Sociaal Bestek nr. 3, 2018

    Ontbureaucratiseren. Hoe doe je dat? Dat is de centrale vraag in dit themanummer van Sociaal Bestek. Met artikelen over bijvoorbeeld het regeldoolhof bij schulden, bureaucratische beren op weg naar het recht en de kooi van systemen waar professionals, publieke managers en beleidsambtenaren in vastzitten.

    Schuldenvrij blijven

    Vereenvoudig het regeldoolhof bij schulden

    Als de minnelijke of gemeentelijke schuldhulp niet binnen afzienbare tijd tot een oplossing van de problematiek leidt, zouden gemeenten sneller moeten koersen op wettelijke schuldsanering. Op termijn is één wettelijk geïntegreerd traject wenselijk, waarbij schuldhulp en schuldsanering hand in hand gaan.

    Cliëntencolumn: Tijdelijk werk is een crime voor bijstandsgerechtigden

    De economie trekt aan en het aantal niet ingevulde vacatures neemt zienderogen toe. Je zou dan ook verwachten dat mensen die afhankelijk zijn van een uitkering vanuit de Participatiewet volop aan de slag kunnen. Zodat ze onder de armoedegrens vandaan omhoog kunnen kruipen naar een menswaardig bestaan, zonder dagelijkse overlevingsstress. Wie wil dit niet? Wie wil niet van het juk van de bijstandsrepressie bevrijd worden?

    Aandacht voor de zachte kant van de match tussen werkgever en werknemer

    Voor een duurzame match tussen een werkgever en een werknemer met een beperking zijn ‘zachte factoren’, zoals sfeer en sociale steun, doorslaggevend. Toch ontbreekt het re-integratieprofessionals aan onderbouwde assessmentmethoden op dat gebied. In een nog lopend onderzoek om zo’n assessment-tool te maken, zijn de belangrijkste zachte matchingsfactoren in kaart gebracht.

    De architectuur van informatie vangt mensen in regels en procedures

    Registraties, ICT en gegevensuitwisseling scheppen een eigen logica, met disciplinerende mechanismen als gevolg. Professionals, publieke managers en beleidsambtenaren zitten vast in de kooi van systemen die ook door hen niet te wijzigen zijn. Het boek De Digitale Kooi volgt drie burgers, die daardoor verstrikt raken in een Kafkaësk regelwoud.

    Vakkundig aan het werk: Het vuur in de broek hebben

    Nog een maand en dan start weer La Grande Boucle, ofwel de Tour de France. Een lus van 3300 kilometer door Frankrijk, verdeeld over 21 etappes, met als hoogtepunt de rit naar de Alpe d’Huez waarin de renners ruim vijfduizend hoogtemeters overwinnen.

    Duurzame grensoverschrijdende samenwerking voor de euregionale arbeidsmarkt

    De Duitse evenknie van het UWV, de gemeente Enschede, Werkplein Twente en de Euregio werken al jaren succesvol samen. Ze bemiddelen en begeleiden werkzoekenden naar banen in het buurland. Om deze samenwerking verder te intensiveren is er sinds kort een gezamenlijke vestiging in het Duitse Gronau: GrensWerk. Wat maakt de samenwerking zo succesvol?

    Digitale burgerbetrokkenheid in Nederland

    Een proeftuin digitale democratie brengt actieve burgers, bestuurders en ambtenaren van gemeenten en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voor twee jaar in een experiment bij elkaar. Provincies en gemeenten mobiliseren en versterken online burgerbetrokkenheid bij lokaal beleid. De stand van zaken.

    Signalement van het CBS: De aftocht van de vaste baan

    In de periode van 2006 tot en met 2017 is het aandeel vaste banen van werknemers in het totaal aantal banen continu afgenomen. Hun plaats werd ingenomen door banen van werknemers met een flexibel contract.

    De ijzeren wet van regels die zichzelf vermenigvuldigen

    Het systeem is te complex, mensen verdwalen, rechten worden onbereikbaar. We hebben het er al jaren over, toch lijkt ont-bureaucratisering ver weg. Gerrit van der Meer, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, overziet de kloof tussen systeemwereld en leefwereld.

    Succesfactoren voor lokale integratietrajecten

    Inburgering wordt een gecombineerde verantwoordelijkheid van landelijk en gemeentelijk beleid, blijkt uit het regeerakkoord. De nieuwkomer wordt alom ondersteund in het opbouwen van een nieuw leven in ons land. Maar werkt het wel? Wij zien zorgwekkende ontwikkelingen op lokaal niveau, maar ook kansen voor een succesvolle aanpak.

    Binnenhof van buitenuit: Preventie en bestrijding van stille armoede en uitsluiting

    Op 6 april 2018 heeft staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de reactie van het kabinet op drie rapporten over armoede onder kinderen naar de Tweede Kamer gestuurd. Het gaat om publicaties van het CBS, de kinderombudsvrouw en de SER.

