Ben ik wel aantrekkelijk genoeg? Hoe moet ik tongzoenen? Hoe kan ik het beste iemand versieren? Bij jongeren met een chronische ziekte of lichamelijke beperking spelen veelal dezelfde dingen als bij andere jongeren, stelt Kuyper. Zij werkt bij Rutgers WPF, het landelijk kenniscentrum seksualiteit dat professionals ondersteunt in het bespreekbaar maken van seksualiteit.
Rolstoel
Maar ook hun ziekte of beperking speelt een rol in het liefdesleven van deze jongeren. Kan ik bijvoorbeeld kinderen krijgen en is mijn ziekte erfelijk? Hoe heb ik seks als ik in een rolstoel zit? En hoe vertel ik mijn nieuwe vriend of vriendin over mijn ziekte? ‘Begeleiders en zorgverleners vinden het echter vaak lastig om over seksualiteit te praten’, stelt Kuyper. Het gevolg daarvan is dat jongeren met een ziekte of beperking minder kennis hebben over seksualiteit. ‘Bovendien is er in eerste instantie vaak meer aandacht voor de aandoening of beperking.’
Basisvragen
Volgens Rutgers WPF moet er meer aandacht komen voor het onderwerp seksualiteit bij instellingen en professionals. ‘Het is geen onderwerp waar je makkelijk over begint, maar zou iedere professional de basisvragen moeten kunnen stellen als dat nodig is. Op geplande momenten zoals tijdens een groepsvoorlichting, maar ook ongepland tijdens de afwas bijvoorbeeld.’ Die gesprekken hoeven niet tot in detail te gaan, volgens Kuyper . ‘Je kunt heel eenvoudig beginnen met de vraag of de jongere verliefd is of wel eens verliefd is geweest.’
Negeren
Belangrijk is dat er een sfeer gecreëerd wordt waarin het mogelijk is om met vragen te komen, legt Kuyper uit. ‘Negeren van het onderwerp is eigenlijk de grootste fout die je kunt maken. Als je het eenmaal over seksualiteit hebt, gaat het meestal wel goed. Komt de jongere met vragen die je niet kunt beantwoorden, kun je altijd doorverwijzen naar de seksuoloog of eventueel samen het antwoord proberen op te zoeken op internet.’
Seksuele ontwikkeling
Het kenniscentrum wil dat het bespreken van seksualiteit een plek krijgt binnen organisaties die te maken hebben met jongeren. Net als seksuele voorlichting op scholen. Meer kennis over hun eigen seksualiteit maakt dat deze jongeren beter hun grenzen kunnen aangeven. Rutgers WPF heeft daarom een toolkit ontwikkeld: Totally Sexy.
Invloed
‘Daarin geven we informatie over de seksuele ontwikkeling van jongeren en de invloed van de ziekte en beperking op deze ontwikkeling. Ook hebben we de problemen omschreven die veel voorkomen. Bijvoorbeeld bij een jongere met reuma kan pijn en vermoeidheid de zin in seks in de weg staan. Jongeren met een hersenbeschadiging hebben soms problemen met het opgewonden raken en het krijgen van een orgasme.’
Traject
Rutgers WPF nodigt organisaties die te maken hebben met jongeren met een chronische ziekte en/of lichamelijke beperking uit om gratis deel te nemen aan het implementatietraject You are Totally Sexy. De organisaties die meedoen, gaan met de jongeren een project voorbereiden en realiseren, met behulp van de toolkit en onder begeleiding van Rutgers WPF.
