensiever, ook voor de ondersteuning aan de naasten komt steeds meer aandacht. Wat is hierin de rol van sociaal werkers? Zorg+Welzijn heeft dat in een overzichtelijk dossier gebundeld.

De zorgarrangeur: net nieuw en nu al veel kritiek, wat verandert er echt?

Een nieuw fenomeen in de wijk: de zorgarrangeur. Dit is een aparte functionaris die cliënten moet helpen zodat ouderen langer thuis kunnen wonen. Ondanks een geslaagde proef klinken er vanuit het werkveld veel kritische geluiden. Hoe zit dit?
Jeugdhulp
Zorgverlening tijdens de lockdown

Wat leert de eerste lockdown ons over zorgvraag en -verlening?

De eerste lockdown zette zowel sociaal professionals als cliënten behoorlijk onder druk. Wat veranderde er voor hen tijdens deze onstuimige periode? Wat ging er goed en minder goed in de zorg- en hulpverlening? En wat kunnen we daarvan leren? Het Verwey-Jonker Instituut deed er onderzoek naar.
Wet- en regelgeving

Van beschermd wonen naar beschermd thuis: ‘keihard werken’

Ondanks dat de officiële overgang van beschermd wonen naar beschermd thuis (weer) is uitgesteld, tot januari 2022, zijn veel organisaties en gemeenten al druk bezig met de ambulantisering van het beschermd wonen. Het stelt sociaal professionals dan ook voor flinke uitdagingen, stelt onderzoeker Margit van der Meulen. ‘Ik denk niet dat het makkelijk zal gaan; het vraagt keihard werken.’

‘Realiseer je dat je werk teamsport is’

Zorg en ondersteuning op maat, de klant centraal. Het lijkt vanzelfsprekend en iedereen wil het. Maar in de praktijk zitten systemen, protocollen, structuren nog steeds vaak in de weg, zegt Kitty Jurrius in haar letorale rede. Haar oplossingsrichting: ‘Realiseer je dat je werk teamsport is.’
Dementie

‘Mijn angst is dat mensen met Alzheimer worden vergeten’

Vandaag op Wereld Alzheimerdag wordt overal ter wereld stil gestaan bij dementie. Dat is hard nodig, meent ouderenwerker Hamid Azaimi. Immers: 1 op de 5 mensen krijgt het. Mede daarom werkte Hamid mee aan de documentaireserie Thuis op Zuid waarin Adelheid Roosen en Hugo Borst mensen met dementie die nog zelfstandig wonen ontmoeten. Hamid: ‘Ik wil meer bekendheid geven aan dementie, het uit de taboesfeer halen.’
Wmo

Erik Dannenberg: ‘Huidige Wmo is onhoudbaar’

De kosten voor de Wmo lopen op, doordat mensen met midden en hogere inkomens er meer gebruik van maken. Een gevolg van de invoering van het vaste tarief, zegt Erik Dannenberg, voorzitter van Divosa. Volgens hem is deze situatie onhoudbaar en moeten we terug naar de oorsprong: maatwerk.

SCP: Zorg voor langer zelfstandig wonen hoort niet bij wijkteam

De toekomstige ouderenzorg heeft meer specifieke deskundigheid van professionals nodig om ouderen thuis te begeleiden. Dat blijkt uit de kennissynthese van het Sociaal en Cultureel Planbureau. ‘Er wordt nog steeds te veel op de eigen kracht ingezet’.
Wmo
eenzame oudere

SCP: Meer aandacht nodig van professionals tegen eenzaamheid

Eén op de vijf mensen die gebruik maakt van de Wmo voelt zich zeer eenzaam. Evert Pommer van het Sociaal en Cultureel Planbureau stelt: 'Een oorzaak voor grotere eenzaamheid zou kunnen zijn dat hulpverleners minder tijd hebben om met ouderen in gesprek te gaan.’
LVB

Toegang sociaal domein blijkt moeilijk voor mensen met lvb

Toezicht Sociaal Domein (TSD) deed onderzoek naar de toegankelijkheid van het sociaal domein voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Mystery guests met een lvb gingen op pad in een vijftal gemeenten. Door tijdgebrek en onvoldoende kennis werden de ervaringsdeskundigen vaker weggestuurd.

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.