Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid

WAT WERKT Digitale inclusie

Een op de vijf Nederlanders tussen de 16 en 74 jaar heeft geen of beperkte digitale vaardigheden, blijkt uit onderzoek van Digital Economy and Society Index (DESI). Nada de Groot van Movisie legt uit wat nodig is om de samenleving wél digitaal inclusief te maken.
Zelfredzaamheid
opbouwwerk

BPSW, SWN en Movisie: ‘Laten we het eens over samenlevingsopbouw hebben’

De aandacht voor opbouwwerk zit in de lift, net als het aantal vacatures. Dat is positief. Maar opbouwwerk is geen duizenddingendoekje en moet niet gezien worden als de probleemoplosser van de wijk, zegt Mariël van Pelt van Movisie. BPSW, SWN en Movisie pleiten voor een extra impuls van opbouwwerk om de potentie beter te benutten.
Zelfredzaamheid
Zorg+Welzijn, gids in het sociaal domein

Kleurenblindheid in de wijk is niet onschuldig

Meer dan de helft van de sociaal werkers meldt situaties met discriminatie niet. Dat blijkt uit onderzoek van Movisie. Bovendien wordt discriminatie op de werkvloer vaak niet eens herkend. Onderzoeker René Broekroelofs vertelt hoe het anders kan. En moet. ‘Want kleurenblindheid lijkt misschien onschuldig, maar dat is het niet.’
Informele zorg

Column: ‘Een sterke sociale basis discrimineert niet’

Hoe bouw je aan een sociaal sterke wijk, buurt of dorp? Daarin spelen buurtinitiatieven vaak een cruciale rol. Movisie beschreef de afgelopen jaren 30 van deze initiatieven en ontdekte wat werkt. Maar wat als de belangen van deze initiatieven discriminerend zijn? Expert sociale innovatie Lou Repetur onderzoekt het in deze column. 
Dementie

Zinvolle daginvulling voor mensen met dementie: ‘Organiseer een derde helft’

Voor mensen met dementie is een zinvolle daginvulling van groot belang. Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren bij het organiseren van zo'n dag voor thuiswonende mensen met dementie? En wat betekent dit voor sociaal werkers? Movisie zocht het uit.
Participatie

‘Blijf je tussen je vier muren, dan glij je alleen maar verder af’

In het Overijsselse Dalfsen poppen steeds meer ontmoetingsinitiatieven op. Dorpsgenoten ontmoeten elkaar bij een goed gekookte en betaalbare maaltijd. Opbouwwerker Peter ten Have, die jaren geleden vanwege een alcoholverslaving zelf heel diep in de put zat, is de drijvende kracht. Movisie publiceert binnenkort zijn succesverhaal, lees alvast dit voorproefje van Ten Have.
Wet- en regelgeving
Beleid belemmert professional

Beleid belemmert sociaal professionals; wat moet er anders?

Regels, wetten, langdurige procedures… ze maken het sociaal professionals soms knap lastig. Dat is zonde, want het kan hen beletten om cliënten optimaal te helpen. Interventiespecialisten Mindert Rakhorst en Reinier van der Grijp kunnen erover meepraten.
Professionalisering

Q&A: ‘Coronacrisis leert ons dat we professionals meer ruimte moeten geven’

Ga uit van de behoeften van mensen, speel welzijn niet uit tegen zorg en investeer in sterke buurten en wijken. Dat zijn volgens Janny Bakker-Klein en Hans Alderliesten van Movisie wellicht de belangrijkste lessen die de coronacrisis ons geleerd heeft. In deze Q&A spreken zij met Zorg+Welzijn hoofdredacteur Sophie van Hogendorp over de invloed die deze crisis heeft en had op het sociaal domein en wat dat betekent voor de toekomst.
Zelfredzaamheid

Column: Sluit aan bij de leefwereld van laaggeletterden

Veel laaggeletterden in Nederland hebben moeite met meedoen in de samenleving. De remedie lijkt zo klaar als een klontje: leer deze mensen lezen, schrijven en/of rekenen. Maar dat is ook wel wat kort door de bocht, vindt Michaëla Merkus.
Wet- en regelgeving

Van beschermd wonen naar beschermd thuis: ‘keihard werken’

Ondanks dat de officiële overgang van beschermd wonen naar beschermd thuis (weer) is uitgesteld, tot januari 2022, zijn veel organisaties en gemeenten al druk bezig met de ambulantisering van het beschermd wonen. Het stelt sociaal professionals dan ook voor flinke uitdagingen, stelt onderzoeker Margit van der Meulen. ‘Ik denk niet dat het makkelijk zal gaan; het vraagt keihard werken.’

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.