Podcastmaker Geert Vlieger bezoekt onder meer Buurtwerkplaats de Buren in Schiedam, een buurthuis met een beladen verleden in Tilburg, het Vadercentrum ADAM in Den Haag, kinderbuurthuis Wijkie in Rotterdam en De Geus in Hilversum. De serie laat zien hoe buurthuizen zich opnieuw uitvinden en vaak zonder structurele subsidie blijven draaien, met lokale betrokkenheid als drijvende kracht. 

Bingo-en-biljart-imago

‘Buurthuizen hebben nog vaak nog het bingo-en-biljart-imago, maar dat is niet terecht’, zegt hoofdredacteur van Zorg+Welzijn Heleen Bastiaanse. ‘De rol van het buurthuis is veel groter dan alleen elkaar ontmoeten. Ze spelen bijvoorbeeld vaak een essentiele rol in de veiligheid en leefbaarheid van een buurt, zoals de Haagse buurtvaders die na de rellen in Laak voor rust hebben gezorgd. Of het kinderbuurthuis Wijkie in de ‘vergeten’ wijk Schiebroek-Zuid in Rotterdam, waar kinderen dankzij vrijwillige inzet weer veilig kunnen spelen.’  

Bewonersinitiatief

Na jarenlange bezuinigingen op wijkcentra en het sluiten van honderden buurthuizen, trekken bewoners het initiatief weer naar zich toe. Oude scholen, sportkantines, werkplaatsen en kringloopwinkels krijgen een tweede leven als ontmoetingsplek. Hier vinden mensen hulp bij hun belastingaangifte, worden repaircafés geopend of ontstaan plannen voor buurtmoestuinen en collectieve energieopwekking. ‘Juist in tijden van toenemende ongelijkheid, onveiligheid en onzekerheid zien we een groeiende behoefte aan plekken waar je samen iets positiefs kunt bijdragen en voelt: we doen het samen.’ 

Kwetsbaar

Deze bewonersinitiatieven zijn waardevol, maar vaak kwetsbaar. Bastiaanse: ‘Vaak staat of valt alles bij de inzet van één enthousiaste bewoner. Als hij of zij wegvalt, stort de hele boel in elkaar. Voor de duurzaamheid van een project is het helpend als sociaal werkers en buurtbewoners elkaar weten te vinden en goed samenwerken. Door druk op vastgoed lopen vertrouwde ontmoetingsplekken het risico te verdwijnen, of ze maken plaats voor iets dat niet altijd aansluiten bij wat bewoners nodig hebben. Gelukkig begrijpen sociaal werkers en vrijwilligers in de buurthuizen die wij bezoeken wél wat er speelt in de wijk, en spelen daar perfect op in.’  

Met deze podcast wil Zorg+Welzijn haar lezer, de sociaal werker, inspireren. Bastiaanse: ‘Maar de podcast is voor iedereen te beluisteren, juist om meer mensen over de drempel van het buurthuis te krijgen. Misschien kun jij iets betekenen voor je buurt – of je buurt voor jou.’ 

Kort over de afleveringen

Aflevering 1 – In Schiedam bezoeken we Buurtwerkplaats de Buren. Hier blijkt dat een klassiek buurthuis niet voor iedereen werkt. Voor mensen als Henk, die doof is en liever werkt dan praat, biedt deze werkplaats wél aansluiting. 

Aflevering 2 – In Tilburg werd het voormalige huis van No Surrender-captain Corin D. door de gemeente aangekocht en herbestemd tot buurthuis. Naar voorbeeld van Italië, waar panden van maffiabazen worden teruggegeven aan de gemeenschap. Wat doet dat met een wijk als de Vogeltjesbuurt? 

Aflevering 3 – In Den Haag spreken we de buurtvaders van Laak. Zij lopen al 22 jaar avondrondes door de wijk, sinds onrust en rellen begin jaren 2000. Wat drijft hen en wat levert het op? 

Aflevering 4 – In Hilversum is wijkcentrum De Geus ondergebracht in een oude school, met de uitstraling van een prachtige villa. De vrijwilligers houden het draaiende zonder subsidie, met slimme oplossingen en creatief ondernemerschap. 

Aflevering 5 – In een kwetsbare Rotterdamse wijk groeide een kinderbuurthuis uit tot spil van de buurt. Na een traumatische steekpartij werd het een plek waar kinderen en vrijwilligers samen dagelijks activiteiten organiseren. 

🎧 Beluister de serie via zorgwelzijn.nl/podcast, of je favoriete podcastapp.
De eerste twee afleveringen verschijnen op 5 juni, de overige op 12, 19 en 26 juni.