Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties2

‘Ervaringsdeskundige moet ook de luis in de pels blijven’

De eigen ervaring met psychische- of sociale problemen van de ervaringsdeskundige is belangrijk voor cliënten met vergelijkbare problematiek. ‘Een ervaringsdeskundige heeft aandacht voor de verschillende kanten van de situatie.’ Aldus Saskia Keuzenkamp, die dinsdag 28 november haar oratie als bijzonder hoogleraar Participatie en effectiviteit houdt.
ervaringsdeskundig
foto: iStock

Saskia Keuzenkamp focust in haar onderzoek op de ‘toegevoegde waarde van de inzet van ervaringsdeskundigen’, met name voor mensen die in armoede leven of schulden hebben.

Is de rol van de professional niet toereikend?
‘Mensen die te maken hebben met schulden en armoede, bij hen is meestal van alles aan de hand. Ze hebben veelal een lage opleiding, psychosomatische en vaak chronische klachten, een beperkt sociaal netwerk en financiële problemen. Professionals op het gebied van werk en inkomen zijn heel erg bezig met het oplossen van de financiële problemen of uitsluitend gericht op deelname van mensen aan betaald werk of schuldhulp. Als je alleen op dat aspect van de problematiek insteekt, dan mis je belangrijke andere problemen van mensen en zal de interventie niet duurzaam effectief zijn.’

Waar past de ervaringsdeskundige dan in de hulpverlening?
‘Uit peilingen die wij bij Movisie hebben gedaan naar sociale teams blijkt dat die professionals zich vooral op de zorg en ondersteuning van mensen richten. Maar dat er weinig verbinding is bijvoorbeeld met arbeid en inkomen, terwijl daar belangrijke factoren in zitten om mensen uit de problemen te halen. De ervaringsdeskundige kan die twee leefgebieden – zorg en arbeid – verbinden. Doordat hij verschillende kanten van de situatie van een cliënt uit eigen ervaring kan benoemen. Die integrale blik moet je hebben om op de juiste manier te acteren.’

Hoe past een ervaringsdeskundige in het team?
‘Je moet ze aannemen. In de ggz doen men dat al in de Fact-teams – nauwe samenwerking tussen verschillende hulpverleners rond een ggz-patiënt (red). Een ervaringsdeskundige is verplicht onderdeel van zo’n team. Er is overigens nog weinig onderzoek gedaan naar of en wanneer samenwerking met een ervaringsdeskundige ook effectief is. Een ervaringsdeskundige is wel een plausibele aanvulling, want professionals zijn gespecialiseerd in ieder een stukje van de puzzel op te lossen. Zo’n “smalle” benadering werkt niet altijd, dan heb je iemand nodig die het grotere plaatje ziet en vanuit de ongedeelde leefwereld van de cliënt kijkt. Dat is ook de focus van het onderzoek dat ik ga doen; de toegevoegde waarde van de ervaringsdeskundige.’


1-Wilma-Boevink-Claudia-Kamergorodski-EPI.jpgHet aantal ervaringdeskundigen in het sociaal domein neemt snel toe. Maar onderzoeker en voorvechter Wilma Boevink is kritisch. ‘We zijn nog ver verwijderd van een werkelijke verandering van het systeem.’ Lees dit Premium artikel uit Zorg+Welzijn magazine>>


Moet een ervaringsdeskundige een betaalde functie krijgen?
‘Dat gebeurt op dit moment nog bijna niet. Ervaringsdeskundigen werken veelal vrijwillig. Er is ook discussie over. Als je wordt betaald, dan bestaat het risico dat je wordt ingekapseld in het systeem. Terwijl ervaringsdeskundigen ook belangrijk zijn om kritisch te kijken naar de hiaten in de hulpverlening. Ik denk dat beide rollen van de ervaringsdeskundige nodig zijn. Die van de tegenspraak als luis in de pels, maar ook die van de invloed van ervaringsdeskundigheid in de instituties. Ervaringsdeskundigen binnen én buiten samen kunnen bijdragen aan betere ondersteuning van mensen, ook door professionals.’

Op 28 november, voorafgaand aan de oratie van Saskia Keuzenkamp vindt het symposium Kwalitatief onderzoek als bewijs voor ‘wat werkt’ plaats bij de VU. Tijd: 13.00-15.00. Toegang: gratis. U kunt zich hiervoor nog aanmelden op fsw.vu.nl/kwalitatiefonderzoek.

2 REACTIES

  1. Mijn reactie op ‘Ervaringsdeskundige moet ook de luis in de pels blijven’:
    ‘Ervaringsdeskundige moet ook de luis in de pels blijven’:
    Vanzelfsprekend zou het moeten zijn dat wijkteam of welk zorgloket, ziekenhuis dan ook, gebruik maakt van de expertise van ervaringsdeskundigen. Ik heb 17 jaar mijn ongeneeslijk zieke dochter mede verpleegd/verzorgd, te maken gehad met plenty instanties om de zorg rond te kunnen krijgen, doodsangst en rouw doorstaan en verwerkt. Als ik mee wil doen met een conferentie en mee wil praten over zorg dan houden de professionals de deur elitair gesloten met een meedoen tarief van minimaal €250,- incl. heerlijke lunch en met borrel napraten. Wat overigens bij henzelf samen met een aantal collega’s vanuit het gemeentelijk- ziekenhuis- verpleeghuis- (zorg)budget betaald betaald wordt. Ik ben er overigens geen voorstander van om de ervaringsdeskundige betaald op te nemen in een wijk/zorgteam o.i.d, want dan gaat de ervaringsdeskundige ook tot de alwetende groep van ‘de professionals’ behoren terwijl je je werk juist vanuit een medemenszijn wilt doen. Mijn gemeente waar ik ingezetene ben is zich trouwens wel bewust van de expertise kracht van een ervaringsdeskundige; ik zit vanuit het perspectief van de zorgvrager in de klachtencommissie Jeugdzorg. En ik ben lid van de cliëntenraad WMO geweest.
    Wulf van Loenen

  2. Lees alle reacties
  3. Moet een ervaringsdeskundige een betaalde functie krijgen?
    ‘Dat gebeurt op dit moment nog bijna niet. Ervaringsdeskundigen werken veelal vrijwillig. Er is ook discussie over. Als je wordt betaald, dan bestaat het risico dat je wordt ingekapseld in het systeem.

    Bovenstaande opmerkingen wekken mijn grote verbazing. Ik werk al meer dan 5 jaar als ervaringsdeskundige bij een RIBW (Pameijer) in Rotterdam, waar nog 50 ervaringsdeskundigen BETAALD werken. Tevens ben ik lid van de landelijke vereniging van ervaringsdeskundigen, waardoor ik weet dat er landelijk velen ervaringsdeskundigen BETAALD werken. Het feit of iemand betaald wordt maakt niet dat iemand niet meer kritisch kan zijn. Ik vind dat nogal een uitspraak. De uitspraak “change the system from within” is kennelijk niet bekend. Er is wel degelijk een risico dat de ervaringsdeskundige wordt ingekapseld door het systeem, daarom is de verbinding tussen ervaringsdeskundigen ook zo belangrijk. Tevens wordt hier aandacht aan besteed bij de verschillende opleidingen in het land. Ik vind het ook aanmatigend om je af te vragen of je ervaringsdeskundigen moet betalen., Het zijn collega’s, het is een beroepsgroep. Zeker in het licht van het onderwerp : armoede. Ervaringsdeskundigen hebben ook woonlasten, boodschappen, etc die betaald moeten worden. Het zijn eigenlijk net mensen 😉

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.