De komende jaren vergrijst de bevolking zo hard, dat bijvoorbeeld in een provincie als Overijssel het aantal 75-plussers binnen twintig jaar zal verdubbelen. In 2034 wonen er 166.000 ouderen van 75 jaar en ouder. Dat zijn er nu nog 85.000. Spierings doet in zijn promotieonderzoek ‘De wenselijke schaal’ onderzoek naar de Nederlandse ouderenhuisvesting. Uit zijn onderzoek komen aanbevelingen voor bouwers, overheid en woningcorporaties om de sociale kwaliteit binnen woonzorgcentra nu en in de toekomst zo hoog mogelijk te houden.
Vitale ouderen
Eén van de manieren om het welzijnsniveau van ouderen te verhogen, is door een andere verhouding van vitale en minder vitale ouderen in woonzorgcomplexen toe te staan. Nu zijn complexen vaak plekken waar veel mensen met een hoge zorgzwaarte wonen. Maar stuur je aan op driekwart vitale ouderen en per complex maximaal éénkwart minder vitale ouderen, dan ontstaat er sneller een zorgcultuur waarbij vitale ouderen minder vitale ouderen helpen en sociale contacten met ze onderhouden. ‘Nu is het soms fifty-fifty en dan krijg je niet de vitale gemeenschap waar je op hoopt’zegt Spierings.
65-plussers met een hoge opleiding, een hoog inkomen, en een groot sociaal netwerk en het gevoel regie over hun leven te hebben, doen minder beroep op zorg dan leeftijdgenoten met een lage opleiding en een gering inkomen. Dat bleek uit een studie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Lees meer
Kleinschalig wonen
Verder merkte de promovendus in gesprekken met 171 ouderen in 24 verschillende complexen dat kleinschalige woonzorgcomplexen niet voor iedereen zo ideaal zijn als wel eens wordt verondersteld. ‘Er is ook een grote groep ouderen die grootschalig wil wonen, juist omdat ze de anonimiteit op prijs stellen en in zo’n complex meer keuze in contacten hebben: ze vinden er eerder een maatje.’
Digitale atlas
Dit najaar komt Spierings met een digitale atlas; een website waar overheid en woningcorporaties hun plannen voor een nieuw zorgcomplex kunnen toetsen aan de aanbevelingen van Spierings. Zo kun je invullen hoeveel woningen je in een complex wilt realiseren, welke mix van bewoners je wilt aantrekken en hoe hoog het voorzieningenniveau moet zijn. Vervolgens geeft de digitale atlas aan hoe hoog de sociale kwaliteit in het complex is.
Lees hier meer over het onderzoek De Wenselijke Schaal
Interessante stelling, maar misschien ook een open deur: hoe meer vitale ouderen in één wooncomplex, hoe meer kans dat zo’n vitale oudere eens optrekt met een minder vitale oudere. In het korte bestek van dit artikel komen we (nog) niet te weten hoe die driekwart vitale ouderen en éénkwart minder vitale ouderen dan precies met elkaar in contact komen, in hoeverre ze daar over en weer behoefte aan hebben, wie wel en wie niet en waarom, welke rol persoonskenmerken daarbij spelen, of die ontmoeting enigszins gefaciliteerd moet worden, of dat zowel in stedelijk als ruraal gebied zo werkt etc. Op het eerste gezicht is dat in de onderzoeksvraag ook niet meegenomen (‘Wat is de invloed van de fysieke schaalgrootte op de sociale kwaliteit van wonen in woonzorgcomplexen, direct en indirect via doelgroepenmenging en voorzieningenniveau?’). Er wordt in dit artikel een uitspraak gedaan over het ontstaan van een zorgcultuur, terwijl dat niet het onderzoeksthema is – het gaat over ‘sociale kwaliteit’ en dat kun je op uiteenlopende manieren operationaliseren.
Afijn, genoeg reden om het proefschrift eens onder de loep te nemen, want wie weet wordt er wel degelijk aandacht aan besteed.