wijkaanpak

Na lange tijd in het defensief te hebben gezeten, heeft het opbouwwerk de wind weer mee. Het ontdekt nieuwe samenwerkingspartners, stelt meer eigen prioriteiten en opereert steeds vaker zelfstandig op de markt. 'Zonder opbouwwerk krijg je veel buurten niet meer aan de gang.'

Als wethouder drukte Herman Meijer acht jaar lang zijn stempel op de stadsvernieuwing, grotesteden- en migrantenbeleid in Rotterdam. Met de stadsetiquette, de wijkaanpak en zijn steun aan het 'opzoomeren' trok hij vaak landelijk de aandacht. 'Er zijn géén no go-area's.'

In hoeverre is probleemgedrag van jongeren op wijkniveau aan te pakken? De aanpak 'Communities that care', die uit Amerika afkomstig is, moet bewijzen dat dit goed lukt. Belangrijke voorwaarde is dan wel een hechte relatie met familie, leeftijdsgenoten, school en de wijk. Er is nu bijna twee jaar ervaring met pilotprojecten in vier Nederlandse steden. 'Instanties moeten méér de straat opgaan.'

Wat houden voor Rotterdam begrippen als sociale infrastructuur en sociale cohesie concreet in? Over onder meer deze vraag buigt zich de komende twee jaar de Rotterdamse Taakgroep Sociale Infra-structuur, die onder voor voorzitterschap staat van psycholoog en oud-hoogleraar René Diekstra.

In de welzijnsnota van 1994 werd het doelgroepdenken overboord gegooid. Specifiek beleid voor ouderen, allochtonen, vrouwen of jongeren moest plaats maken voor sociaal beleid vanuit algemene thema's als werk, onderwijs, opvoeding of participatie. Nog geen vijf jaar later gaat de slinger weer de andere kant uit. Staatssecretaris Vliegenthart pleit in de nieuwe welzijnsnota voor categoriaal beleid voor groepen die nu onvoldoende bereikt worden. Het veld is verdeeld. 'Ach ja, de praktijk blijkt weer eens sterker dan de theorie.'

Met de miniconferentie 'Een vleugje idealisme' neemt Frank van Dijck binnenkort afscheid van het vormingswerk. De directeur van De Guldenberg maakt zich zorgen over hoe het verder moet met de werksoort. 'We zijn dan wel geprofessionaliseerd, maar we hebben geen maatschappelijke boodschap meer.'

Het algemeen maatschappelijk werk zit klem. De werksoort krijgt steeds meer taken toegeschoven zonder dat het budget navenant meegroeit. Gemeenten willen dat het AMW actief meedoet aan de wijkaanpak en de integrale samenwerking. Tegelijkertijd doen steeds meer gespecialiseerde instellingen hun maatschappelijk werk de deur uit, zodat de toeloop op het AMW alleen maar toeneemt. Zowel minister Borst als de gemeenten vinden dat het AMW versterkt moet worden, maar schuiven de verantwoordelijkheid daarvoor op elkaar af. Hoe gaan de instellingen intussen om met de oplopende druk?

De populariteit van de wijkaanpak bij gemeenten heeft het welzijnswerk de afgelopen jaren geen windeieren gelegd. De wijkgerichte benadering wordt echter doorkruist door andere een ontwikkeling: schaalvergroting en productgericht werken. Want van de welzijnsorganisaties wordt ook verwacht dat ze de markt opgaan en hun diensten elders aanbieden. Hoe voorkomen de instellingen een pijnlijke spagaat?