Door Dominique Elshout – ‘We zitten gevangen! Ze laten me hier gewoon

alleen, ik schiet ze kapot!’ De woorden van een oudere mevrouw schallen over het

Anton Pieckhofje in Haarlem. Directeur Niek de Boer onderbreekt de rondleiding

over “zijn” hofje even om de demente bewoonster te kalmeren. ‘Ik weet het, het

is heel vervelend voor u, maar schreeuwen lijkt me nu ook weer niet nodig.’ De

mevrouw moppert nog wat na op gedemptere toon en de rondleiding wordt

vervolgd.

WereldberoemdHet Anton Pieckhofje is onderhand

wereldberoemd. Delegaties uit Japan en de Verenigde Staten: uit alle windstreken

komen professionals uit de zorg kijken hoe ze in Haarlem werken. Het geheim van

Haarlem is op het eerste gezicht niet te duiden. Bezoekers treffen eenmaal ter

plaatse namelijk niets bijzonders aan.

Het Anton Pieckhofje ligt midden in een nieuwbouwwijk uit de jaren tachtig.

De woningen zijn gegroepeerd rond een tuin met serres en zitjes. De voordeuren

kijken uit op de patio, op het middenpleintje staan tafels en stoelen en er is

een kippenren. In zes van deze huizen wonen op de begane grond zes mensen met

uiteenlopende vormen van dementie. In de bovenwoningen wonen “gewone”

Haarlemmers, die met het hofje niets van doen hebben. De in totaal 36

dementerenden die aan het Anton Pieckhofje wonen, worden bijgestaan door

verzorgers die als een moeder het huishouden bestieren. Elke bewoner heeft een

eigen slaapkamer met eigen spullen.

Iemand die niet op de hoogte is van de aanwezigheid van een kleinschalige

woonvorm voor dementerenden zal nietsvermoedend het hofje passeren. En dat is

volgens De Boer ook precies de bedoeling. De directeur heeft zijn verhaal

duidelijk vaker gedaan. Hij was dan ook vanaf het prille begin betrokken bij het

Anton Pieckhofje. In 1989 ging het project van start. De eenvoudige filosofie

was: zorg dat bewoners zoveel mogelijk het gevoel krijgen dat ze thuis zijn en

ze hun leven zo goed mogelijk kunnen voortzetten.

Wonen als thuisVandaag de dag is dit een breed

geaccepteerde gedachte, maar destijds heeft De Boer naar eigen zeggen wel een

denkomslag moeten maken. ‘Ik ben klinisch psycholoog en dacht toen ik na mijn

studie ging werken, “ik zal wel eens laten zien hoe je met pillen, activiteiten

en diagnoses mensen kan helpen”. Maar daar worden bewoners niet gelukkig van,

realiseerde ik me op den duur. Ik kan wel twaalf diagnoses stellen van

verschillende vormen van dementie, alleen is er niemand die daarom vraagt. We

zijn namelijk wel deskundig op ons vakgebied, maar weten niet wat het betekent

om dement te zijn.’

Het gehele artikel is te lezen in Zorg + Welzijn Magazine 6, juni

2007. Drie maanden na publicatie wordt het op de website

geplaatst.