Zelfredzaamheid

langer thuis wonen

Overbelasting van mantelzorgers: dit zijn de risicogroepen

Zorgen voor hun naasten, dat doen mantelzorgers met liefde. Maar het gevaar is dat zij hun fysieke of emotionele grenzen overschrijden en overbelast raken. Vier soorten mantelzorgers zijn extra kwetsbaar, werd duidelijk tijdens het Congres Samenwerken met de Mantelzorger.
Langer thuis wonen
sociaal arrangeren

Dankzij de sociaal arrangeur houden mantelzorgers in Nijmegen het langer vol

Een innovatief project waar ouderen, sociaal werkers én mantelzorgers de vruchten van plukken. Die zijn de afgelopen 2 jaar behaald met ‘Sociaal Arrangeren’, een zorgpilot in Nijmegen. Mantelzorgers kunnen de zorg voor hun naasten langer volhouden, luidt een van de conclusies.
Dementie
Omgaan met dementie

Dossier: omgaan met dementie

Niet alleen de zorg voor mensen met dementie wordt steeds intensiever, ook voor de ondersteuning aan de naasten komt steeds meer aandacht. Wat is hierin de rol van sociaal werkers? Zorg+Welzijn heeft dat in een overzichtelijk dossier gebundeld.
LVB

Ouders met een LVB begrijpen hun baby beter dankzij Pinkies

Voor mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen problemen oplossen en overzicht bewaren lastiger zijn dan voor anderen. Als kersverse ouder kan het daarom lastig zijn de baby op te voeden. Maar er is hulp voor ouders met een LVB: de interventie Pinkies draagt bij aan een veilige hechting.
Zelfredzaamheid

Andries Baart: ‘Soms kun je beter de regels aan je laars lappen’

Bestaanszekerheid gaat over veel meer dan alleen over geld. Toch is de hulpverlening daar vaak nog niet op afgestemd. Een doorn in het oog van hoogleraar Andries Baart. Hij schreef er het essay Een precair bestaan over. ‘De mens- en wereldbeelden die in beleid omgaan, stroken te vaak niet met de mensen om wie het gaat.’
Zelfredzaamheid

‘Er zou een verbod moeten komen op doorverwijzen’

Mensen moeten beschikken over te veel ‘instantiekapitaal’: het vermogen om zelf de weg te vinden in de wirwar aan loketten en de juiste houding te tonen tegenover instanties. Dat blijkt uit onderzoek van de UvA en HvA. Hoe kunnen we het vertrouwen van de burger terugwinnen? Onderzoekers Aisa Amagir en Monique Kremer geven advies.
Eenzaamheid
Contact met de buurt Eva Geelen

Sociaal werker Eva Geelen in de spotlights: ‘Contact met de buurt moet iets vanzelfsprekends zijn’

We richten de spotlight dit keer op sociaal werker Eva Geelen. Zij won in 2021 de Zorg+Welzijn Award voor haar inzet tegen eenzaamheid. Een echte verschilmaker dus. Sindsdien heeft ze niet stilgezeten. Zo stampte ze in Breda het project ‘Later is nu’ uit de grond, waar (oudere) buurtgenoten elkaar ontmoeten. En dat werpt precies de vruchten af waar Eva op hoopte.
Zelfredzaamheid

Dossier: laaggeletterdheid signaleren en bespreken

1 op de 3 15-jarige leerlingen in Nederland heeft onvoldoende leesvaardigheid, blijkt uit internationaal onderzoek dat begin december 2023 werd gepubliceerd. En ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruiken van een computer of smartphone. Reden voor Zorg+Welzijn om een dossier te maken over laaggeletterdheid met als uitgangspunt: hoe kunnen sociaal werkers laaggeletterdheid beter signaleren en bespreken. 
Zelfredzaamheid
Motiverende gespreksvoering is iemand een helpende hand bieden.

Ontdek het goud in de ander: de kunst van motiverende gespreksvoering

Voor sociaal werkers is motiverende gespreksvoering een krachtig instrument, waarmee je de innerlijke motivatie van je cliënt kan blootleggen. Deze methodiek vereist meer dan alleen technische vaardigheden; het vraagt om een diepgaande verandering in je professionele grondhouding. In dit artikel laat expert Corine Vernooij je de kansen en valkuilen zien van motiverende gespreksvoering.
Zelfredzaamheid

COLUMN Veerkracht(en)

Alarm: veerkracht lijkt te verworden tot het nieuwe woord voor 'zelfredzaamheid'! Heb je mentale of fysieke gezondheidsklachten bij alle narigheid die je meemaakt? Dan ben je blijkbaar niet veerkrachtig genoeg. En daar moet je dan weer op eigen kracht aan werken, liefst met mensen uit je eigen netwerk...

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.