Zelfredzaamheid

Zorgmijders

7 documentaires over GGZ die je niet mag missen

De afgelopen jaren zijn er veel documentaires over geestelijke gezondheidszorg uitgebracht. We zetten 7 docu's op een rij die je als sociaal werker in de GGZ niet mag missen. 

Ook mensen met autisme willen leuk werk: zo helpen sociaal werkers daarbij

We doen in Nederland te weinig om mensen met autisme aan een baan helpen, zegt jobcoach Hanny Ebbers. Zij begeleidt deze mensen regelmatig wél met succes naar werk en ze geeft tips voor sociaal werkers over hoe je dat aanpakt. Maak bijvoorbeeld samen met je cliënt een overzichtelijk profiel.
Autisme

‘Zelfstandig wonen is voor mensen met autisme extra belangrijk’

Voor jongvolwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS) is het vaak moeilijk om zelfstandig te wonen. Ambulant begeleider Jolyne (*) helpt een tiental jongvolwassenen met hun dagelijkse reilen en zeilen. ‘Sommige cliënten zijn een soort eeuwige studenten die het liefst elke dag pizza of patat eten.’
Jeugdhulp
Tiny Houses Lichtenvoorde

Tiny house als tussenstap van begeleid naar zelfstandig wonen

Zorginstelling De Lichtenvoorde heeft sinds juli twee tiny houses op een van hun woonlocaties staan waarin jongeren kunnen oefenen met zelfstandig wonen. 'Ze merken fysiek dat ze niet meer begeleid wonen, maar ze zijn wel nog in een bekende omgeving en met hun vertrouwde begeleiders.'
Participatie

Focus niet op wat niet kan, maar op wat wél kan

‘Het is van belang dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en de maatschappij vrijwilligerswerk kunnen doen om te voorkomen dat ze geïsoleerd raken en niet kunnen participeren in de samenleving.’ Dat zegt Ria Jacobs.
Zelfredzaamheid

Het keukentafelgesprek: Irma Giling (42) is welzijnsconsulent bij Wonen Plus Welzijn in Schagen

Het interieur van het zonnige huis uit 1922 in het Noord-Hollandse dorpje Obdam is volledig gestript. Een klaptafel fungeert als keukentafel, de rest van het meubilair bestaat uit een bouwstelling. ‘Het begon met een wandje schrootjes vervangen’, zegt Irma Giling, welzijnsconsulent bij Wonen Plus Welzijn in Schagen. ‘We ontdekten dat er geen spouwmuur was en moesten vervolgens eigenlijk alles vervangen; muren, plafond en vloer. Ik zit al acht weken zonder keuken.

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.