In het weekend van 19 en 20 organiseren het Oranje Fonds en kenniscentrum MOVISIE de vrijwilligersactie NL Doet. Naar alle verwachting zullen 150.000 mensen meedoen om verschillende klussen te klaren, zoals het opknappen van een buurthuis of het organiseren van een gezellige middag in een verpleeghuis. Het Oranje Fonds schat de omzet van het vrijwilligerswerk in deze twee dagen op een ‘voorzichtige’ vijf miljoen euro.

Vacatures
Lucas Meijs, bijzonder hoogleraar vrijwilligerswerk, civil society en ondernemingen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, belichtte tijdens de bijeenkomst de wetenschappelijke ontwikkelingen rondom het vrijwilligerswerk in Nederland. ‘De bereidheid om vrijwilligerswerk te doen is in Nederland hoog, maar de vraag is hoe goed we daarmee omgaan’, stelt Meijs. ‘Veertig procent van de organisaties heeft een tekort aan vrijwilligers, maar zestig procent daarvan heeft geen vacatures. Dus wanneer je je als vrijwilliger aanmeldt, kun je niet aan het werk.’

Vreemd
Ook verdwijnt langzaam maar zeker de traditionele fanatieke vrijwilliger. ‘Juist deze mensen worden telkens opnieuw gevraagd voor taken, terwijl we voorzichtig met de traditionele vrijwilliger om moeten gaan en ervoor moeten zorgen dat zij niet overbelast raken.’ Meijs schetst de situatie van een jeugdproject waar vrijwilligers in de avonduren de taken van de beroepskrachten overnemen. Maar juist in de avond wordt dit werk lastig. ‘Vrijwilligers nemen het stokje over wanneer het donker wordt, als de mensen dronken en opstandig worden. Dus wanneer het nog leuk is om met jongeren te werken wordt er betaald, zodra de situatie lastiger wordt, vragen we om vrijwilligers. Ik vind dat vreemd.’

Koffie drinken
Beschikbaarheid speelt een belangrijke rol om in de toekomst vrijwilligers te betrekken, vindt Meijs. Veel Nederlanders willen zich wel inzetten, maar niet per definitie in het weekend. ‘Het vrijwilligerswerk zou meer moeten aansluiten bij het professionele werk. Stel, je bent bijvoorbeeld drie kwartier te vroeg voor een vergadering. Sommige mensen zouden het dan best leuk vinden om een kop koffie te drinken met een bejaarde.’ In de toekomst zou dat volgens de hoogleraar heel gemakkelijk moeten kunnen door te bellen met een lokale vrijwilligersorganisatie.

Organiseren
‘Organisaties en mensen komen niet vanzelf bij elkaar’, vervolgt Meijs. ‘Om het vrijwilligerspotentieel in de toekomst aan te boren, is het van belang om uit te leggen dat vrijwilligerswerk “erbij hoort”. Een normatieve druk opleggen.’ Daarnaast moet volgens de hoogleraar het vrijwilligerswerk ‘functioneel’ worden georganiseerd. ‘Sommige mensen willen wel, maar weten niet waar ze terecht kunnen.’ NL Doet speelt daar volgens Meijs goed op in. Door de campagne ontstaat het beeld dat vrijwilligerswerk belangrijk is en dat het goed zou zijn wanneer iedereen meedoet. Op de website kun je je inschrijven op een klus. ‘De organisatie regelt het en de vrijwilliger hoeft alleen een van de twee dagen vrij te houden in de agenda.’

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.