Door Ephraïm Patty – Jongerenwerk Barkema & De Haan, gevestigd in Baflo, is sinds haar oprichting in 2002 veel projecten gestart op middelbare scholen en buurthuizen in verschillende gemeenten in Groningen. Tijdens die projecten komt de organisatie geregeld in aanraking met rechtsradicale jongeren. (Foto: Barkema en Pasche).

‘In de ene gemeente kom je het rechtsradicalisme wat meer tegen dan in de andere, maar je merkt wel dat ideeën hierover steeds meer beginnen te verankeren bij de jeugd’, vertelt jongerenwerker Barkema. ‘Rechtsradicale denkbeelden blijven onderhuids hangen bij jongeren, al wordt dit tegenwoordig minder geuit op school. Zodra ze thuis zijn en weer de straat op gaan, verschijnen de Lonsdale-jassen en de vlaggetjes.’

Dreiging
Barkema kan zich vinden in de bewering van extreem-rechtsdeskundige Jaap van Donselaar in januari van dit jaar. Volgens Van Donselaar wordt de dreiging van extreem rechts onderschat. Barkema denkt dat de rechtsradicale cultuur leeft onder jongeren en onderdeel is geworden van hun cultuur, maar het is nauwelijks zichtbaar. ‘Dit is natuurlijk ook een blank gebied, er zijn weinig confrontaties. Maar er hoeft maar iets te gebeuren en de vlam slaat in de pan.’

Infrastructuur
‘Deradicalisering is heel goed mogelijk door een goede infrastructuur van jongerenwerk te creëren. Je moet voorbereid zijn en niet pas ergens een project beginnen als het daar is geëscaleerd. Dat is dweilen met de kraan open.’ Daarom vindt hij dat jongerenwerk samen met de gemeente en andere partners een integrale aanpak klaar moeten hebben bij de komst van bijvoorbeeld nieuwe statushouders. ‘Dat zijn vluchtelingen met een verblijfsvergunning die recht hebben op fatsoenlijke huisvesting. Gemeenten moeten hiervoor zorgen en het zou dus kunnen dat er dan ineens dertig statushouders in een Gronings dorpje worden geplaatst. Er moet dan al bekend zijn wat jeugdwerkers en de gemeente moeten doen als het escaleert.’

Workshop
Barkema verzorgt samen met zijn collega Ferry Pasche en met Ralph Du Long van

STAMM CMO Drenthe

één van de workshops tijdens het congres Radicaal Jong, op 26 april in Rotterdam. Daarin behandelen ze voornamelijk hun aanpak van rechtsradicale jongeren. ‘Wij zullen vooral uitleggen hoe we tegen rechtsradicalisme aankijken en dit proberen tegen te gaan. We proberen jongeren zo ver te krijgen dat ze zich focussen op andere interesses. Stel dat jongeren een Nederlandse vlag op willen hangen bij hun hangplek. Dat wil je natuurlijk niet, dus dan stel je voor om daar een vlag van FC Groningen op te hangen. Verder zijn er ook altijd wat positievere jongeren in een groep. Die proberen we naar voren te halen zodat de aantrekkingskracht van de negatievere groep automatisch minder wordt.’

Stigma
De jongerenwerker hoopt dat andere jongerenwerkers, beleidsmedewerkers en vooral ook gemeenten de workshop zullen volgen. ‘Gemeenten twijfelen vaak om het alleen al over deradicalisering te hebben. Ze zijn bang om dan meteen een stigma van rechtsradicale gemeente te krijgen. Zolang er nog niets over wordt gehoord, is er niets aan de hand.’ Maar een preventieve aanpak is toch echt nodig, vindt Barkema. ‘Het probleem is simpel: er vindt radicalisering plaats. Of het nou extreem rechtsradicalisme is of moslimradicalisme, daar zie ik verder geen verschil in. Het is meer de strijd van tolerantie tegen intolerantie.’