Zelfredzaamheid

langer thuis wonen

Overbelasting van mantelzorgers: dit zijn de risicogroepen

Zorgen voor hun naasten, dat doen mantelzorgers met liefde. Maar het gevaar is dat zij hun fysieke of emotionele grenzen overschrijden en overbelast raken. Vier soorten mantelzorgers zijn extra kwetsbaar, werd duidelijk tijdens het Congres Samenwerken met de Mantelzorger.
Langer thuis wonen
sociaal arrangeren

Dankzij de sociaal arrangeur houden mantelzorgers in Nijmegen het langer vol

Een innovatief project waar ouderen, sociaal werkers én mantelzorgers de vruchten van plukken. Die zijn de afgelopen 2 jaar behaald met ‘Sociaal Arrangeren’, een zorgpilot in Nijmegen. Mantelzorgers kunnen de zorg voor hun naasten langer volhouden, luidt een van de conclusies.
Dementie
Omgaan met dementie

Dossier: omgaan met dementie

Niet alleen de zorg voor mensen met dementie wordt steeds intensiever, ook voor de ondersteuning aan de naasten komt steeds meer aandacht. Wat is hierin de rol van sociaal werkers? Zorg+Welzijn heeft dat in een overzichtelijk dossier gebundeld.
Eenzaamheid
Hulplijnen

Handig bij eenzaamheid, depressie en angst: 19 hulplijnen die jouw cliënt kan benaderen

Voelt je cliënt zich eenzaam? Maak je je serieus zorgen om zijn of haar mentale gezondheid? Is je cliënt gevoelig voor depressie? Soms kun je als sociaal werker niet direct helpen. Wijs ze dan op deze 19 plekken waar ze anoniem hun hart kunnen luchten. Via de online chat, WhatsApp of telefonisch.

De zorgarrangeur: net nieuw en nu al veel kritiek, wat verandert er echt?

Een nieuw fenomeen in de wijk: de zorgarrangeur. Dit is een aparte functionaris die cliënten moet helpen zodat ouderen langer thuis kunnen wonen. Ondanks een geslaagde proef klinken er vanuit het werkveld veel kritische geluiden. Hoe zit dit?
Zelfredzaamheid

‘De mantelzorger wordt noodgedwongen een specialist die ze niet kan zijn’ 

Mantelzorgers moeten hyperalert zijn om zich een weg te banen in de jungle van het zorgsysteem, zagen de makers van de documentaire Kanaal Sociaal. Zij volgden een jaar lang zes mantelzorgers en diverse sociaal werkers. 'Mantelzorgers staan op omvallen, wie zorgt er voor hen?'

‘Mensen zien zichzelf vaak niet als mantelzorger’

Vijf miljoen mensen in Nederland zorgen voor een familielid of naaste. Enorme aantallen die de komende jaren door de vergrijzing alleen maar verder zullen toenemen. Het is voor gemeenten én sociaal professionals belangrijk om deze mantelzorgers goed in beeld te hebben, zegt organisatieadviseur Annemieke Feddema van Movisie. 'Hiervoor is goede afstemming en samenwerking nodig tussen alle betrokken partijen.'

Hoe voelt het om oud en hulpbehoevend te zijn?

‘Mijn respect en geduld zijn verdubbeld’, zegt ouderenconsulent Ivona Šestan na haar bezoek aan Oudtopia. Daar kun je ervaren hoe het voelt om oud, krakkemikkig en afhankelijk van (de zorg van) anderen te zijn. Samen met Z+W journalist Eva Prins dompelde ze zich een ochtend onder in ‘later’.
Zorgmijders

‘Accepteer dat niet iedereen hulp wil’

Hulp komt niet altijd terecht bij wie het nodig heeft. Vraag en aanbod matchen niet, hulpzoekenden zien door de bomen het bos niet meer of durven geen hulp te vragen. Sociaal professionals en beleidsmakers zouden meer oog moeten hebben voor deze obstakels, meent bestuurskundige Mark Reijnders. 'Ga actief op zoek naar moeilijk bereikbare mensen.'
Zelfredzaamheid

Corona: Kwetsbare bewoners nu echt in de knel

‘We begonnen deze coronatijd met een crisisaanpak. Nu blijkt dat het nog lang gaat duren moeten we overstappen van sprinten naar een marathon.’ Sociaal werker Sjef van der Klein over de effecten van een maand lock down.

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.