Zelfredzaamheid

Informele zorg
topvoices

25 invloedrijke denkers en doeners in het sociaal domein

Ze doorbreken taboes, dragen oplossingen aan voor grote maatschappelijke problemen en durven anders te denken. Zorg+Welzijn zet de schijnwerpers op 25 invloedrijke stemmen in het sociaal domein. Laat je inspireren door hun werk, hun visie én hun daden.
Armoede
Prinsjesdag 2023

Prinsjesdag 2023: plannen voor armoedebestrijding, wat valt nog meer op?

Bestaanszekerheid en armoedebestrijding waren dé woorden van Prinsjesdag, 19 september 2023. Maar het demissionaire kabinet presenteerde natuurlijk nog meer plannen. Welke maatregelen zijn voor sociaal werkers handig om te weten?
Jeugdhulp

VoorZorg: hulp voor baby en moeder kan mishandeling voorkomen

‘Als je niets doet, weet je vrijwel zeker dat het fout gaat’, zegt adviseur Elle Struijf over VoorZorg, een interventie voor jonge vrouwen die zwanger zijn in een zeer onstabiele situatie. Kindjes van nul tot twee jaar en hun moeders worden (ook al in de zwangerschap) ondersteund, wat kindermishandeling voorkomt. ‘Het alternatief kan uithuisplaatsing zijn en daar hebben ouders noch kind iets aan.’
Langer thuis wonen

Maatschappelijke woonvorm: van droom tot gedeelde ambitie

Wonen, zorg en onderwijs in één gebouw. Gert van Uffelen en Michiel Wijnen ontwikkelen woonvormen die bijdragen aan leefbaarheid in wijken en, sociale, wensen van bewoners. Dat kunnen mensen met een zorgvraag zijn of mensen/kinderen voor wie ontmoeting belangrijk is. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat maatschappelijke woonvormen leiden tot minder problemen voor bewoners en minder druk op de zorg.’
Jeugdhulp
Zorgverlening tijdens de lockdown

Wat leert de eerste lockdown ons over zorgvraag en -verlening?

De eerste lockdown zette zowel sociaal professionals als cliënten behoorlijk onder druk. Wat veranderde er voor hen tijdens deze onstuimige periode? Wat ging er goed en minder goed in de zorg- en hulpverlening? En wat kunnen we daarvan leren? Het Verwey-Jonker Instituut deed er onderzoek naar.
Wet- en regelgeving
Beleid belemmert professional

Beleid belemmert sociaal professionals; wat moet er anders?

Regels, wetten, langdurige procedures… ze maken het sociaal professionals soms knap lastig. Dat is zonde, want het kan hen beletten om cliënten optimaal te helpen. Interventiespecialisten Mindert Rakhorst en Reinier van der Grijp kunnen erover meepraten.
Professionalisering

Laatste kans: wie gun jij de Zorg+Welzijn Award 2021?

We hebben vanwege de coronacrisis een bewogen jaar achter de rug. Wie heeft zich afgelopen jaar extra ingezet voor mensen die dat zo hard nodig hadden en maakte zo het verschil in het ingewikkelde sociaal domein? Ken jij die persoon? Dan kan hij of zij misschien wel de winnaar worden van de Zorg+Welzijn Award 2021.
Professionalisering

Q&A: ‘Coronacrisis leert ons dat we professionals meer ruimte moeten geven’

Ga uit van de behoeften van mensen, speel welzijn niet uit tegen zorg en investeer in sterke buurten en wijken. Dat zijn volgens Janny Bakker-Klein en Hans Alderliesten van Movisie wellicht de belangrijkste lessen die de coronacrisis ons geleerd heeft. In deze Q&A spreken zij met Zorg+Welzijn hoofdredacteur Sophie van Hogendorp over de invloed die deze crisis heeft en had op het sociaal domein en wat dat betekent voor de toekomst.
Jeugdhulp
Susanne van Herwijnen

Column: Dag in, dag uit

Student social work Susanne van Herwijnen liep honderd dagen stage op een zorgboerderij in India. De schellen vielen van haar ogen van wat ze daar zag. Niet alleen bij de cliënten, maar net zozeer bij de begeleiders. Deze week deel twee van haar verslag.
Jeugdhulp

Scheidingklets helpt ouders en kinderen

Met het boek Scheidingklets kunnen gescheiden ouders moeilijke onderwerpen bespreken met hun kinderen. ‘Ouders hebben de beste intenties, maar soms niet de tijd of creativiteit om een vorm te verzinnen om met hun kinderen te praten over moeilijke onderwerpen’, vertelt Rianne van Essen, uitgever van het boek.

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.