De vorige keer blogde Kelly over community care in de ouderenzorg >>

‘Klinieken komen met cijfers kanker’, kopte Trouw vorige week. Niet heel bijzonder, omdat alle Nederlandse ziekenhuizen verplicht zijn om het sterftecijfer na oncologische behandeling te publiceren. Wat wel opvallend is, is dat een aantal ziekenhuizen naast deze verplichting ook de overleving en hoe het de overlevenden vergaat na jaren publiceert.

Sinds de invoering van de marktwerking in de zorg is het transparant en meetbaar maken van kwaliteit van zorg in toenemende mate belangrijk geworden. Het idee is dat het patiënten en zorgverzekeraars in staat stelt om weloverwogen te kiezen voor een zorgverlener of zorgaanbieder. Openheid over behaalde resultaten is daarmee steeds belangrijker geworden.

De toegenomen transparantie maakt echter duidelijk dat er grote kwaliteitsverschillen bestaan tussen de zorgaanbieders. De zorg varieert van ‘uitstekend’ tot ‘verontrustend slecht’ en die kennis leidt ertoe dat politici, beleidsmakers en bestuurders allemaal meer informatie willen. Maar meer weten betekent ook beter zicht op wat er mis gaat. Dit maakt patiënten ongerust en onzeker. En de paradoxale reactie hierop is dat ze graag nog meer willen weten.

Is transparantie dan zo’n verkeerde ontwikkeling? Nee, zeker niet. Transparantie leidt tot inzicht in verschillen en is dé prikkel voor kwaliteitsverbetering, waardoor er uiteindelijk minder variatie zal zijn. Ziekenhuizen zien dit inmiddels zelf ook, resulterend in de extra cijfers die zijn gepubliceerd.

Dit koppelend aan de care kunnen we stellen dat het minder relevant is om de uitkomst van behandeling te vergelijken. Wel is het interessant om bijvoorbeeld inzichtelijk te maken wat de kwaliteit van leven van cliënten in de care is en hoe zij hun leven beoordelen. Dit kan bijvoorbeeld in de thuiszorg door te kijken wat de verpleegkundige diagnose is die de wijkverpleegkundige stelt en daaraan de kwaliteit van leven te koppelen; hoe goed vindt de cliënt het leven, dankzij de inzet van thuiszorg? En waarom is dat bij de ene aanbieder minder goed dan bij de andere aanbieder?

Het is vervolgens de kunst om de verschillen niet te veroordelen, maar als basis voor het gesprek te gebruiken. Net zoals bij de ziekenhuizen; daar bleken er opvallende verschillen te bestaan. Ongeneeslijk zieke mensen met longkanker leven in het Catharina Ziekenhuis gemiddeld honderd dagen langer dan in het Antonius Ziekenhuis. Bij nader onderzoek bleek dat patiënten in Eindhoven vaker chemotherapie krijgen, en daardoor langer leven.

Dit hoeft niet gunstiger te zijn wanneer door de behandeling bijvoorbeeld veel bijwerkingen ontstaan, maar patiënten kunnen wel een betere keuze maken voor een ziekenhuis. En niet alleen op reisafstand of dat er een parkeerplaats bij het ziekenhuis is. Nee, op de inhoud van de zorg.

Dat is wat er in de care door middel van transparantie ook moet worden bereikt; cliënten en hun naasten kunnen een weloverwogen inhoudelijke keuze maken voor een zorgaanbieder.