De vorige keer vroeg Willem-Jan zich af of we in Nederland wel écht verbinding met de ander maken >>

Aan de ene kant krijg ik er jeuk van: hoezo moet de sociale basis versterkt worden? Die lijkt me in Nederland met zijn hoge participatiegraad meer dan sterk genoeg. Investeren in en ontzorgen van toch al overbelaste vrijwilligers en mantelzorgers is dan logischer. Ook klinkt versterken alsof iemand van buiten dat komt doen: hier is uw medicijn, driemaal daags innemen en u voelt zich sterker dan ooit.

Lokale samenspel

Aan de andere kant doe ik precies wat de voorstanders van de versterking van de sociale basis beogen. Ik ben druk bezig om op allerlei plekken het lokale samenspel tussen formele en informele organisaties beter te laten lopen. Ik train en adviseer al jaren organisaties om slimmer en effectiever met vrijwilligers te werken. En dat wordt me in het algemeen in dank afgenomen. Dus hoezo zou je de sociale basis niet mogen versterken? Die vraagt er toch zelf om?

Ondernemerschap als oplossing?

Een aantal jaar geleden werd het normaal om als maatschappelijke organisatie marktgericht te zijn. Ik deed daar enthousiast aan mee, samen met anderen. We wilden organisaties helpen om meer eigen inkomsten te genereren en zichzelf beter te profileren bij financiers. In de loop van de tijd bekroop ons een gedachte: wat gebeurt er als je sociaal werkers en vrijwilligers een manier van werken aanleert die haaks staat op hun drijfveren? Wat verlies je als de kwetsbare burger een potentieel businessmodel is? We zijn voorzichtiger geworden in het stimuleren van ondernemerschap als oplossing.

Aan het roer

Een zelfde ethische vraag speelt denk ik bij de versterking van de sociale basis: hoe voorkomen we dat een positieve insteek op de waarde van participatie misbruikt kan worden om van bovenaf een maatschappijvisie of maatregelen door te drukken? Hoe zorgen we dat buurtbewoners, ondersteund door sociale professionals, aan het roer staan, en niet de sociale top?

De basis

Ik wens ons toe dat we goed blijven luisteren naar wat mensen zelf willen en daarnaar handelen. Dat lijkt me de basis.

Willem-Jan de Gast is senior organisatie-adviseur bij Movisie.