- Volgens de Kieswet is het criterium om te mogen stemmen of iemand zijn eigen wil kan bepalen en of hij zelfstandig zijn stem uit kan brengen.
- Iemand die fysiek niet in staat is om zijn stem uit te brengen mag hulp krijgen in het stemhokje. Maar alleen om fysiek te ondersteunen. Dat kan ook het invullen van het formulier zijn. Volgens de wil van de kiezer natuurlijk.
- Heeft iemand een verstandelijke beperking, dan mag er geen hulp in het hokje worden verleend. Een medewerker van het stembureau kijkt of iemand zelfstandig kan stemmen. Hij beoordeelt niet de wil.
- Stemgerechtigden die in een instelling wonen, krijgen een stempas toegestuurd. De instelling moet de stempas aan de cliënt geven en mag de pas niet achterhouden. De cliënt mag zelf bepalen of hij wel of niet gebruik maakt van zijn stemrecht. Hier kun je afspraken over maken voor in het cliëntdossier.
- Een cliënt kan iemand voor zich laten stemmen. Als hij niet naar het stembureau kan gaan, mag de cliënt iemand machtigen door het volmachtbewijs op zijn eigen stempas in te vullen en te ondertekenen. De gemachtigde moet dan (voor de Provinciale Staten verkiezing) wel in dezelfde provincie wonen en de stempas ook tekenen en een kopie van het identiteitsbewijs van de cliënt meenemen.
Bekijk hier het filmpje ‘Waarom is het belangrijk dat ik stem voor de Provinciale Staten?’ speciaal voor mensen met een verstandelijke beperking.
- Je mag als hulpverlener ook door de cliënt gemachtigd worden, maar dat is niet wenselijk. Alleen als er echt niemand in de naaste kring gemachtigd kan worden, kan een hulpverlener gevraagd worden. Je moet dan uiteraard de stem volgens de wens van de cliënt uitbrengen.
- Het is belangrijk dat cliënten worden geholpen om naar de stembus te gaan, maar dat is in de eerste plaats aan de familie van de cliënt. Lukt dat niet, dan kan de instelling hier ook voor zorgen. Het is goed om van tevoren af te spreken of en hoeveel kosten dat met zich meebrengt.
De VGN en Ieder(in) hebben onder meer deze belangrijke zaken op een rijtje gezet. Wil je meer weten over stemmen met een verstandelijke beperking, bekijk dan de website van ‘Stem jij ook’. Dit project is bedoeld om lokale organisaties en (zorg)instellingen te helpen bij het organiseren van voorlichting en discussies waarbij mensen met een licht verstandelijke beperking wegwijs gemaakt worden in het waarom en hoe van het stemmen.
Herman Jan is 19 en heeft een ernstig verstandelijke beperking. Oud genoeg om te stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen, maar verstandelijk is dat een ander verhaal. Het gemeentelijke zorgbeleid is van invloed op zijn leven, maar hij kan daar zelf maar weinig aan doen. Lees meer >>
