Ervaringsdeskundigen

ERVARINGSDESKUNDIGE Geestelijke gezondheid

Een gewelddadige opa, een getraumatiseerde moeder, een jonggestorven vader en acht diagnoses. Kurt Kuhnen werkte hard aan zijn herstel. Nu helpt hij ggz-cliënten in hun ontwikkeling. 'Ik probeer een aardige gast te zijn.'
Verslaving

Topkok Justin van Doorn was verslaafd aan speed: ‘Zonder koken was ik nu dood’

Justin van Doorn (42) was vrijwel zijn hele carrière als topkok verslaafd aan speed. Nu, in herstel, ontwikkelde hij 'Food Therapy. Voeding voor herstel'. 'Als ik niet zo ontzettend veel van eten en van koken had gehouden, had ik hier niet meer gestaan.'
Ervaringsdeskundigen

HET RUGZAKJE ‘Alleen maar aan het rennen en overleven’

Justin van Doorn (42) was vrijwel zijn hele carrière als topkok verslaafd aan speed. Nu, in herstel, ontwikkelde hij 'Food Therapy. Voeding voor herstel'. 'Als ik niet zo ontzettend veel van eten en van koken had gehouden, had ik hier niet meer gestaan.'

Module ervaringsdeskundigheid voor sociaal werkers pleit voor cultuuromslag: ‘Veel reflecteren’

De nieuwe generieke module Ervaringsdeskundigheid geeft sociaal werkers en andere professionals handvatten om ervaringsdeskundigheid goed in te zetten. Een cultuuromslag is volgens de module nodig, met professionals die zich bescheiden opstellen. Dwayne Meijnckens van MIND bespreekt de belangrijkste aanbevelingen. ‘Sta open voor ervaringskennis.’
Verslaving
Stop SOS cocaine

Zwolle helpt cocaïneverslaafden met sms-bommen en ervaringsdeskundigheid

Honderden Zwollenaren kregen begin vorig jaar een sms’je: ‘Jouw nummer stond in een dealtelefoon. Brengt coke je in de problemen? Er is een oplossing! Ga naar www.stopsos.nl.’ Deze zogeheten sms-bom werd verstuurd door de Zwolse politie. En mede dankzij de hulp van ervaringsdeskundigen leverde de actie indrukwekkende resultaten op.

HET RUGZAKJE ‘Ik wil met mijn ervaring anderen helpen’

Voormalig GTST-acteur Jim Geduld was jarenlang verslaafd aan alcohol en cocaïne. Inmiddels is hij zestien jaar clean en runt hij zijn eigen ggz-instelling Geduld Interventies, waar hij anderen helpt van hun verslaving af te komen en in herstel te blijven. 'Ik wil teruggeven wat mij is gegeven.'

ERVARINGSDESKUNDIGE Zeshonderd wietplantjes

Een verslavingsverleden, flinke schulden, twee opgerolde wietkwekerijen en bijna drie jaar dakloos. Op 9 januari 2016, de dag dat zijn vader overleed, ging de knop om. De 50-jarige Stanley van den Berg haalde zijn diploma's en werkt nu als persoonlijk begeleider bij het Leger des Heils in Utrecht.
Ervaringsdeskundigen

ERVARINGSDESKUNDIGE Verslaving

Zelfmedicatie, zo noemt Johan Pijnacker (37) zijn vroegere verslaving aan alcohol. Als peer supportwerker bij Lister in de regio Utrecht zet hij nu zijn ervaring in om anderen weer te laten geloven in hun herstel.
Verslaving
alcoholist

‘Ik zie dagelijks de alcoholist problematiek achter voordeuren’

Hij was een schat van een man, een lieve vader én een alcoholist. Pas op haar achttiende, toen hij hard van de trap af viel en Saskia Schurman in het ziekenhuis te horen kreeg dat hij ‘stomdronken’ was, viel het kwartje. Papa deed inderdaad wel vaker vreemd. Nu, vele jaren later, zet Schurman haar ervaringen in om verslaafden en familieleden te ondersteunen.

Ervaringsdeskundigheid in armoede en sociale uitsluiting

In de ggz en de verslavingszorg werken al langer opgeleide ervaringsdeskundigen. In armoede en sociale uitsluiting heeft die trend zich pas recent ingezet. Wat is kenmerkend voor ervaringsdeskundigen op dat terrein? Martin Stam legt het uit aan de hand van het Leerplan ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn. In deel 2 van dit tweeluik beschrijft Jetske de Jong de stand van zaken.

Over ervaringsdeskundigen

Wat is de meerwaarde van de ervaringsdeskundige?

‘We hebben de ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn meer dan ooit nodig’, ‘De inzet van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn is geen doel op zich’ en ‘Juist ervaringsdeskundigen moeten óók afstand bewaren’. Het zijn enkele uitspraken die op deze website gedaan zijn over ervaringsdeskundigen in het sociaal domein. Steeds vaker worden ervaringsdeskundigen ingezet en er is steeds meer aandacht voor opleidingsmogelijkheden voor ervaringsdeskundigen. Maar wat is de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn? En wat is de positie ervan?

