Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid

Op deze zorgboerderij hebben ze een bloedhekel aan betuttelen

Wie wil mag de alpaca's voeren, schilderen of de aardappels schillen. Niks moet en veel is goed op de Brabantse zorgboerderij De Wederloop. Er komen bijvoorbeeld mensen met dementie en eigenaresse Chantalle Reijrink (48) ziet dat zij veel meer kunnen dan vaak wordt gedacht.
Dagbesteding

Zomerreportage: ‘Als een cliënt de nieuwe Rembrandt wil worden, moet dat kunnen’

Deze zomer gaan de redacteuren van Zorg+Welzijn op reportage in het sociaal domein. Dit keer: Atelier de Zwaan in Gouda, waar mensen met een zorgindicatie dagbesteding kunnen krijgen met begeleiding van kunstenaars en zorgspecialisten. ‘Echt iets moois kunnen maken met goed opgeleide kunstprofessionals geeft deelnemers een enorme boost.'
Participatie

‘Blijf je tussen je vier muren, dan glij je alleen maar verder af’

In het Overijsselse Dalfsen poppen steeds meer ontmoetingsinitiatieven op. Dorpsgenoten ontmoeten elkaar bij een goed gekookte en betaalbare maaltijd. Opbouwwerker Peter ten Have, die jaren geleden vanwege een alcoholverslaving zelf heel diep in de put zat, is de drijvende kracht. Movisie publiceert binnenkort zijn succesverhaal, lees alvast dit voorproefje van Ten Have.
‘Ethische dilemma's in de zorg

Meer aandacht voor kwetsbare ouderen is broodnodig

Een sterk vergrijzende maatschappij waar ouderen langer thuis blijven wonen, vraagt om meer kennis én aandacht voor ouderen met psychische problemen. Ouderenpsychiater Mirella Steenbeek ziet dagelijks hoe hoog de nood is onder ouderen is. Corona doet daar nog een schepje bovenop.
Professionalisering

Laatste kans: wie gun jij de Zorg+Welzijn Award 2021?

We hebben vanwege de coronacrisis een bewogen jaar achter de rug. Wie heeft zich afgelopen jaar extra ingezet voor mensen die dat zo hard nodig hadden en maakte zo het verschil in het ingewikkelde sociaal domein? Ken jij die persoon? Dan kan hij of zij misschien wel de winnaar worden van de Zorg+Welzijn Award 2021.
Professionalisering

Q&A: ‘Coronacrisis leert ons dat we professionals meer ruimte moeten geven’

Ga uit van de behoeften van mensen, speel welzijn niet uit tegen zorg en investeer in sterke buurten en wijken. Dat zijn volgens Janny Bakker-Klein en Hans Alderliesten van Movisie wellicht de belangrijkste lessen die de coronacrisis ons geleerd heeft. In deze Q&A spreken zij met Zorg+Welzijn hoofdredacteur Sophie van Hogendorp over de invloed die deze crisis heeft en had op het sociaal domein en wat dat betekent voor de toekomst.
Wet- en regelgeving

Van beschermd wonen naar beschermd thuis: ‘keihard werken’

Ondanks dat de officiële overgang van beschermd wonen naar beschermd thuis (weer) is uitgesteld, tot januari 2022, zijn veel organisaties en gemeenten al druk bezig met de ambulantisering van het beschermd wonen. Het stelt sociaal professionals dan ook voor flinke uitdagingen, stelt onderzoeker Margit van der Meulen. ‘Ik denk niet dat het makkelijk zal gaan; het vraagt keihard werken.’
Jeugdhulp
Susanne van Herwijnen

Column: Dag in, dag uit

Student social work Susanne van Herwijnen liep honderd dagen stage op een zorgboerderij in India. De schellen vielen van haar ogen van wat ze daar zag. Niet alleen bij de cliënten, maar net zozeer bij de begeleiders. Deze week deel twee van haar verslag.
Dementie

‘Ook met dementie kan je nog een mooi laatste hoofdstuk hebben’

De zorg voor mensen met dementie persoonlijker, gelijkwaardiger en stimulerender maken. Dat is de missie van Francien van de Ven, manager bij zorgboerderij Ouderenlandgoed Grootenhout. Ze schreef er een boek over. ‘Probeer de mens te blijven zien.’
Participatie
koor

Tussen wal en schip: buurthuizen overleven dit niet

Terwijl veel Nederlanders zich tijdens de coronacrisis van hun behulpzame kant laten zien, dreigen bestaande burgerinitiatieven om te vallen. Jan Smelik: 'Het systeem dat burgers niet vertrouwt, kunnen we nu veranderen.’

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.