Aanleiding voor het Frontliniepanel over armoede sociale uitsluiting is het Europees Jaar rondom Armoede 2010. Onderzoeker Bard Briels, die de enquête met Marieke Ploegmakers ontwikkelde, vertelt dat er ruim 400 professionals meededen. De beroepskrachten werken onder meer bij welzijnsorganisaties, welzijn ouderen, maatschappelijk werk en maatschappelijke opvang.

Briels: ‘Het is geen wetenschappelijk onderzoek, maar wel een peiling van meningen onder een willekeurige groep beroepskrachten. Onze conclusie is dat professionals sterk betrokken zijn bij het onderwerp en op de hoogte willen raken van succesvolle nieuwe methoden voor armoedebestrijding.’

Vermijdingsgedrag
Een op de twaalf Nederlandse huishoudens zit op of onder de armoedegrens, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek. Briels: ‘Professionals zien de gevolgen daarvan bij hun cliënten op allerlei levensterreinen. Het veroorzaakt sociaal isolement omdat mensen aan hele normale activiteiten als sportclubs en verenigingen niet meer kunnen deelnemen. Gevolg is vaak vermijdingsgedrag.’

Mentale weerslag
Mentaal heeft armoede grote gevolgen, schetst Briels. ‘Mensen worden er ziek van, depressief, neerslachtig en ze schamen zich. Armoede heeft dus een enorm mentale weerslag voor mensen, men schaamt zich ervoor en tegelijk wordt geldgebrek vaak een obsessie. De waarde van dit onderzoek schuilt in het inzicht dat armoede veel meer is dan geldgebrek.’

Gedragsverandering
Zestig procent van de frontlinieprofessionals denkt dat ze een bijdrage kan leveren aan het bestrijden van de gevolgen van de armoede. ‘Ze kunnen de cliënten stimuleren hun eigen verantwoordelijkheid op te pakken en naar mogelijkheden te zoeken weer geld binnen te halen. En groepen die geen mogelijkheden hebben eigen inkomen te verwerven, zoals pensioengerechtigden of gehandicapten, kunnen ze begeleiden naar voorzieningen. Er zijn genoeg voorbeelden van lokale initiatieven die bijdragen aan de armoedebestrijding. Hulpverleners kunnen dus helpen bij gedragsverandering, zoals gebruik maken van buurtrestaurants of van de voedselbank.’

Schuldhulpverlening
57 Procent van de hulpverleners biedt praktische steun in de vorm van schuldhulpverleningstrajecten. ‘Hoe succesvol die precies zijn, blijkt niet uit deze enquête. De trajecten zijn heel zwaar omdat mensen gedwongen worden over een langere periode op het minimum te leven. Het vergt een enorme discipline.’

Eigen kracht
Een succesvolle manier om armoede te bestrijden is de Eigen Kracht-conferentie, zegt Briels. ‘Het is een manier om de omgeving van de cliënt te betrekken bij de oplossing van het probleem. Je wordt echt gestimuleerd om aan je situatie te werken. En ook al lukt het niet altijd om uit de armoede te komen, nemen mensen vaak toch een meer positieve houding aan tegenover werk of studie. Daardoor worden ze toch minder ziek.’

Lees ook:

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.

  Volg Zorg+Welzijn op Twitter