Zelfredzaamheid

Langer thuis wonen
sociaal arrangeren

Dankzij de sociaal arrangeur houden mantelzorgers in Nijmegen het langer vol

Een innovatief project waar ouderen, sociaal werkers én mantelzorgers de vruchten van plukken. Die zijn de afgelopen 2 jaar behaald met ‘Sociaal Arrangeren’, een zorgpilot in Nijmegen. Mantelzorgers kunnen de zorg voor hun naasten langer volhouden, luidt een van de conclusies.

Zelfstandig wonen voor je cliënt wordt makkelijker als jij deze 7 dingen doet

Hoe gaat het met mensen die van een woonvoorziening naar (begeleid) zelfstandig wonen gaan? Dat probeerden onderzoekers aan de Radboudumc te achterhalen. Ze spraken 72 mensen die deze stap maakten en volgden hen een jaar lang. Voor een deel zijn de veranderingen positief, maar op andere gebieden loopt het nog niet zo lekker.
E-health
man achter computer

Online ondersteuning heel kansrijk: ‘Het voorkomt dat stress bij cliënten oploopt’

Videobellen op afstand, waarbij cliënten zelf bepalen wanneer ze een beroep doen op hulpverleners, voorkomt escalatie van problemen. Onderzoeker Miriam Zaagsma ziet de inzet van moderne technologie niet als vervanging, maar als een aanvulling op de bestaande hulpverlening.
Informele zorg
Herstelacademies

Wat is de meerwaarde van Herstelacademies?

Het Trimbos-instituut doet de aankomende jaren uitgebreid onderzoek naar de bijdrage die Herstelacademies kunnen leveren aan het herstel van mensen met psychische problemen. Maar wat kunnen we daar nu al over zeggen? Ton Verspoor is mede-initiatiefnemer en manager van Enik Recovery College en ziet dagelijks wat de positieve impact van Herstelacademies kan zijn: ‘Onze bezoekers herstellen door van elkaar te leren.’
Wet- en regelgeving
Beleid belemmert professional

Beleid belemmert sociaal professionals; wat moet er anders?

Regels, wetten, langdurige procedures… ze maken het sociaal professionals soms knap lastig. Dat is zonde, want het kan hen beletten om cliënten optimaal te helpen. Interventiespecialisten Mindert Rakhorst en Reinier van der Grijp kunnen erover meepraten.
Participatie

‘Mensen in de bijstand krijgen niet de hulp die ze nodig hebben’

De huidige praktijk van ‘kansrijken’ zinloos achter de broek zitten en ‘kansarmen’ aan hun lot overlaten biedt volgens bijzonder hoogleraar actief burgerschap Monique Kremer geen antwoord op 'het drama van de bijstand'. ‘Het hoofddoel moet niet zijn betaald werk, maar volwaardig burgerschap.'
Eenzaamheid

‘Hoe minder face-to-face contact, hoe meer eenzaamheid’

Het contact met mensen die iets verder van je af staan, zoals kennissen en collega’s, is belangrijker dan tot nu toe werd gedacht bij het verminderen van gevoelens van eenzaamheid. Dit concluderen onderzoekers van de Tilburg University in onderzoek naar eenzaamheid ten tijde van de eerste lockdown. Nu het land net opnieuw min of meer in lockdown is gegaan, is hun onderzoek des te relevanter.
LVB
silhouet

‘Lvb is vaak een blinde vlek’

Voor mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) is meedoen niet vanzelfsprekend. Lisa Putman en Isolde Woittiez van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) pleiten in hun vandaag verschenen rapport. 'Meer meedoen’ voor een voorlichtingscampagne en trainingen om ambtenaren, hulpverleners, leraren en werkgevers hier bewust van te maken. ‘De insteek is te vaak zelfredzaamheid. Maar zelfredzaam zijn mensen met een lvb niet.’
Wijkteam
Sjef van der Klein is Sociaal Werker van het Jaar 2018

Column: Langer thuis is een wens maar niet altijd wenselijk

De wijk waar ik werk, gaat sterk vergrijzen. Als ik aan ouderen vraag wat ze willen, is dit vaak in de eigen omgeving ouder worden. Vertrouwd en bekend, liefst met genoeg mogelijkheden in de buurt om mee te blijven doen en te doen waar ze blij van worden. Toen ik een oudere mevrouw vroeg hoe ze dit voor zich ziet, zei ze glimlachend: ‘Als ik mijn huisje uit ga, hoop ik dat het tussen zes planken is.’
Participatie

‘Je bent in feite een onbetrouwbare werknemer’

De arbeidsparticipatie van mensen met ernstige psychische problemen blijft ver achter. Hoe komt dat? En hoe kan het beter? Dit vroeg het Trimbos-instituut aan ervaringsdeskundigen van het panel Psychisch Gezien. Meer kennis en begrip en meer begeleiding blijken belangrijke succesfactoren. ‘Niemand, behalve de psychiater, heeft zich echt in verdiept wat er met me aan de hand was.’

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.