    Het Nijmeegse experiment met de Participatiewet

    Een aantal gemeenten in Nederland heeft toestemming gekregen om te experimenteren met de Participatiewet. Zo ook Nijmegen. Voorjaar 2015 bleek de gemeenteraad welwillend te staan tegenover een proef met een ‘basisinkomen voor bijstandsgerechtigden’. Over de term basisinkomen bestond discussie, en de plannen werden van rijkswege ingeperkt. Maar inmiddels loopt het.

    Samenwerken levert meer op dan gescheiden zorg en arbeidsre-integratie

    Een derde van de uitkeringsgerechtigden krijgt psychische zorg. Velen willen werken, maar gemeenten of UWV beschouwen hen als onbemiddelbaar. De laatsten gaan, samen met de ggz, werkgeversservicepunten en cliëntenorganisaties de arbeidsparticipatie van psychisch kwetsbaren vergroten, onder andere met Individuele Plaatsing Steun. Hoe overbruggen zij de afstand tussen zorg en arbeid?

    De kracht van social finance in het sociaal domein

    Waarde is niet alleen een kwestie van euro’s. Het is een combinatie van euro’s, tijd, netwerk ontsluiten, aandacht, persoonlijke en community ontwikkeling. Dankzij dit inzicht ontstaan extra kansen voor het sociaal domein. Hoe kunnen gemeenten hierop inspelen?

    Wisselcolumn: Volwaardig werk voor mensen met een beperking

    Een inclusieve arbeidsmarkt waarin óók mensen met een beperking volwaardig kansen krijgen om mee te doen. Wat dat betekent, staat opnieuw ter discussie, nu het kabinet met een voorstel voor loondispensatie is gekomen.

    Bureaucratische beren op de weg naar het recht

    Cliënten en hun advocaat zoeken naar de uitgang van het doolhof van de sociale zekerheid. Vier casussen uit de praktijk van alledag roepen vragen op als: Is dit bureaucratie of is het Kafka? Of is het onwil van de uitvoeringsorganisatie om van fouten te leren? Een analyse van de oorzaken, plus oplossingsrichtingen.

    Versnelling proces schuldhulp door digitale samenwerking

    De gegevensuitwisseling tussen schuldhulpverlenende instanties en schuldeisers is al jaren een punt van aandacht. Door het uitblijven van een breed gedragen digitale oplossing worden hulpverleningstrajecten onnodig vertraagd. Een oplossing is dus noodzakelijk. Wat zijn de mogelijkheden? En wat betekent dat voor de schuldenaar, schuldhulpverlenende instantie en schuldeiser?

    Arbeidsmarkt in cijfers en trends: Gedragsinzichten als basis voor dienstverlening

    Het is van groot belang dat werkzoekenden met een werkloosheidsuitkering gemotiveerd naar werk (blijven) zoeken. UWV zet daarom gedragswetenschappelijk onderzoek in naar de drijfveren die mensen hebben om naar werk te zoeken. Met de resultaten hiervan kunnen we mensen gericht motiveren.

    De inclusieve arbeidsmarkt: tussen droom en daad

    De inclusieve arbeidsmarkt is een uitdaging waar werkgevers en dienstverleners gezamenlijk voor staan. De Participatiewet, de banenafspraak en de mogelijke invoering van loondispensatie maken het niet eenvoudig. Hoe wordt de inclusieve arbeidsmarkt een succes?

    Basisinkomen: bestaanszekerheid en vrijheid

    Een basisinkomen is een bescheiden maandelijks bedrag voor elke volwassene in Nederland, zonder tegenprestatie of vermogenstoets. Het geeft mensen bestaanszekerheid en vrijheid om hun eigen leven anders in te richten. Met betaald werk, zorg, (her-) scholing of vrijwilligerswerk, of een combinatie. Maar hoe zit het met mogelijke nadelen als massaal bankzitten en onbetaalbaarheid?

    Column uit de beleidspraktijk: Arm op het Veen

    Het was half een grapje. Toen mij als burgemeester van de Drentse gemeente Aa en Hunze in een interview werd gevraagd wat de volgende stap in mijn loopbaan zou zijn, zei ik.

    Een totaalaanpak voor participatie en zelfredzaamheid

    De PiëzoMethodiek is een stapsgewijs ontwikkelingstraject voor kwetsbare burgers. In de beginfases gaat het om activering, het opdoen van basisvaardigheden en het versterken van het zelfvertrouwen. Het uiteindelijke doel is om optimaal mee te doen in de maatschappij. Dat kan zijn het volgen van een opleiding, het doen van vrijwilligerswerk of het verrichten van betaalde arbeid.

    Uitspraak onder de loep: Eisen aan onderzoek naar ondersteuningsbehoefte

    De Centrale Raad van Beroep (CRvB) beslecht geschillen tussen de gemeente en de burger. De CRvB oordeelde in twee zaken 1,2over het gemeentelijke onderzoek naar de behoefte aan maatschappelijke ondersteuning. Dat resulteerde in nuttige uitleg over hoe gemeenten dat onderzoek dienen uit te voeren.