De laatste jaren zijn  tal van nieuwe ontmoetingsplekken ontstaan, geholpen door een portie ‘burgerkracht’, ondernemerszin en gemeentebeleid. Zo zijn er de huiskamers waar de koffie klaar staat en gezelligheid, steun en hulp te vinden is. Ook zijn er de buurthuizen in zelfbeheer, waar ondernemende bewoners het beheer hebben overgenomen. En is er een nieuwe generatie ontmoetingsplekken opgezet in verzorgingshuizen of sportverenigingen die zo een nieuwe maatschappelijke functie krijgen.

Vrijwilligers
David ter Avest is onderzoeker bij het lectoraat Dynamiek van de Stad aan de Hogeschool Inholland . Hij zegt in het in het februarinummer van Sociaal Bestek dat er veel aandacht  is voor succesvolle verhalen over zelfbeheer.  Zo ontstaat het beeld dat de samenleving goed reageert op de terugtrekkende overheid.  ‘Maar zoom je volgens de onderzoeker in op de stadswijken, dan ontdek je al snel de knelpunten van het “zelf doen” waar kleinschalige ontmoetingsplekken mee te maken hebben. Vergoedingen voor vrijwilligers, de huurprijs en andere exploitatiekosten zijn vaak grote zorgen. Of de huiskamer wordt té gezellig en het ons-kent-ons-gevoel ervoor zorgt dat andere bewoners wegblijven.’

Wijkteam
Het is voor wijkteams belangrijk om ontmoetingsplekken in het vizier te krijgen, adviseert de onderzoeker in Sociaal Bestek. Uit ervaringen in Rotterdam blijk dat  wijkteamleden niet of nauwelijks verbindingen legden met dit soort informele organisaties of maatschappelijke initiatieven. Terwijl het volgens Ter Avest belangrijk is om deze kleine ontmoetingsplekken te kennen en om er af en toe te zijn. ‘Hier ontmoeten mensen uit formele en informele netwerken elkaar.’

Tweede thuis
Deze plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten,  doen er toe, concludeert de onderzoeker. ‘Vooral bij bewoners met een sterke zorg- of hulpvraag blijft er behoefte aan zulke publieke plekken die betekenis krijgen als tweede thuis. Deze stenen zijn de haarvaten van de samenleving die buurten, wijken en dorpen vitaal houden. Voor zowel het beleid als voor de sociale professional liggen er opgaven om samen aan te werken.’

Interventies
Nu ontmoetingsplekken weer op de politieke agenda staan, moeten we zorgen dat we niet vergeten wat er allemaal al is en wat al werkt, zegt Ter Avest. ‘Veel plekken hebben door de jaren heen vaak een unieke werkwijze en cultuur ontwikkeld die  past bij de buurt. Wellicht niet volgens bewezen interventies of een geijkte methodiek, maar er wordt inventief gewerkt aan het persoonlijk welzijn en aan vitale buurten en wijken. Behoud en koester dit en leg, op basis van wederkerigheid en gelijkwaardigheid, verbindingen met deze alledaagse praktijken.’