Lees meer

De ervaringsdeskundige wint terrein binnen het sociaal domein. Van oorsprong werd ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn ingezet binnen de ggz, maar steeds vaker krijgt hij nu ook in andere sectoren, zoals verslavingszorg en gehandicaptenzorg, een plek. Maar hoe deze plek er precies uit moet zien, daarover verschillen de meningen.

Inzet ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Wilma Boevink, onderzoeker en ervaringsdeskundige binnen de ggz, merkt dat we in Nederland voorlopen op de rest van Europa als het gaat om de inzet van ervaringsdeskundigen. ‘In Frankrijk is het bijvoorbeeld absoluut ondenkbaar dat patiënten buiten de spreekkamer met hulpverleners in aanraking komen. Wat dat betreft lopen wij in Nederland mijlenver voor op andere landen.’ Maar we zijn er nog niet. ‘De inzet van een ervaringsdeskundige is geen doel op zich, het is een middel om te zorgen dat de ggz zich dienstbaar en ondersteunend kan inzetten bij het grillige bestaan van cliënten. Er wordt nu vooral gebruik gemaakt van individuen en niet van de collectieve kennis van ervaringsdeskundigen. Er is te weinig sprake van invloedrijke kruisbestuiving.’

Ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Bovendien meent Boevink dat de inzet van ervaringsdeskundigheid nu vaak nog toevallig is. ‘Er is hierover weinig centraal beleid.  De teamleider bepaalt of er een ervaringsdeskundige of een vrijwilliger met ervaringsdeskundigheid aanwezig is op een afdeling. Ook zijn er per team verschillende arbeidsvoorwaarden, opleidingseisen en supervisie mogelijkheden. Al die punten roepen in veel organisaties praktische vragen op.’

Ervaringskennis versus ervaringsdeskundigen

En dan hebben we het nog niet eens over wanneer je nu eigenlijk precies een ervaringsdeskundige bént. Onderzoeker Alie Weerman: ‘In de discussie die nu op gang komt, menen sommigen dat iedereen ervaringskennis heeft. Ik ben daar heel duidelijk in. Nee, niet iedereen heeft de ervaringskennis die nodig is om als ervaringsdeskundige te kunnen werken.’ De basis voor de kennis van een ervaringsdeskundige is volgens Weerman dat deze ervaring heeft met ontwrichting en herstel. Heb je deze ervaring? Dan zou je dus als ervaringsdeskundige aan de slag kunnen.

Afstand tussen ervaringsdeskundige en cliënt

Maar ook dat is niet altijd even gemakkelijk. Het is heel verleidelijk om als ervaringsdeskundige heel dicht bij de client te staan en je eigen ervaringen te delen om de ander te helpen. Volgens Weerman is dat echter niet altijd goed. ‘Ervaringsdeskundigen kunnen goed nabij zijn, maar juist zij moeten óók leren met een bepaalde distantie te werken. Het proces van ervaringsdeskundige zelf en dat van de cliënt moet niet vervlochten raken. Dat gebeurt sneller omdat de ervaringsdeskundige zich persoonlijker opstelt dan gebruikelijk is bij professionals. Die persoonlijke betrokkenheid is anderzijds ook de kracht.’

Goede basis voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Al met al is het dus helemaal niet zo simpel en vanzelfsprekend om een client met behulp van ervaringskennis verder te helpen. Om ervaringsdeskundigen een goede basis mee te geven voor hun functie, worden dan ook steeds meer opleidingsmogelijkheden aangeboden. Voor ervaringsdeskundigen in de specialistische ggz zijn opleidingen inmiddels vanzelfsprekend, ook voor ervaringsdeskundigen in de basis ggz en het sociaal domein zijn inmiddels opleidingen beschikbaar. Zo starten Rino Zuid en Markieza per september 2017 met een nieuwe opleiding speciaal voor het sociaal domein.

Opleidingen voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Volgens de initiatiefnemers focust een ervaringsdeskundige in de specialistische ggz voornamelijk op de stoornis, hoe daarmee omgegaan kan worden en de afbouwen van medicatie. ‘In het sociaal domein en in de basis ggz ligt de focus op positieve gezondheid: wat kan een cliënt wél? Waar liggen talenten en hoe kan een cliënt die inzetten? Hoe bouw je gezonde relaties op? Hoe geef je zin aan je leven? Hoe werk je aan een gezonde leefstijl? Hierbij kijkt de ervaringsdeskundige met de cliënt samen buiten de kaders van de zorg. Denk aan vrijwilligerswerk of hardloopgroepjes.’ De inhoud van deze nieuwe opleiding is gebaseerd op Positieve Gezondheid van Machteld Huber, De Herstel visie (Antony, 1993) en HELI Herstel in de eerste lijn van Indigo.

Uitgelicht congres

Congres onbegrepen en zorgmijdend gedrag

Van der Valk Hotel

8e Jaarcongres Eenzaamheid

Hotel Veenendaal

Congres Samenwerken met de mantelzorger

ReeHorst
DELEN
Vorig artikelHuiselijk geweld
Volgend artikelJeugdhulp
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.