Gezinnen met een migratieachtergrond maken relatief weinig gebruik van vrijwillige hulpverlening, maar zijn juist oververtegenwoordigd in de zwaardere hulp van de jeugdbescherming en reclassering. De gemeente Den Haag vroeg vier jaar geleden om een werkwijze om deze gezinnen vroegtijdig en beter te bereiken. In samenwerking met buurtcentrum De Mussen in de Haagse Schilderswijk startte het project Schilderswijk Moeders. Vrijwilligers leggen een verbinding met geïsoleerde vrouwen en met de professionele hulpverlening.

Analyse

Inmiddels zijn zo’n 1000 vrouwen bereikt. Het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS) heeft het project geanalyseerd door middel van een Maatschappelijke Rendementsanalyse (MRA). De kern van deze analyse is een vergelijking met de meest waarschijnlijke alternatieve aanpak. De verschillen tussen beide aanpakken worden in kosten (nadelen) en baten (voordelen) voor de maatschappij beschreven en berekend.

De interventie ‘Weerbaar opvoeden tegen radicalisering’ draagt bij aan meer weerbaarheid van moeders in het opvoeden tegen radicalisering én weet moeders te bereiken die anders moeilijk bereikt worden door formele instanties. Lees meer >>

Cultuur sensitief

Het project Schilderswijk Moeders blijkt een effectieve en efficiënte interventie omdat de reguliere hulpverlening beter wordt bereikt. Dat komt omdat de Schilderwijk Moeders in een vroeg stadium in contact kunnen komen met de problemen van de vrouwen in de wijk. De Moeders weten de weg naar de reguliere hulpverlening en stemmen, samen met de professional, de hulpverlening af op de leefwereld van de cliënt. De moeders zelf hebben verschillende migratie achtergronden, waardoor het gemakkelijker voor hen is – alleen al vanwege de taal – met de vrouwen in de wijk te leggen. Dat wordt genoemd: een cultuur sensitieve ondersteuning.

Migrante vrouwen

In de Haagse Schilderswijk werken 17 moeders als vrijwilliger voor vrouwen uit de wijk. De moeders begeleiden de vrouwen op allerlei gebied; connecties in de wijk, psychische problemen, taalles, opvoeding van de kinderen, sociale activiteiten. Meestal komen de vrijwilligers één of enkele keren per week bij de vrouwen thuis of in het buurthuis, afhankelijk van de vraag van de vrouw. ‘Een vrijwilliger moet echt sterk in de schoenen staan’, zegt Dee Werter, projectleider van de Schilderswijk Moeders. ‘De situaties waarin de vrijwilligers terecht komen zijn vaak heftig en schrijnend.’

Gemiddeld worden de vrouwen één jaar begeleid door een Schilderswijk Moeder. In 2016 is 61 procent van de contacten succesvol afgerond. Zestien procent van de cliënten is gestopt met de begeleiding. Van de cliënten is 13 procent overgenomen door instanties (voor hulp of begeleiding). Voor 5 procent van de vrouwen is de begeleiding niet gelukt.

Brugfunctie

Een belangrijke taak is de brugfunctie naar de reguliere hulpverlening. De Schilderswijk Moeders komen dichtbij de vrouwen, zijn een maatje en winnen het vertrouwen. ‘Het is best lastig om te bepalen tot waar de begeleiding van de vrijwilliger gaat en de reguliere hulpverlening begint’, zegt Werter. ‘Daarom zijn we regelmatig bij elkaar, vrijwilligers en professionals, om casuïstiek te bespreken. De vrijwilligers krijgen allen een basistraining maatschappelijk werk.’

Samenwerking professional

De samenwerking tussen professionals en de Schilderwijk Moeders gaat goed, zegt Werter. ‘De vrijwilligers worden heel serieus genomen door professionals, er worden over en weer cliënten naar elkaar doorverwezen. Belangrijk is dat voor alle partijen duidelijk is dat het werk van de Schilderwijk Moeders aanvullend is. Wij begeleiden de vrijwilligers daar ook in. Als wij constateren dat een vrouw te veel begeleiding nodig heeft, of dat de problematiek te heftig is zodat de vrijwilliger er niet mee om kan gaan, dan ronden wij de begeleiding af en bemiddelen we de vrouw naar reguliere hulpverlening.’

Erkenning

Uit het KIS-onderzoek blijkt dat de Schilderswijk Moeders zelf ook baat hebben bij hun vrijwilligerswerk. ‘Zij halen er veel voldoening en maatschappelijke erkenning uit’, zegt projectleider Dee Werter. ‘Die begeleiding is een heel intensieve klus, de vrijwilligers werken echt hard. De invloed van de trainingen en de erkenning door professionals is echt belangrijk.’ En zeker ook de financiële vergoeding die de Schilderswijk Moeders krijgen. ‘Dat is een vorm van waardering die voor de vrijwilligers heel waardevol is.’

Wil je meer weten over cultuursensitieve zorg? Bezoek dan het Cultuursensitieve Zorg congres van 17 november 2023.