Samenwerken is het credo in het wijkteam. Sinds de invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2015 hebben de wijkteams in bijna alle gemeenten in verschillende varianten hun intrede gedaan. En zijn wijkteam bezig zich te organiseren om zo goed mogelijk zich in te zetten voor hun cliënten, die zoveel mogelijk de eigen regie moeten houden. Dat vergt van de sociaal werkers in het wijkteam dat zij én rekening houden met de nieuwe eisen die de cliënt stelt. En dat de wijkteamleden een werkzame manier vinden om samen te werken in het team en met specialistische hulpverleners.

In dit dossier vind je artikelen over dat proces en over de hindernissen en mogelijkheden die dat met zich meebrengt. Het dossier bevat zeker ook goede voorbeelden van “werken in het wijkteam”. Het zoeken naar en vinden van manieren om de zogenoemde geïntegreerde hulpverlening in de praktijk te brengen, is het thema van dit dossier.

Eigen regie

Professionals krijgen nogal wat kritiek over zich heen in het transformatieproces. Ze werken niet genoeg samen of houden te veel of te weinig rekening met de eigen regie van mensen. De juiste insteek voor hulp en ondersteuning is niet altijd gemakkelijk, blijkt bijvoorbeeld uit het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Dat gaat over in hoeverre kwetsbare mensen zelfredzaam zijn. De boodschap van het rapport is: er wordt door beleidsmakers, maar ook door professionals, veel te weinig rekening gehouden met het doenvermogen van mensen.

Dan is er ook het probleem van het samenwerken van de professionals in het wijkteam en met specialistische collega’s. Vooral in de jeugdzorg lijkt het dat wijkteamleden te laat kinderen en jongeren doorsteuren naar specialistische zorg. Evenzeer krijgen de professionals in het wijkteam het verwijt dat ze mensen te snel doorsturen en daardoor de wachtlijsten weer langer worden.

Contact met elkaar

Samenwerken is een door alle professionals en cliënten erkende manier voor goede hulpverlening. Hoe doe je dat? Uit de inventarisatie van Maaike Kluft van Movisie blijkt dat de werkwijze en visie van professionals binnen en buiten wijkteams niet altijd op elkaar aansluiten. En dat het daarnaast ook niet altijd helder is wie wat doet. ‘Het is daarom van belang om open het gesprek met elkaar aan te gaan en tot een werkwijze te komen waar iedereen achter staat. Bespreek hoe je met elkaar in contact blijft en gezamenlijk de beste dienstverlening kunt bieden in de wijk of bewoners zo goed mogelijk kunt ondersteunen.’

Samenwerking vraagt tijd en investering. Je moet uitzoeken hoe je collega denkt over de ondersteuning, hoe de ander werkt en uit welk potje de ondersteuning aan de cliënt kan worden betaald. Kluft: ‘In samenwerking moet je eerst investeren voor het iets oplevert. Het is de bedoeling dat sociale wijkteams integrale passende ondersteuning geven. Bewoners hebben steeds meer zeggenschap en zij willen op verschillende manieren ondersteund worden. Wanneer je als professional snel de juiste persoon kunt inschakelen, kun je de bewoner beter ondersteunen op de manier die hij of zij zelf wenst. Om dit te realiseren is het dus belangrijk dat je elkaar als professionals makkelijk weet te vinden.’