De straathoekwerkers zitten niet achter een bureau maar zijn telkens op straat te vinden als de jongeren er ook zijn. Ze investeren in een duurzame relatie en zijn geaccepteerd door deze jongeren. Die weten dat ze, als ze ergens mee zitten of hulp willen hebben, altijd terecht kunnen bij de straathoekwerker. Waar nodig kan deze vaak direct tijd vrij maken. Maar zo’n aanpak kost tijd en geduld.
Gedragsverandering
Tijd en ruimte zijn nodig om gedragsverandering te bewerkstelligen. Die tijd betaalt zich terug want in plaats van een haastig resultaat, kom je zo wel tot de kern. Vandaaruit wordt de eerste stap naar echte verandering gezet.
Zelfredzaamheid
Zelfs bij gemotiveerde jongeren moeten de straathoekwerkers waken voor te snelle oplossingen, waardoor jongeren juist afhankelijk kunnen raken en hun weg naar zelfstandigheid geblokkeerd wordt. Als ze niet zelf hebben meegedacht aan de oplossing, geen probleemeigenaar zijn geweest, is de kans groot dat hun zelfredzaamheid niet is vergroot.
Bespreekbaar maken
In de eerste instantie zijn er bij de jongeren meestal gemengde gevoelens ten opzichte een verandering, ergens willen ze wel maar tegelijk ook niet veranderen. Het bespreekbaar maken van deze ambivalentie laat bijvoorbeeld zien dat de betrokkene vastzit in een verslaving. Door het inzicht te laten groeien in de voor- en nadelen van stoppen of juist doorgaan met bepaald gedrag kunnen de jongeren zelf gemotiveerd raken om te veranderen. Deze methode passen de straathoekwerkers toe bij tal van onderwerpen. Nuttig en nodig, maar het kost tijd.
Radicaliseren
Jongeren die geen dagbesteding hebben en geen toekomstmogelijkheden zien, zich buitengesloten voelen, kunnen alle kanten op, de criminaliteit maar ook radicaliseren. Het is van belang dat deze jongeren niet in een isolement raken. Door te werken aan positieverbetering kan verdere radicalisering voorkomen worden. Door het bieden van perspectief aan de jongeren op straat draagt de veldwerker ook bij aan versterking van sociale cohesie, leefbaarheid en veiligheid in de wijk.
Schoolverlaters
De begeleiding van de straathoekwerkers is effectief, al is de inzet soms moeilijk in harde cijfers uit te drukken. Tel maar eens dat iemand weer wat gelooft in zichzelf, zich gemotiveerd begint te voelen en zijn oude leventje begint op te geven en niet verder wegzakt. Zo kun je prima het aantal vroegtijdige schoolverlaters tellen dat een schoolcarrière weer heeft opgepakt na de juiste interventies, maar hoeveel schooluitval door goede preventie is voorkomen, valt veel lastiger in cijfers uit te drukken.
Intrinsieke motivatie
De straathoekwerkers voelen zich begrijpelijkerwijs opgejaagd als de getalsmatige productie-eisen opgevoerd worden, er een toename is van administratieve lasten en minder mensen meer werk moeten doen terwijl de problematiek eerder meer dan minder tijd kost. Laat de straathoekwerkers dus vooral doen waar ze goed in zijn, ‘s avonds en ‘s nachts op zoek en in gesprek gaan met de jongeren op straat en met de nodige rust op een empathische wijze werken aan de intrinsieke motivatie bij die jongeren om echte veranderingen in gang te zetten.
Geduld
Deze inzet is soms niet direct zichtbaar, vraagt tijd en geduld, ook van de maatschappij, toch weten we uit ervaring dat daarmee de kans op een fundamentele gedragsverandering het grootste wordt. Dat is belangrijk voor de jongeren zelf maar vergis je niet: echt investeren in de jeugd kan ons allen op den duur ook nog eens enorm veel kosten besparen!
Joost van Hienen is teamleider Streetcornerwork Amsterdam-Nieuw West, Velsen, Heemstede, Haarlem en Woerden.
Lange termijn visie en durf is wat managers en bestuurders nodig hebben. Daarnaast is het gezond verstand en de daarbij behorende ervaring niet meer voldoende. Er moet wetenschappelijk bewijs komen voordat iets in gang gezet wordt. Dat je dan eerst weer een jaar of langer verder bent, is dan blijkbaar niet zo erg ….