Vorige keer blogde Anoushka over een multiproblem gezin in Utrecht >>

Ik weet het omslagmoment nog goed. Ik zat in de speeltuin met mijn kinderen en wat vriendjes. Het was warm weer. De jongens spetterden elkaar nat en ik wiegde de jongste in slaap. De rust werd wreed verstoord door een schreeuwende politieagent die een jongen van ongeveer 12 wilde inhalen. ‘Houd de dief!’ De jongen liet een plastic tas vallen in de bosjes. De agent zag dit niet. Iedereen in de speeltuin bleef stokstijf staan.

Begrip

De politieagent en de jongen verdwenen even snel als ze waren gekomen. Het spelen in de speeltuin ging weer door. De plastic zak werd door een ouder uit de bosjes gevist en bleek drugs te bevatten. ‘Vieze vuile dader. Opsluiten allemaal’, zei één van de ouders. De anderen knikten instemmend. Maar ik zag de angstige ogen van de jongen nog steeds voor me. Zou de reactie anders zijn geweest als de dader een meisje was? Ik denk het wel. Bij een bang meisje van twaalf was er meer begrip geweest. Een meisje hadden we meer als slachtoffer gezien. Ter plekke besloot ik mijn dader-slachtofferdenken los te laten.

Vlaggensysteem

Eerlijk is eerlijk, het Vlaggensysteem heeft hierbij geholpen. Voor de mensen die het Vlaggensysteem niet kennen: deze pedagogische interventie biedt opvoeders, docenten, jongerenwerkers en hulpverleners een kader om seksueel gedrag van kinderen en jongeren te duiden en te bespreken. Vervolgens krijg je handvatten hoe te handelen. Het Vlaggensysteem heeft het niet over een dader of slachtoffer maar over de persoon die het seksuele gedrag (al dan niet grensoverschijdend) vertoont en degene die het ondergaat. En dat is sekse-neutraal.

Grensoverschrijdend gedrag

Sinds het Vlaggensysteem kijk ik met een veel objectievere bril naar seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ik kijk niet meer of het een jongen of een meisje is. Ik kijk nog maar met één doel: dat kinderen en jongeren een gezonde seksuele ontwikkeling kunnen doormaken. Doordat de blik in het Vlaggensysteem gericht is op de persoon die het gedrag vertoont, kom je uit de dichotomie van slachtoffer-dader. Want is het bij kinderen en jongeren die seksueel grensoverschijdend gedrag vertonen, niet juist extra belangrijk om adequaat te reageren? Zo hebben zij in de toekomst een betere kans op een verder gezonde seksuele ontwikkeling, zonder dat ze meteen voor altijd in het daderhokje of slachtofferhokje geplaatst worden. Mijn wereld is alleen maar duidelijker geworden.

Anoushka Boet is adviseur/ projectleider huiselijk en seksueel geweld bij Movisie.