Ervaringsdeskundigen

Armoede
Participatielezing 2022

Participatielezing 2022: Hoe dichten we de kloof tussen de hoopvollen en hooplozen?

‘Hoopvolle mensen mogen van alles zeggen en beslissen over de hopelozen, maar andersom niet’. Dat stelde politicoloog Tim ’s Jongers tijdens de vijfde editie van de Participatielezing van Movisie. Hij benadrukte het belang van ervaringskennis en vertelde hoe beleidsmakers daar beter gebruik van kunnen (én moeten) maken.
Professionalisering

Moeilijke vraagstukken kun je beter samen oplossen

Bijna elke hulpverlener kent de angst of twijfel wel die hem soms overvalt bij een lastig vraagstuk in zijn beroepspraktijk. Hoe moet hij de situatie aanpakken? Alsof hij de enige is die het probleem moet oplossen en daar verantwoordelijk voor is. Jan Sanne Mulder: ‘Lastige vraagstukken ontstaan vaak door een hoeveelheid aan factoren.’
Participatie
Arbeid enpsychische kwetsbaarheid

Psychisch kwetsbaar en toch aan het werk; het gebeurt nog te weinig

Bijna vijftig procent van de arbeidsongeschikten in Nederland is gediagnosticeerd met een psychische aandoening (UWV, 2015). Maar iemand die psychisch kwetsbaar is, kan wel degelijk een waardevolle bijdrage leveren aan de maatschappij. Hoe verkleinen we de afstand tot de arbeidsmarkt voor deze doelgroep?
Ervaringsdeskundige jongeren

Ervaringsdeskundige jongeren aan het woord: ‘Zet ons vaker en beter in’

Steeds meer ervaringsdeskundige jongeren staan te trappelen om een bijdrage te leveren aan de jeugdzorg in Nederland. Tot nu toe wordt hun kennis en kunde echter maar mondjesmaat benut, blijkt uit recent onderzoek. Ervaringsdeskundigen Noah (23) en Kadi (19) pleiten ervoor om daar verandering in te brengen: ‘Samen kom je verder dan alleen.’

Discriminatie in de zorg: ‘U bent de schoonmaker?’

Een patiënt die een zwarte dokter weigert, een hulpverlener met hoofddoek die wordt aangezien voor de schoonmaker. De pijnlijke voorbeelden zijn talrijk. ‘Discriminatie in de zorg is heel lang weggewuifd, maar het tij lijkt te keren’, zegt kinderarts Jamiu Busari, kinderarts en universitair hoofddocent Medisch Onderwijs aan Maastricht University.

‘Aandacht nodig voor overbelaste psychische hulpverleners’

De druk op psychische hulpverleners is tijdens corona flink toegenomen. Niet alleen de werkdruk is toegenomen, er is sprake van mentale vermoeidheid en een verslechterde gezondheid. Er moet daarom geïnvesteerd worden in duurzame inzetbaarheid, zo adviseert het Trimbos Instituut na onderzoek.
Professionalisering
sterke sociaal werker

Tine van Regenmortel: ‘Met een wetenschappelijke basis wordt het sociaal werk sterker’

Academische kennis van het sociaal werk versterkt sociaal werkers in hun individuele hulpverlening en in het vertalen van individuele casuïstiek naar systeemanalyses, denkt de kersverse hoogleraar Sociaal Werk Tine Van Regenmortel. En vooral dat politiseren mag van deze professor in Nederland wel wat steviger.
Als er één beroepsgroep is die de kloof tussen systeem- leefwereld kan overbruggen, is het wel die van de ervaringswerkers.

Meer ruimte voor ervaringswerkers vergroot hun meerwaarde

Als er één beroepsgroep is die de kloof tussen systeem- leefwereld kan overbruggen, is het wel die van de ervaringswerkers. In het sociaal domein zijn dan ook steeds meer ervaringswerkers te vinden. Movisie onderzocht wat ze precies doen en wat zij zelf als meerwaarde van hun werk zien. Wat kunnen werkgevers en ervaringswerkers zelf doen om de inzet ten volle te benutten?
Participatie

‘Je bent in feite een onbetrouwbare werknemer’

De arbeidsparticipatie van mensen met ernstige psychische problemen blijft ver achter. Hoe komt dat? En hoe kan het beter? Dit vroeg het Trimbos-instituut aan ervaringsdeskundigen van het panel Psychisch Gezien. Meer kennis en begrip en meer begeleiding blijken belangrijke succesfactoren. ‘Niemand, behalve de psychiater, heeft zich echt in verdiept wat er met me aan de hand was.’
Zelfredzaamheid

Onderzoek: Hoe bereik je de moeilijk bereikbare oudere?

Voor thuiswonende ouderen worden diverse activiteiten georganiseerd om zo gezond en zelfstandig mogelijk te blijven. Sommigen maken hier nauwelijks gebruik van. Wat is hieraan te doen en wat vraagt dit van professionals?

Over ervaringsdeskundigen

Wat is de meerwaarde van de ervaringsdeskundige?

‘We hebben de ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn meer dan ooit nodig’, ‘De inzet van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn is geen doel op zich’ en ‘Juist ervaringsdeskundigen moeten óók afstand bewaren’. Het zijn enkele uitspraken die op deze website gedaan zijn over ervaringsdeskundigen in het sociaal domein. Steeds vaker worden ervaringsdeskundigen ingezet en er is steeds meer aandacht voor opleidingsmogelijkheden voor ervaringsdeskundigen. Maar wat is de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn? En wat is de positie ervan?

