Het aantal meisjes tussen de 10 en 14 jaar met anorexia is de afgelopen jaren fors gestegen. Behandelaars zien met lede ogen aan hoe kinderen al op de basisschool ernstig ziek worden, terwijl de jeugdzorg tekortschiet. Gemeenten verschillen sterk in hun aanpak, klinieken hanteren leeftijdsgrenzen en ouders blijven machteloos achter. Dat blijkt uit onderzoek van journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV).
Forse toename, maar weinig plekken voor behandeling
De toename onder jonge meisjes is opvallend, omdat in andere leeftijdsgroepen het aantal anorexiapatiënten stabiel blijft. Toch kunnen juist deze jonge kinderen nauwelijks ergens terecht voor behandeling. Veel klinieken hanteren een ondergrens van bijvoorbeeld 15 jaar. De redenering: jongere kinderen zijn beter geholpen met behandeling in hun eigen gezin.
Maar daar wringt het. Die zorg aan huis moet vanuit de gemeente komen, en daar gaat het vaak mis. Ouders vertellen dat ze te maken krijgen met langdurige wachttijden, bureaucratie en gebrek aan gespecialiseerde hulp. “We kregen alleen wat medicijnen om haar rustig te houden. Pilletjes zijn goedkoper,” verzucht een vader van een meisje dat al een jaar zonder behandeling thuis zit.
Lees ook:
➡️ Anorexia gaat vaak samen met een andere stoornis
➡️ Regionale samenwerking is essentieel in aanpak eetstoornissen
➡️ Psycholoog Peer van der Helm wil anorexia meer thuis behandelen. ‘Het is geen ziekte’
Grote verschillen tussen gemeenten in behandeling van anorexia
De zorg die kinderen ontvangen, is sterk afhankelijk van waar ze wonen. “Er zijn grote verschillen tussen gemeenten,” zegt Ramón Lindauer, voorzitter van de kindertak van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Anorexiazorg is intensief en kostbaar, en voor kleine gemeenten kan het al snel tot financiële problemen leiden. “Als je drie gezinnen met anorexia hebt, zit je als kleine gemeente meteen aan je limiet.”
De situatie is zo schrijnend dat de Tweede Kamer deze week instemde met een wetswijziging om kleine gemeenten beter te ondersteunen. Of dat genoeg is, wordt betwijfeld. Kamerlid Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA), die eerder Kamervragen stelde over de anorexiazorg, is kritisch: “Elke keer als het puntje bij paaltje komt, krijgt deze groep jongeren geen prioriteit.”
Sociale media als risicofactor voor anorexia
De verklaring voor de groei onder jonge meisjes is deels te vinden in de invloed van sociale media. Platforms zoals TikTok en Instagram tonen eindeloos gefotoshopte lichamen en afslanktips. Psychiater Annelies van Eeden, die recent promoveerde op een onderzoek naar eetstoornissen, ziet een duidelijke samenhang tussen de dalende leeftijd waarop kinderen ziek worden en de opkomst van sociale media. “Als je al ontevreden bent over je lichaam, kunnen die beelden het ziekteproces aanjagen,” legt ze uit.
Daarnaast is de puberteit bij meisjes vervroegd, wat de kwetsbaarheid op jongere leeftijd vergroot. De NVvP pleit voor verder onderzoek, want anorexia is geen onschuldige aandoening: over de lange termijn overlijdt één op de twintig patiënten aan de gevolgen ervan.
Meer lezen:
➡️ ‘Emma wil leven’ heeft iets goeds bereikt
➡️ 7 fabels en feiten over eetstoornissen
Bekijk de volledige reportage op KRO-NCRV op NPO 2.
