Het tekort aan pleegzorgouders is er in de volle breedte, maar treft vooral voor jeugdigen met ernstige emotionele, hechtings- of gedragsproblemen. Ook voor broers en zussen, die bij voorkeur samen bij pleegouders worden geplaatst, wordt het steeds lastiger om pleegouders te vinden, net als voor intensievere vormen van deeltijdpleegzorg. Dat blijkt uit de Factsheet Pleegzorg 2021 van Pleegzorg Nederland.

Inhaalslag

Nicolien van den Berg, bestuurslid pleegzorg van Jeugdzorg Nederland, denkt dat de coronaperiodes veel invloed hebben gehad op de werving. ‘Voor belangstellenden die overwegen om pleegouder te worden hebben de lockdowns en andere beperkingen, waaronder thuisonderwijs, een rol gespeeld. Nu alle beperkingen voorbij zijn, hopen we een inhaalslag te kunnen maken in de werving van nieuwe pleegouders, want dat is heel hard nodig.’

Voltijd en deeltijd

In totaal verbleven er vorig jaar 22.748 jeugdigen voor korte of langere tijd bij pleegouders, 345 minder dan in 2020. Op 1 januari 2021 woonden bijna 19.000 jeugdigen, dat kunnen ook jongvolwassenen ouder dan 18 jaar zijn, bij pleegouders.

Ruim driekwart van de nieuwe pleegzorgplaatsingen gaat om voltijdpleegzorg. 20 procent betreft deeltijdpleegzorg, die vaak in de weekenden en/of vakanties geboden wordt. Overigens zijn krachtgezinnen, waar professionele hulpverleners met hun gezin een jeugdige opnemen, in opkomst. Deze vorm van opvang kan een laatste redmiddel zijn om uithuisplaatsing van kinderen te voorkomen.

Jeugdbeschermingsmaatregel

3 op de 10 pleegkinderen verblijft in het kader van vrijwillige hulpverlening bij pleegouders. Ouders behouden dan het gezag en stemmen in met pleegzorg. Bij 57 procent van de jeugdigen die pleegouderzorg krijgen, is er sprake van een jeugdbeschermingsmaatregel. Dit kan een ondertoezichtstelling zijn, maar de voogdij ligt dan bij een gecertificeerde jeugdhulporganisatie.

De Factsheet Pleegzorg 2021 laat verder zien dat er vooral behoefte is aan deeltijdpleegzorg, een populaire variant waarbij jeugdigen in principe thuis wonen maar af en toe bij pleegouders verblijven om ouders te ontlasten. Ruim de helft van de jeugdigen die wachten op pleegzorg komt hiervoor in aanmerking. ‘We zien dat de vragen voor deeltijdpleegzorg intensiever worden. Niet alleen opvang in de weekenden, maar ook voor dagdelen door de week’, meldt Van den Berg van Jeugdzorg Nederland. ‘Daarnaast is de problematiek van de kinderen die worden aangemeld voor deeltijdpleegzorg toegenomen. Daarmee is het beroep dat we op deeltijdpleegouders doen groter geworden.’

Goede matches

In de zoektocht naar nieuwe pleegouders werd in maart vorig jaar al het online platform Pleegzorg.nl gelanceerd. Op de website kunnen pleegouders terecht voor relevante informatie, praktische tips, trainingen en het uitwisselen van ervaringen. Voor goede matches tussen kinderen en pleegouders is het verder belangrijk dat pleegouders het vermogen hebben om vanuit het perspectief van het kind de gevoelens, emoties en wensen te begrijpen.

Actieplan Pleegzorg

Jeugdzorg Nederland werkt sinds 2019 met de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen (NVP), gemeenten (VNG), het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (J&V) aan het Actieplan Pleegzorg. Doel van het actieplan is om de pleegzorg te verbeteren en actuele vraagstukken op te lossen. De campagne Open je wereld.nu, met juist als doel het vergroten van de naamsbekendheid van pleegzorg en het werven van nieuwe pleegouders, is daar onderdeel van.