Allereerst belangrijk om te weten: als je zelf meer uren werkt dan in je contract staat zonder dat je werkgever daarom gevraagd heeft, wordt dat niet altijd als overwerk gezien. Je moet dan ook goede afspraken hierover maken met je werkgever. In het sociaal domein is er bovendien vaak een onderscheid tussen ‘echt’ overwerk en meerwerk/meer-uren/plus-uren met andere compensatiemogelijkheden. In de wet staat niets over overwerk, dus kijk goed naar de afspraken in je cao. Hieronder leggen we voor elke cao in het sociaal domein uit wat is afgesproken over overwerk.

Overwerk en de cao VVT

Als je in opdracht van je werkgever meer uren werkt dan in je contract staat zijn er in de vvt 3 mogelijkheden:

• Als je in een week meer uren werkt (bijvoorbeeld 26 terwijl je een 24-uurs contract hebt) hoort je werkgever ze in een andere week te compenseren. Dit zijn dan plus-uren. Als je in een kalenderjaar gemiddeld goed uitkomt, verandert er voor jou niets.
• Als je toch in een kalenderjaar meer uren werkt dan volgens je contract zou moeten, maar minder dan 1872 uur (een fulltime dienstverband van 36 uur per week) heten de extra uren meer-uren.
• Als je meer dan 1872 uur hebt gewerkt in een kalenderjaar gaat het om overwerk.

Overigens kun je ook afspreken dat je per kwartaal wilt zien hoe het zit met extra gewerkte uren, in plaats van na een kalenderjaar.

Meer-uren krijg je in de vvt op deze manier vergoed:

• Je krijgt ze uitbetaald aan het einde van het kalenderjaar of aan het einde van elk kwartaal. Dat kun je zelf aangeven. Je krijgt dan je gewone uurloon voor die meer-uren.
• Je kunt ook met je werkgever afspreken dat deze uren in tijd worden gecompenseerd. En je kunt ze gebruiken voor je BalansBudget, dat is een nieuw soort verlofspaarfonds in de vvt.
• Meer-uren tellen mee voor de berekening van het vakantiegeld, de eindejaarsuitkering en de pensioengrondslag. Ook bouw je over meer-uren vakantie-uren op.

Overwerk krijg je in de vvt op deze manier vergoed:

• Voor overwerk ontvang je, naast je uurloon, een extra vergoeding van 50% van je uurloon. Maar in tijd compenseren kan ook.
• De totale vergoeding voor overwerk telt niet mee voor de berekening van de hoogte van eindejaarsuitkering, vakantiegeld of onregelmatigheidstoeslag.

Overwerk en de cao Sociaal Werk Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening

In de basis verschillen de afspraken in de andere cao’s over overwerk niet veel van die in de cao VVT. Ook als je onder de cao Sociaal Werk valt, krijg je meer gewerkte uren gecompenseerd in geld (voor je normale uurloon) of tijd. Wel zijn enkele speciale afspraken vastgelegd voor de compensatie in tijd:

‘Indien extra gewerkte uren worden uitbetaald in vrije tijd, moet dit schriftelijk worden vastgelegd. Bij een vergoeding in tijd stelt de werkgever de werknemer in de gelegenheid om deze uren in overleg en uiterlijk voor 1 juli van het volgende kalenderjaar in de vorm van doorbetaalde uren vrije tijd op te nemen.’

Overwerk en de cao Jeugdzorg

Het verschil met de cao VVT zit hier vooral in de extra vergoeding die je krijgt als je echt overwerkt. Dus als je per jaar gemiddeld meer dan 36 uur per week hebt gewerkt. Je krijgt dan namelijk 25% bovenop je normale uurloon. Tenminste: tenzij je in salarisschaal 9 of hoger zit, dan kun je alleen compensatie in tijd krijgen.

Verder geldt ook in deze cao: wie meer uren werkt per jaar dan in het contract is vastgelegd, maar minder dan een fulltime dienstverband (1872 uur per jaar) krijgt de uren of voor het normale uurloon of in tijd vergoed.

Over vergoeding in tijd zijn aparte cao-afspraken gemaakt. ‘Indien eventueel extra gewerkte uren in vrije tijd worden uitbetaald, dient dit schriftelijk te worden vastgelegd. Bij een vergoeding in tijd stelt de werkgever de werknemer in de gelegenheid om deze uren in overleg en uiterlijk voor 1 juli van het volgende kalenderjaar in de vorm van doorbetaalde uren vrije tijd op te nemen.’

Overwerk en de cao GGZ

In de cao GGZ werkt het iets anders met overwerk. Dit staat er als afspraak voor ggz-professionals in deeltijd: ‘Als het aantal overuren gemiddeld per week niet uitkomt boven het verschil tussen de overeengekomen arbeidsduur en de voltijd-arbeidsduur, krijgt de werknemer voor die uren het geldende uurloon vergoed, plus ORT als dat van toepassing is. Het aantal overuren wordt gemeten over de periode waarvoor de werktijdenregeling of het rooster geldt.’

GGZ-professionals die in voltijd werken en overuren maken krijgen een overwerktoeslag. Dat geldt ook als je in deeltijd werkt en wel boven het genoemde aantal overuren uitkomt. Hoe hoog de toeslag is, hangt af van wanneer je overwerkte. Je krijgt bijvoorbeeld een hoger percentage als de uren op zondag waren dan als ze op maandag tot en met vrijdag waren. Zie hiervoor de tabel in hoofdstuk 4 van de cao GGZ, over bijzondere diensten.

Compensatie in tijd kan wel, maar in de cao staat dat je werkgever hiervan mag afwijken ‘als dat in het belang van werkzaamheden is’. Komt compensatie in tijd er wel, dan moeten de uren in het volgende kwartaal moeten worden kunnen opgenomen, tenzij werkgever en werknemer nadrukkelijk anders overeenkomen.

Ook staat in de cao GGZ dat als je in een kwartaal meer dan 10% extra uren werkt, je werkgever maatregelen moet nemen: assistentie regelen of een vacature uitzetten. In principe mag je namelijk niet meer dan 10% extra uren maken.

Overwerk en de cao Gehandicaptenzorg

In deze cao staat dat ‘de vergoeding van overwerk bestaat uit het voor de werknemer geldende uurloon, indien en voor
zover het aantal overuren, te meten over een periode van een half jaar, niet méér bedraagt dan het verschil tussen de voor de werknemer geldende arbeidsduur en de arbeidsduur bij een volletijd arbeidsduur. Over deze vergoeding vindt opbouw van vakantiegeld en eindejaarsuitkering plaats, alsmede opbouw van vakantie-uren en PBL/Balansverlof-uren.’

Maak je wel zoveel overuren dat je boven het verschil tussen jouw arbeidsduur en voltijd dienstverband uitkomt? Dan krijg je een overwerktoeslag, net als collega’s in voltijd die overuren maken.

Lees ook hoeveel toeslag je krijgt als je met feestdagen werkt, en meer antwoorden op cao-vragen