Lees meer

De ervaringsdeskundige wint terrein binnen het sociaal domein. Van oorsprong werd ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn ingezet binnen de ggz, maar steeds vaker krijgt hij nu ook in andere sectoren, zoals verslavingszorg en gehandicaptenzorg, een plek. Maar hoe deze plek er precies uit moet zien, daarover verschillen de meningen.

Inzet ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Wilma Boevink, onderzoeker en ervaringsdeskundige binnen de ggz, merkt dat we in Nederland voorlopen op de rest van Europa als het gaat om de inzet van ervaringsdeskundigen. ‘In Frankrijk is het bijvoorbeeld absoluut ondenkbaar dat patiënten buiten de spreekkamer met hulpverleners in aanraking komen. Wat dat betreft lopen wij in Nederland mijlenver voor op andere landen.’ Maar we zijn er nog niet. ‘De inzet van een ervaringsdeskundige is geen doel op zich, het is een middel om te zorgen dat de ggz zich dienstbaar en ondersteunend kan inzetten bij het grillige bestaan van cliënten. Er wordt nu vooral gebruik gemaakt van individuen en niet van de collectieve kennis van ervaringsdeskundigen. Er is te weinig sprake van invloedrijke kruisbestuiving.’

Ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Bovendien meent Boevink dat de inzet van ervaringsdeskundigheid nu vaak nog toevallig is. ‘Er is hierover weinig centraal beleid.  De teamleider bepaalt of er een ervaringsdeskundige of een vrijwilliger met ervaringsdeskundigheid aanwezig is op een afdeling. Ook zijn er per team verschillende arbeidsvoorwaarden, opleidingseisen en supervisie mogelijkheden. Al die punten roepen in veel organisaties praktische vragen op.’

Ervaringskennis versus ervaringsdeskundigen

En dan hebben we het nog niet eens over wanneer je nu eigenlijk precies een ervaringsdeskundige bént. Onderzoeker Alie Weerman: ‘In de discussie die nu op gang komt, menen sommigen dat iedereen ervaringskennis heeft. Ik ben daar heel duidelijk in. Nee, niet iedereen heeft de ervaringskennis die nodig is om als ervaringsdeskundige te kunnen werken.’ De basis voor de kennis van een ervaringsdeskundige is volgens Weerman dat deze ervaring heeft met ontwrichting en herstel. Heb je deze ervaring? Dan zou je dus als ervaringsdeskundige aan de slag kunnen.

Afstand tussen ervaringsdeskundige en cliënt

Maar ook dat is niet altijd even gemakkelijk. Het is heel verleidelijk om als ervaringsdeskundige heel dicht bij de client te staan en je eigen ervaringen te delen om de ander te helpen. Volgens Weerman is dat echter niet altijd goed. ‘Ervaringsdeskundigen kunnen goed nabij zijn, maar juist zij moeten óók leren met een bepaalde distantie te werken. Het proces van ervaringsdeskundige zelf en dat van de cliënt moet niet vervlochten raken. Dat gebeurt sneller omdat de ervaringsdeskundige zich persoonlijker opstelt dan gebruikelijk is bij professionals. Die persoonlijke betrokkenheid is anderzijds ook de kracht.’

Goede basis voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Al met al is het dus helemaal niet zo simpel en vanzelfsprekend om een client met behulp van ervaringskennis verder te helpen. Om ervaringsdeskundigen een goede basis mee te geven voor hun functie, worden dan ook steeds meer opleidingsmogelijkheden aangeboden. Voor ervaringsdeskundigen in de specialistische ggz zijn opleidingen inmiddels vanzelfsprekend, ook voor ervaringsdeskundigen in de basis ggz en het sociaal domein zijn inmiddels opleidingen beschikbaar. Zo starten Rino Zuid en Markieza per september 2017 met een nieuwe opleiding speciaal voor het sociaal domein.

Opleidingen voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Volgens de initiatiefnemers focust een ervaringsdeskundige in de specialistische ggz voornamelijk op de stoornis, hoe daarmee omgegaan kan worden en de afbouwen van medicatie. ‘In het sociaal domein en in de basis ggz ligt de focus op positieve gezondheid: wat kan een cliënt wél? Waar liggen talenten en hoe kan een cliënt die inzetten? Hoe bouw je gezonde relaties op? Hoe geef je zin aan je leven? Hoe werk je aan een gezonde leefstijl? Hierbij kijkt de ervaringsdeskundige met de cliënt samen buiten de kaders van de zorg. Denk aan vrijwilligerswerk of hardloopgroepjes.’ De inhoud van deze nieuwe opleiding is gebaseerd op Positieve Gezondheid van Machteld Huber, De Herstel visie (Antony, 1993) en HELI Herstel in de eerste lijn van Indigo.

Uitgelicht congres

Congres onbegrepen en zorgmijdend gedrag

Van der Valk Hotel

8e Jaarcongres Eenzaamheid

Hotel Veenendaal

Congres Samenwerken met de mantelzorger

ReeHorst
DELEN
Vorig artikelHuiselijk geweld
Volgend artikelJeugdhulp
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.