1. Rapport Jason Bhugwandass over misstanden jeugdzorg: isolatie, intimidatie, geweld

Jongeren die op een speciale afdeling van de gesloten jeugdzorg belanden, leven daar in extreem isolement. Gemiddeld brengen ze meer dan 20 uur per dag alleen door op de afdeling Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie (ZIKOS). Dat zegt Jason Bhugwandass, die zelf als kind uit een probleemgezin op de jeugdzorg terechtkwam en zich als ervaringsdeskundige nu inzet voor andere jongeren. Hij sprak voor een rapport met 51 jongeren die in de jeugdzorg hebben gezeten. Dit rapport verscheen dinsdag 12 maart.

Medewerkers gebruiken straffen om psychiatrische klachten van de jongeren te beteugelen, stelt Bhughwandass. ‘Het leidt ertoe dat veel jongeren hun emoties niet meer uiten en hun mening niet meer durven geven.’ Bhugwandass spreekt van ‘een extreem repressief klimaat”, met meldingen van ‘psychisch, fysiek en seksueel geweld’, waarin ze worden ‘gekleineerd, vernederd, uitgescholden of gemanipuleerd door groepsleiders.’

Volgens Bhugwandass heeft geen enkele ondervraagde jongere gezegd dat de groepsleiders in staat waren te helpen. Hij zegt dat jongeren niet veilig zijn op de ZIKOS-afdelingen, dat niet is bewezen dat de afdelingen werken, en dat die daarom zo snel mogelijk moeten sluiten. Lees hier meer en bekijk een gesprek met Bhugwandass in het tv-programma Sophie & Jeroen.

Onder andere in 2019 leidde een oproep van Jason Bhugwandass en anderen trouwens ook al tot een actieplan. Het ministerie van VWS was een van de initiatiefnemers. Lees wat Zorg+Welzijn daarover schreef: ‘Vroeg of laat eindigden we allemaal in de isoleercel’

2. Reacties rapport Jason

De woedende reacties waren niet van de lucht, hieronder 3 voorbeelden:

• De 2 instellingen met gesloten jeugdzorg die zo’n ZIKOS-afdeling hebben reageerden geschrokken. Ze kregen beiden onverwacht bezoek van de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd. In totaal zijn er nu nog 18 plekken op de 2 ZIKOS-afdelingen in Nederland. 1 afdeling zit in Harreveld, 1 in Zetten. Op beide afdelingen is de kwaliteit van zorg onder de maat en is er onvoldoende begeleiding, constateerde de inspectie. De instellingen hebben al aangekondigd te stoppen met ZIKOS, in ieder geval met de huidige vorm.
• Zowel Jeugdzorg Nederland als de Nederlandse GGZ benadrukken (niet voor het eerst) de urgentie van alternatieven voor gesloten jeugdzorg. Ze vinden het heel belangrijk dat er naar de ervaringen van deze jongeren wordt geluisterd.
• Staatssecretaris van jeugdzorg Van Ooijen heeft geld toegezegd voor kwetsbare jongeren met complexe problemen die op een crisisafdeling moeten worden opgenomen. Met de opnamestop, die hij steunt, is een alternatief voor deze jongeren nu prioriteit, stelt de staatssecretaris. Hij gaat zo snel mogelijk met Bhugwandass en een aantal jongeren in gesprek, samen met de VNG. De staatssecretaris benadrukt ook dat de afbouw van de gesloten jeugdzorg in volle gang is. “We werken toe naar passende, kleinschalige plekken, met zo min mogelijk vrijheidsbeperkende maatregelen. De ZIKOS afdelingen zoals die er nu nog uitzagen, passen niet in dat toekomstbeeld.” Hij erkent dat alle partijen zich extra moeten inspannen. “De noodzaak daarvoor is mij meer dan duidelijk.”

