-OPINIE- Duurzaamheid in de jeugdzorg is op dit moment ver te zoeken. We kampen met ingewikkelde processen, van indicatiestelling tot plaatsing. Kortdurende en vaak niet aansluitende behandelmodules en verstoppingen in de zorgketens hebben geleid tot een vervuilde procesgang binnen de jeugdzorg. Er zijn grote zorgen om het stijgende aantal kinderen dat medicijnen slikt en gebruik maakt van de geestelijke gezondheidszorg. En er is een groeiende onvrede over de bestaande inzet van professionele zorg voor de jeugd. Bij de transitie jeugdzorg – de stelselherziening waarbij gemeenten de regie over de jeugketen krijgen – bestaat het gevaar dat gemeenten deze ‘vervuilde’ gang van zaken gaan inkopen.
Gezinshuis
Tenzij we de kans grijpen om de zorg voor jeugd te verduurzamen. Voor wat betreft de residentiële jeugdzorg pleit ik ervoor om bij de opvang van uit huis geplaatste kinderen veel meer in te zetten op het fenomeen gezinshuis. Een gezinshuis is een kleinschalige vorm van residentiële zorg. Professionele ouders met een agogische opleiding bieden specialistische opvoeding en begeleiding in hun eigen gezin, 24 uur per dag, zeven dagen per week, meestal gedurende een lange periode.
Verbinding
Deze gezinshuisouders kunnen een doorlopende, langdurige verbinding aangaan met de kinderen die zij in hun gezin opnemen. Deze duurzame verbinding vindt plaats in het gewone, dagelijkse contact. De kernwoorden daarbij zijn inleven, meeleven en samenleven. Want een veilige, langdurige relatie opbouwen met kinderen staat in gezinshuizen voorop. Vanuit die werkelijke verbinding kunnen kinderen leren zich anders te gedragen en nieuwe ervaringen opdoen in contact met anderen. Zelfs als zij ingewikkelde gedragsproblemen hebben.
Pleeggezin
Natuurlijk wordt bij voorkeur opvoed- en jeugdhulp geboden in het gezin waar het kind vandaan komt. En vanzelfsprekend is bij een uithuisplaatsing het streven om de juiste begeleiding te bieden, zodat een kind zo snel mogelijk weer bij de ouders of in een pleeggezin kan wonen. Maar voor sommige kinderen met meervoudige en ernstige problematiek is het opgroeien in een pleeggezin geen optie meer. Voor deze kinderen is opgroeien in een kleinschalige voorziening als het gezinshuis een passende oplossing.
Instelling
Op dit moment kent Nederland nog geen vijfhonderd gezinshuizen. De meeste uit huis geplaatste kinderen worden geplaatst in een 24-uursopvang van grootschalige instellingen. Daar krijgen ze te maken met vele professionals, dus met zeer veel wisselende opvoeders. Wie kiest voor opvang in gezinshuizen, kiest voor duurzaamheid en kwaliteit. Uit onderzoek blijkt dat ouders en kinderen het verblijf in een gezinshuis waarderen vanwege de continuïteit, vrijheid en gelijkheid. Als voordeel wordt verder genoemd dat zij tegenover opvoeders maar één keer hun verhaal hoeven te doen en niet te maken hebben met verschillende groepsleiders.
Alliantie
Werken aan duurzame jeugdzorg is kiezen voor de kleinschaligheid van een gezinsvorm: een pleeggezin en, als dat niet kan, in een gezinshuis of jeugdzorgboerderij. Steeds meer maatschappelijke organisaties onderschrijven dat. Ook de groeiende steun voor de Alliantie Kind in Gezin, een coalitie van maatschappelijke organisaties, laat deze tendens zien. Onder de noemer ‘bouwen aan 10.000 inhuisplaatsingen’ willen de Alliantiepartners een omslag in de jeugdzorg mogelijk maken en opvang van uit huis geplaatste kinderen in een gezinsvorm als nieuwe norm stellen. Bij steeds meer zorgaanbieders van 24-uursopvang in leefgroepen is deze mindshift eveneens zichtbaar – naast opvang in leefgroepen bieden ook zij nu kleinschalige opvang in gezinshuizen. Spelen gemeenten bij de stelselherziening hierop in, dan kunnen we een grote stap nemen richting duurzame jeugdzorg.
Gerard Besten, oprichter Gezinshuis.comOp 15 maart wordt er een documentaire over gezinshuizen, ‘B.V. het Gezin’ om 14.05 uur uitgezonden op NL 2.
Bron: Foto: Roel Dijkstra
En zo is het! Ook voor de Zorg is het concept gezinshuis of gezinskring de toekomst. Wij hebben zelf ook een gezinskring. Dan ontdek je dat er tamelijk veel kinderen in een instelling zijn, die makkelijk in de samenleving kunnen worden opgenomen en dan ook nog flink opbloeien. Het is in die gevallen met name de opvoedingsverlegenheid bij de ouders, waardoor deze gevoelige kinderen uit de boot vallen, zich moeilijk ontwikkelen en uiteindelijk een zorgindicatie krijgen.
Het lijkt me een mooi concept. Waarom gebeurd het niet? Zijn er genoeg mensen die zo’n gezinshuis kunnen runnen? Hoeveel van die gezinshuizen zouden er nodig zijn? Hoe ziet het financieel plaatje eruit. Ik kan me voorstellen dat het niet duurder is dan die grootschalige voorzieningen is dat ook zo? Die gezinshuizen “hangen dan ook in de keten”in die zin dat zwaardere hulp kan als het nodig is?
Meest klemmende vraag wat zijn de belemmeringen om het gewoon te gaan doen?
OOk wij zijn het met Gerard besten eens.
Zijn al jaren gezinshuis bij Zozijn voor de niet makkelijke clienten en zien wat de continue en afgestemde begeleiding doen bij deze jongeren.Ontwikkelingen zijn er volop en de jongens zijn onderdeel van het netwerk van het gezinshuis wat betekent dat ze volop meedraaien in de maatschappij binnen hun mogelijkhden.
Goed artikel Gerard, staan we helemaal achter.
Kijk alleen nog maar naar ons ,en zie wat we als gezinshuis kunnen bieden aan deze kinderen.
Veiligheid geborgenheid en een zo normaal mogelijk gezinsleven.
Daar gaan we voor.
Ik ben het helemaal met Gerard eens en hoop zelf ook dat er in de toekomst meer kinderen en jongeren in gezinshuizen geplaatst gaan worden ipv op woongroepen en dat het product meer bekendheid gaat krijgen. Zelf ben ik als orthopedagoog betrokken bij de gezinshuizen van Zozijn en kom mooie ontwikkelingen tegen bij kinderen die in een gezinshuis wonen. Juist door de continuiteit en nabijheid die geboden kan worden aan kinderen die dit zo hard nodig hebben!