De belangrijkste oorzaken waardoor problematische schulden niet opgelost kunnen worden, zijn juridische belemmeringen en het gedrag van schuldenaren, zo blijkt uit het onderzoek. Steeds meer gemeenten gebruiken bijvoorbeeld strengere afwijzingscriteria voor mensen die een beroep willen doen op schuldhulpverlening. Wanneer als je geen inkomen hebt, wanneer je eerder een beroep op schuldhulpverlening hebt gedaan, als je scheiding nog niet is afgerond, wordt er geen intake gedaan en krijg je geen ondersteuning.
Gedrag
Ook het gedrag van de schuldenaar is een bepalende factor in het oplossen van schulden. Een schuldregeling is een hele opgave, er wordt veel van mensen gevraagd. Niet iedereen is bereid of kan daadwerkelijk doen wat er wordt gevraagd. Dat kan door bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of een verslaving, maar ook door ambivalentie. Mensen willen wel uit de schulden, maar ze willen tegelijkertijd niet hun kinderen dingen ontzeggen. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen niet gedemotiveerd raken, stellen de onderzoekers, want het gebeurt nog vaak dat schuldenaren afhaken terwijl ze wel van hun schulden afwillen.
Motiveren
De huidige wet- en regelgeving moet aangepast worden, zo bepleiten de onderzoekers. Zo moet er een harde beslagvrije voet komen, volgens de aanbevelingen. De beslagvrije voet is het deel van het inkomen waar de deurwaarder geen beslag op mag leggen. Maar steeds vaker komen schuldeisers wel aan dat deel, omdat ze niet van elkaar weten hoeveel geld ze bij iemand proberen te innen.
Verkeersboete
Je moet bovendien ook voor verkeersboetes een betalingsregeling kunnen krijgen, menen de onderzoekers. Dat kan nu nog niet. Als je het Centraal Justitieel Incasso Bureau niet in één keer kunt betalen, komen er boetes bij of kan het zijn dat het rijbewijs wordt ingenomen of de auto buiten gebruik wordt gesteld. En dat heeft veel impact: mensen verliezen hierdoor hun baan of ze sluiten weer nieuwe leningen af en komen ze van de regen in de drup.
Gemeente
De schuldhulpverlening moet bovendien toegankelijk worden voor meer schuldenaren. Gemeenten kunnen bekijken of de afwijzingscriteria voor mensen die een beroep doen op schuldhulpverlening niet té streng zijn. Veel gemeenten hebben deze eisen onder invloed van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening strenger gemaakt. Deze criteria kunnen ervoor zorgen dat situaties die voorheen wel op te lossen waren onder het nieuwe beleid niet meer op te lossen zijn, aldus het onderzoeksrapport.
De tijd is rijp voor een nieuwe schuldenbenadering, vindt Stijn Verhagen, lector Participatie en Maatschappelijke ontwikkeling. ‘Bijna alle aandacht gaat uit naar het oplossen van schulden, door te bezuinigen en te budgetteren. Maar het achterliggende maatschappelijke proces wordt niet aangepakt.’ Lees hier meer >>
Hulpverlener
De opstelling van de schuldhulpverlener is heel belangrijk als het gaat om het beïnvloeden van het gedrag van de schuldenaar, stellen de onderzoekers. Wanneer iemand heel gemotiveerd is om zijn schulden aan te pakken, maar de hulpverlener vertelt hem steeds wat hij fout doet dan kan de motivatie om de schulden op te lossen verdwijnen. Ook kan iemand met een fulltime baan door de schuldhulpverlening gevraagd worden om zes weken lang elke dinsdagmiddag mee te doen aan een bijeenkomst. Dat is moeilijk te verantwoorden bij je werkgever, de situatie is zo niet werkbaar en daardoor kan ook de motivatie verdwijnen.
