Sociaal werkers maken absoluut het verschil, stelt Leonie le Sage. Samen met collega lectoren kinderarmoede Mariëtte Lusse en Liesbeth van der Ree deed zij onderzoek naar gezinnen in armoede. ‘Uit ons onderzoek blijkt ook dat gezinnen zich echt gezien en gehoord voelen door sociaal werkers. Het is een sociaal werker die als eerste binnenkomt, die een koelkast regelt, voor eten zorgt of een fiets voor een kind regelt. Op de langere termijn zorgt de sociaal professional voor een uitkering of toeleiding naar werk.’
Waarde van het werk
Deze belangrijke rol van de sociaal professional wordt vaak onderbelicht, ziet Le Sage, lector Professionele Identiteit van de sociaal werker aan de Hogeschool Rotterdam. Er is weinig oog voor de waarde van het werk. ‘Je moet eigenlijk achter die voordeur komen om te zien wat een sociaal werker precies doet. Het gaat vaak om kleine, alledaagse handelingen die voor een ander van grote waarde zijn. Een luisterend oor, oprechte aandacht. Je moet heel goed kijken om te zien wat dat werk nu precies inhoudt.’
Opeenstapeling
Er is ook weinig oog voor de complexiteit van de problematiek waar deze professionals dagelijks mee te maken hebben. ‘De problemen van gezinnen zijn altijd een opeenstapeling van. Iemand verliest zijn werk, komt in een scheiding terecht, heeft geldzorgen, opvoedingsstress, psychische problematiek, gezondheidsklachten en misschien is er ook nog sprake van onderliggend trauma?’
Cruciaal beroep
Ten tijde van de coronacrisis was die waardering voor het sociaal werk er wel. ‘Het werd uitgeroepen tot een cruciaal beroep. We beseften ineens met zijn allen dat heel veel mensen voor hun sociale contacten afhankelijk zijn van deze professionals. In instellingen, in buurthuizen, in de wijk.’ Het belang van dat menselijke contact, van verbinding werd erkend. ‘Maar dat besef lijkt nu wel weer weg te zakken.’
Talkshows
Daar komt bij dat sociaal werkers niet zo snel geneigd zijn om hun werk onder de aandacht te brengen. ‘Je zag in coronatijd agenten en zorgmede- werkers bij allerlei talkshows aanschuiven en over hun werk vertellen, sociaal werkers deden dat nauwelijks.’
Bovenmatige aandacht voor incidenten
De vaak negatieve beeldvorming in de media helpt niet. ‘Er is een bovenmatige aandacht voor incidenten waar zaken hopeloos zijn misgegaan. Het beroep ligt wat dat betreft echt onder een vergrootglas en er is nauwelijks aandacht voor de échte betekenis van sociaal werk.’
Het verschil maken
‘Het van betekenis zijn voor anderen’ is de reden waarom mensen ooit voor het vak hebben gekozen, zegt Le Sage. ‘Het is dé reden waarom onze studenten voor de opleiding social work kiezen. Zij willen het verschil maken. Veel van onze studenten hebben zelf in hun jeugd te maken gehad met hulpverlening, in een bepaalde fase van hun leven is iemand heel belangrijk geweest, nu willen zij die persoon voor iemand anders zijn.’
