Gemeenten gebruiken al jaren het computersysteem Suwinet waarin gegevens staan over salaris, hypotheek of huur, huisadres, bankrekeningnummer en studieschuld van alle burgers. Met deze gegevens kunnen ambtenaren bepalen of iemand recht heeft op een uitkering en fraude met uitkeringen op te sporen.
Bekende Nederlander
Maar in sommige gemeenten nemen medewerkers het niet zo nauw met de privacy en gebruiken ze het systeem voor andere doeleinden, zo blijkt uit onderzoek van de inspectie en zo meldde eerder deze week ook het radioprogamma Argos op NPOradio1. Ambtenaren zoeken naar loonstrookjes en gegevens van bekende Nederlanders of proberen te achterhalen waar een ex-partner woont. Ook laten sommige gemeenten andere organisaties zoals incassobureaus in het systeem kijken.
Privacy
Deze privacyschending kan gevaarlijk zijn voor bijvoorbeeld slachtoffers van huiselijk geweld. Een goedgeïnformeerde bron vertelt het onderzoeksteam van Argos dat ambtenaren in het systeem adresgegevens opzoeken van vrouwen die in een Blijf van m’n lijf-huis zitten. Een geheime locatie voor slachtoffers van huiselijk geweld. Als de partner bij de gemeente werkt of daar iemand kent, dan kan hij achter die locatie komen. In 2013 blijkt dat in Den Haag een ambtenaar ten onrechte het adres van iemand in een Blijf van m’n lijf-huis heeft opgezocht.
Lees alle artikelen over huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling in het dossier Huiselijk Geweld >>
Zorgwekkend
De Landelijke Federatie Opvang hoort van opvangcentra dat het zoeksysteem een ‘potentieel lek’ is en vindt het ‘zorgwekkend’. Als het gaat om huiselijk geweld dan kan dat heel gevaarlijk zijn als de gegevens van slachtoffers makkelijk te vinden zijn. Exacte cijfers zijn er niet, maar Landelijke Federatie Opvang weet dat in elk geval in Amsterdam in Venlo bewoners van een Blijf van m’n lijf-huis zijn getraceerd via Suwinet.
Beveiligen
Het systeem voor andere doeleinden gebruiken dan uitkeringsinformatie opvragen is strafbaar. Toch wordt er niet goed op gecontroleerd. Al sinds de oprichting van Suwinet,13 jaar geleden, zijn er problemen met het beschermen van de persoonsgegevens in het systeem. In 2004 kunnen de meeste gemeenten zich niet goed verantwoorden over het beveiligen van de gegevens. Ook in 2007 en 2008 hebben nog steeds niet alle gemeenten de beveiliging op orde.
Blokkade
Staatssecretaris Jetta Klijnsma waarschuwt nu met een blokkade op het systeem voor gemeenten die niet zorgvuldig omgaan met de persoonsgegevens. De inspectie gaat in september controleren of gemeenten hun zaken dan op orde hebben. Als dat niet het geval is dan volgen er maatregelen, waarschuwt Klijnsma. Met afsluiting van het systeem als uiteindelijke straf.
