Zelfredzaamheid

Zelfstandig wonen voor je cliënt wordt makkelijker als jij deze 7 dingen doet

Hoe gaat het met mensen die van een woonvoorziening naar (begeleid) zelfstandig wonen gaan? Dat probeerden onderzoekers aan de Radboudumc te achterhalen. Ze spraken 72 mensen die deze stap maakten en volgden hen een jaar lang. Voor een deel zijn de veranderingen positief, maar op andere gebieden loopt het nog niet zo lekker.
Verslaving

Op wijkniveau stoppen met roken? ‘Dan móét er aandacht voor chronische stress zijn’

Op wijkniveau werk maken van stoppen met roken. Dat wordt beoogd in De Coevering, een kwetsbare wijk in het Brabantse Geldrop waar sommige mensen met schulden, gezondheid en opvoedproblemen kampen. ‘Om de kans op succes bij het stoppen te vergroten, móét er juist aandacht voor die stress zijn.’ Om die reden wordt nadrukkelijk de samenwerking met sociaal werkers gezocht.
Ondermijning
jongeren op straat met alcohol

Het vak van straatcoach bestaat eigenlijk niet, maar in Arnhem zijn ‘frontsoldaten’ wel succesvol

Er zijn op straat, dat is in essentie het werk van een straatcoach. Ondanks dat in de armere wijken van Arnhem jongeren met succes behoed worden voor criminele activiteiten, heeft het beroep van straatcoach behoefte aan verdere professionalisering. ‘Veel van onze straatcoaches hebben vroeger zelf geworsteld met aspecten van ondermijning.’
Verward gedrag

59 miljoen extra voor aanpak verward gedrag: ‘Maar dit zijn geen magische oplossingen’

Het klinkt mooi, al dat extra geld voor de aanpak van mensen met onbegrepen gedrag. Maar of het effectief zal zijn? ‘Het wiel wordt voortdurend opnieuw uitgevonden, maar heel vaak met dezelfde mankementen', zegt Bauke Koekkoek, lector onbegrepen gedrag en crisisdienstverpleegkundige.
Zelfredzaamheid

‘De mantelzorger wordt noodgedwongen een specialist die ze niet kan zijn’ 

Mantelzorgers moeten hyperalert zijn om zich een weg te banen in de jungle van het zorgsysteem, zagen de makers van de documentaire Kanaal Sociaal. Zij volgden een jaar lang zes mantelzorgers en diverse sociaal werkers. 'Mantelzorgers staan op omvallen, wie zorgt er voor hen?'
Participatie

Pieter Hilhorst: ‘Alles is gericht op de korte termijn, om het ergste te voorkomen’

‘We hebben een blinde vlek voor sociale relaties, we benaderen alles als een individueel probleem', stelt politicoloog en publicist Pieter Hilhorst, projectleider van de Citydeal Eenvoudig Maatwerk, aanjager van sociale innovatie en lid van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. ‘Met als gevolg dat bepaalde grotere patronen, onderliggende problemen, ongezien blijven.’
Multiproblematiek

Veel onveiligheid en achterdocht in Haagsche wijken, maar Roel blijft voor kwetsbaren knokken

Psychiatrische problemen, een verslaving, eenzaamheid of dementie. Veel mensen in de Haagsche wijken Morgenstond en Moerwijk dreigen buiten de boot te vallen. Sociaalpsychiatrisch verpleegkundige Roel Rutten houdt samen met andere sociaal werkers, zorgverleners en politie de buurten veilig, en probeert tegelijk kwetsbare mensen weer te laten meedoen.
Zorgmijders

Flinke kloof tussen boeren en sociaal werkers: ‘Eerste contact is grootste obstakel’

De mentale gezondheid van boeren staat onder druk, maar hulp vragen voelt vaak als falen en er is een gebrek aan vertrouwen in hulpverlening. Hoe bereik je boeren als sociaal werker toch? Lees de adviezen uit de boerensector en van hulpverleners die het boerenbestaan goed kennen.
Wijkteam
Anne Elsingshorst is blogger bij Zorg+Welzijn

De charme van de wijk, het domein van wijkverpleegkundigen én sociaal werkers

Dat werken in de wijk zeker niet suf maar uitdagend is, wil wijkverpleegkundige Anne Elsinghorst laten zien in haar blogs. Haar verhalen, die dus meer inhouden dan die steunkousen aantrekken of mensen douchen, worden nu gebundeld tot een boek. Anne vertelt over samenwerken met sociaal werkers, de kwetsbare ouderen en hoe het bloggen haar leven heeft verrijkt.

Leer ouderen hoe ze online oplichting kunnen herkennen

Mediawijsheid is een belangrijk onderwerp voor ouderen. Het aantal gevallen van fraude en online oplichting nam afgelopen jaar verder toe. Een speciale Advieslijn Veiligheid van ouderenbond ANBO moet ouderen hulp bieden. 

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.