Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties3

Opinie: ‘Minder managers en bureaucratie in zorg en welzijn’

Professionals in zorg en welzijn moeten meer autonomie in de uitoefening van hun werk krijgen, stellen de auteurs Raf Daenen en Willem Vermeulen. Het werk van de professionals moet door de organisatie worden gefaciliteerd. Dat vraagt om een flexibele, open en lerende organisatie die haar professionals vertrouwt. Met minder managers en minder bureaucratie.
Opinie: ‘Minder managers en bureaucratie in zorg en welzijn’

-OPINIE- Met de komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), ligt de nadruk op het vergroten van het zelfoplossend vermogen van mensen of het bijeenbrengen van mensen met eenzelfde belang om hun krachten te versterken. Hierin heeft de professional de rol van betrokken ondersteuner. Om de ondersteunende rol goed te vervullen moet de professional voldoende speelruimte krijgen.

Controle
De organisaties waar de professionals hun werk uitvoeren,  zijn onder invloed van marktwerking en schaalvergroting steeds vaker gericht op controle, efficiency, bezuinigen en protocolisering van het handelen van de professionals. Elk uur moet declarabel zijn en verantwoord worden. De neiging bestaat om de competenties, de aard en de grenzen van het handelen van elke professional uit te schrijven en dat als leidraad voor het functioneren te gebruiken. Het handelen wordt zo steeds meer ingekaderd en daarmee schept de organisatie het beeld dat alles klopt en de bestedingen verantwoord kunnen worden.

Kloof
Het perspectief van de werker in het veld verschilt sterk van het perspectief van verantwoording van tijdsbesteding die door de organisatie wordt vereist. De kloof kan in de praktijk worden gedicht wanneer professionals andere activiteiten verrichten dan ze op verantwoordingsformulieren invullen, of als ze zich aanpassen aan de eisen van de organisatie. In het laatste geval kunnen de belangen van cliënten of groepen in het gedrang komen, en de professional voelt zich daarbij machteloos.

Uitvoeren
Idealiter wordt de kloof gedicht wanneer organisaties zich heroriënteren. Dat betekent dat organisaties de ondersteuning van de professionals als leidraad voor hun beleid serieus moeten nemen. Het werk van de professionals moet door de organisatie worden gefaciliteerd. Dat betekent dat zij de middelen bieden voor het uitvoerende werk, maar ook dat er de gelegenheid is voor professionals om met elkaar samen te werken en van elkaar te leren.

Buurtzorg
Dat kan bijvoorbeeld met kleinschaligheid in de thuiszorg. Buurtzorg Nederland met Almelo als thuisbasis werkt met kleine zelfstandige teams door heel Nederland. De teams zijn klein in omvang en elk team heeft een beperkt aantal cliënten, aan wie zorg op maat wordt geleverd. De cliënten krijgen maar met een beperkt aantal verpleegkundigen te maken. Door de directe contacten en collegiale feedback, blijft de motivatie hoog, en gaat er weinig tijd verloren met overdracht en coördinatie.

Vrijwilligers
Grote organisaties kunnen leren van de dynamiek van vrijwilligersorganisaties. In die organisaties is directe betrokkenheid van het bestuur of de directie bij de werkvloer een kernwaarde. Daar geven bestuursleden en managers het goede voorbeeld, en worden de professionals direct ondersteund. Evaluatie en toetsing zijn ook belangrijke activiteiten. Maar dan wederzijds in het kader van ondersteuning. De evaluatie wordt gericht op verbetering, de groei van professionele competenties en de optimalisatie van de uitvoering met betrekking tot het doel van zorg of welzijn.

Gelijkwaardig
Het is nodig om organisaties te ontmanagen en te ontbureaucratiseren. Een van de belangrijkste heroriënteringperspectieven is dat de gelijkwaardigheid van medewerkers op alle lagen in de organisatie en het wederzijds vertrouwen verankerd worden in de cultuur van de organisatie.

Raf Daenen en Willem Vermeulen schreven het boek ‘Perspectief op een maatschappij in crisis, samen leren, samen werken en samen leven’ (Boom-Lemma, 2012)

Bron: ANP-Photo

3 REACTIES

  1. Het artikel ademt een armoede aan alternatieven. Er wordt geen maatschappelijke tegenmacht (Foucault) georganiseerd, slechts alom bekende noties gememoreerd.
    Nodigt niet uit om het boek van de auteurs te kopen & te lezen.
    Vr. groet, Gert Rebergen

  2. Lees alle reacties
  3. Ik ben het volledig met je eens dat dit artikel qua inhoud weinig toevoegt. Ik merk zelf ook dat je, je tegenwoordig op steeds meer dingen moet verantwoorden en je over het algemeen drukker bent met aftekenen dan hetgeen wat je daadwerkelijk gedaan hebt.
    Wij maken al gebruik van een zelfsturend team, waardoor dit contact vrij beperkt is en alleen in noodgevallen ingeschakeld hoeft te worden. Er is iemand in ons team aangesteld om maandelijks informatie naar de manager over te brengen. Doordat de organisatie vertrouwen toont in zijn werknemers kan een manager meer ’teams’ onder zijn hoede nemen.
    Daarnaast vind ik het goed dat deze berichten de media bereiken. Je hoort aan alle kanten dat er teveel bureaucratie is. Of dit nu positieve of negatieve aandacht is, aandacht is aandacht. Dat is denk ik ook het enige wat je op dit moment kan doen. Het zoveel mogelijk onder de aandacht brengen. De bureaucratie kan niet verdwijnen, maar moet wel drastisch verminderd worden. Er moet goed gekeken worden wat er noodzakelijk is, zodat de rest van de tijd richting de cliënten kan.
    Er moet toch een moment komen dat ze er niet meer onderuit kunnen en en veranderingen tot stand gaan komen.

  4. Oke, tot zover niets nieuws.
    Jammer is dat de hele lijn van het artikel de sfeer uitademt dat zorgorganisaties niets liever willen dan geld uitgeven aan management, in plaats van aan de medewerker en de client.
    Als je werkelijk tot je door laat dringen hoe complex de (uitvoering van de) zorg, de financiering, de verantwoording, het toezicht, en de bijbehorende verantwoordings en kwaliteitseisen zijn, die we in Nederland graag stellen aan de zorg, (Zie hiervoor het “slechts” 25 pagina tellende document:
    Hoe werkt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)?
    http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws/documenten-en-publicaties/circulaires/2012/03/14/hoe-werkt-de-algemene-wet-bijzondere-ziektekosten-awbz.html ) dan voegt het genoemde artikel inhoudelijk niet zo veel toe…

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.