Nadia gelooft haar oren niet. Waarom denkt haar docent dat haar woordenschat minder is? Omdat haar ouders in Marokko zijn geboren? Omdat ze tweetalig is?
Tweetalig brein
Ik denk niet dat deze docent de documentaire Het tweetalige brein heeft gezien. Daarin wordt verteld dat tweetalige kleuters beter scoren in leer- en geheugentestjes dan eentalige. (En dat tweetalige ouderen gemiddeld vier jaar later dement worden dan eentalige ouderen.) De neurowetenschappers vertellen in de documentaire dat beide talen continu actief zijn in de hersens van tweetalige mensen, maar dat zij de taal die ze niet gebruiken onderdrukken. Door om te schakelen tussen talen, creëren ze een lenig brein.
Vooroordelen
Hoe lenig mijn brein is, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat ik net als Nadia veel last heb gehad van onbewuste vooroordelen van docenten. Toen ik twaalf was, ik woonde net een jaar in Nederland, kreeg ik als schooladvies: individueel voorbereidend beroepsonderwijs. Dat was destijds zo’n beetje het laagste advies wat je kon krijgen. Het was bedoeld voor leerlingen die veel hulp en individuele aandacht nodig hadden. Later werd mijn advies bijgesteld naar mavo. Op de middelbare school werd het bijgesteld naar havo. En op de havo werd het advies vwo. Uiteindelijk maakte ik de havo af en volgde ik na het hbo een universitaire opleiding. Inmiddels heb ik mijn promotieonderzoek afgerond en mag ik me binnenkort rekenen tot de gemiddeld vierduizend Nederlanders die jaarlijks een PhD krijgen. Maar dat heb ik niet aan mijn schooladvies te danken.
Kijk verder dan stereotyperingen
Daarom mijn oproep aan iedereen die met jongeren werkt: kijk verder dan de dominante stereotyperingen en beoordeel jongeren met een migratieachtergrond op basis van hun individuele kwaliteiten. Zo zorg je dat Nadia en al die andere jongeren het vertrouwen in zichzelf niet verliezen en blijven geloven in hun oneindige mogelijkheden. En zo creëer je een generatie jongeren die gemotiveerd is en vertrouwt op eigen kwaliteiten en talenten.
Sahar Noor, projectmedewerker bij Movisie.