Kosten
In Nederland zijn er ruim 700.000 mensen die in problematische schulden leven en ruim een miljoen die daar een serieus risico op lopen. Een problematische schuldsituatie kost de maatschappij gemiddeld 100.000 euro. Mensen met financiële problemen melden zich vaker ziek op hun werk of maken gemiddeld langer gebruik van een uitkering en door de situatie verergeren of ontstaan er gezondheidsproblemen. Per jaar zoeken ruim 100.00 mensen hulp voor problematische schulden. Bij een derde van de aanvragers is er vooralsnog geen uitzicht op een schuldenvrije toekomst.
Tot nu toe is onderbelicht gebleven dat als een deurwaarder beslag legt op een rekening, het gehele bedrag op de rekening 4 weken lang vast zit. Dat betekent dat vier weken lang (andere) rekeningen niet betaald kunnen worden, geen boodschappen gedaan kunnen worden. De periode van 4 weken is wettelijk vastgelegd. Voor mij is onduidelijk waarom. Weet iemand het en ook of dat nuttig is?
Aangaande de CJIB – boetes ( dwz 3 x gestraft worden voor een premieachterstand bij de zorgverzekering is al een procedure bij de rechter geweest en ‘gewonnen’ door de betrokkene. Op site van KASS is hier meer over te zien.
Het grootste probleem waar niemand wat aan kan doen en niet wordt opgelost is systeemarmoede. Iemand met 100% wajong die zelfstandig en alleen woont wordt geadviseerd in de schuldsanering terecht te komen of een lening bij de gemeentelijke kredietbank aan te gaan waar dan de vaste lasten en/of algemene dagelijkse levensbehoefte van moeten worden betaald….. en dus nooit kunnen worden afgelost. Dat betekent dat niemand bereid is VOORAF naar het inkomen en uitgavenpatroon te kijken. Als er geen beslagvrijevoet overblijft om van te leven worden of de netwerken er om heen financieel uitgekleed of men komt automatisch in de schuldsanering.
Als er bij uitkeringen direct al iemand meekijkt of er marge is om niet in de schulden te komen, kan gemeente bijspringen met allerlei subsidies en/of de voedselbank. Door pas ACHTERAF te gaan kijken kost het de gemeenschap veeeeeeeeel meer.
Helemaal mee eens. Het zijn de mensen die al geen of weinig geld hebben die de meeste schulden oplopen en door het systeem van deurwaarders etc. worden deze mensen nog armer waardoor de negatieve spiraal bijna niet meer te stoppen is.
Dit systeem moet anders, nl. meer oplossingsgericht ipv mensen steeds dieper de schulden in helpen.
Niemand wil graag schulden, dus meestal is dit een teken van onvermogen.
Is in het onderzoek ook gekeken naar de rol van deurwaarders en de kosten die ze opleggen?
Plus wat ook niet helpt is dat zodra de deurwaarder beslag legt op een bankrekening het procedure waarmee de deurwaarder het geld automatisch van de rekening haalt zodra er voldoende opstaat vier weken duurt. Al die tijd kan de klant niet bij zijn geld om andere rekeningen te betalen. Zo loopt de schuldenproblematiek nog verder op.
Het probleem zijn niet zozeer de boetes, maar de deurwaarders rechters etc. die eraan te pas moeten komen, en die de schuld vaak opkloppen tot het 3 tot 4 voudige. Dat is het ware probleem. Het moet dus gewoon anders ingericht worden.
Als welzijnswerker pleit ik voor een herziening van de boete regeling bij ziektekostenverzekeringen! mensen krijgen bij het niet betalen van ziektekosten verzekeringen En een boete En de ‘oude’ premie moet betaald En de nieuwe premie! Dus drie x! daar kom je normaal gesproken met een minimum uitkering niet meer uit! daarbij vervalt ook nog eens je aanvullende verzekering zodat je bij evt. Kosten ook daar nog eens de boot mee in gaat…of dus die fysio etc maar niet doen met allerlei andere ongemakken van dien.