3. Week van het geld: geldtips voor jongeren

Een derde van de jongeren heeft het afgelopen jaar problemen met geld ervaren. Het gaat met name om meer geld uitgeven dan er binnenkomt, schulden bij familie en het kopen van spullen op afbetaling. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Hoe ben jij je Geld de Baas?’ dat in opdracht van Wijzer in geldzaken, is uitgevoerd onder ruim duizend 16-19 jarigen. Daarover schrijft Movisie.

Wijzer in geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën, waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en onderwijs-, voorlichtings- en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om financiële fitheid in Nederland te bevorderen. In de Week van het geld, van 11 – 15 maart, gaf het platform extra tips aan jongeren zodat ze hun financiën de baas kunnen worden. Voorbeelden van geldtips voor jongeren staan hier. Op de website van Movisie staat het Werkboek armoede beter begrijpen met tips en handvatten uit de Challenge Armoede 2023.

Zorg+Welzijn schreef ook over Nooit meer skeer, een project van Sociaal Werk Nederland om mbo’ers te leren beter met geld om te gaan. Lees over het succes hiervan in het verhaal met jongerenwerker Nadine de Koning.

4. 1,2 miljoen beschikbaar voor versterking vrijwilligers: hieraan moet je voldoen

Het Oranje Fonds en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bundelen hun krachten om vrijwillige inzet bij sociale initiatieven te versterken en duurzaam te maken. De komende vier jaar wordt het programma ‘Impuls versterking Vrijwillige Inzet’ gelanceerd, waarbij vrijwilligersinitiatieven zowel financiële ondersteuning als kennis ontvangen. Het ministerie heeft hiervoor een bedrag van 1,2 miljoen euro gereserveerd. Lees hier meer. 

5. Top 50 herinneringen-liedjes, uitverkocht concert in Ziggo Dome

Douwe Bob, Waylon, André Hazes, Brigitte Kaandorp, Willeke Alberti, Do: slechts enkele van de artiesten die schitterden in de Ziggo Dome tijdens de tweede editie van het Herinneringen Top 50 Concert. Tijdens dit concert vertolken artiesten nieuwe versies van bekende Nederlandse nummers. Mensen kunnen vóór het concert stemmen op nummers waar ze mooie herinneringen aan bewaren. Dit jaar stond Mag ik dan bij jou van Claudia de Breij op 1. De opbrengst van het concert gaat naar Alzheimer Nederland. Op de website van Alzheimer Nederland vind je de top 50 van 2024 en van vorig jaar (ook te beluisteren via Spotify). Ook alvast meer informatie over de 3e editie, die is in 2025 op 9 maart.

6. Sociaal werk onder druk volgens Lex Staal: ‘De overheid schiet in eigen voet’

Het overheidsbeleid is erop gericht de sociale basis te versterken. Maar intussen zitten veel sociaalwerkorganisaties in de knel door bezuinigingen en ontoereikende compensatie van loon- en prijsstijgingen door gemeenten. De overheid schiet zich zo in eigen voet, stelt directeur-bestuurder Lex Staal van Sociaal Werk Nederland in vakblad De Eerstelijns. Staal verwijst daarbij onder andere naar een onderzoek van Bureau Bartels, waaruit blijkt dat door ontoereikende indexering van tarieven de continuïteit van het sociaal werk structureel dreigt te worden aangetast. Lees meer op de website van Sociaal Werk Nederland. 

7 Adviseur helpt eenzame ouderen al tijdens opname ziekenhuis, ook met welzijn

Een ‘ouderenadviseur’ gaat in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) zorgen dat ouderen na een ziekenhuisopname hulp krijgen, ook vanuit welzijn. Het CWZ heeft dit het ‘thuiskom-arrangement’ genoemd. Dat schrijft Skipr. ‘Met het thuiskom-arrangement wordt een verbinding gemaakt tussen het ziekenhuis en het sociaal domein. De ouderenadviseur gaat in het ziekenhuis op bezoek bij kwetsbare ouderen zonder netwerk.’ Lees hier meer.