‘Mijn naam is Khalid. Ik groeide met mijn broer en zussen op in de Kolenkitbuurt in Amsterdam. Mijn vader heeft ons gezin verlaten. Sinds mijn 12e gebruik ik drugs en deal ik cocaïne. Ik maakte mijn studie niet af, heb eigenlijk geen enkel diploma. Toen mijn broer een ring van me wilde stelen, heb ik hem in zijn schouder geschoten. Al mijn vrienden zitten in de bak of in een GGZ instelling.’

Wat zou de jeugdsector doen bij het lezen van een dergelijk levensverhaal? Waarschijnlijk zou deze jongen behoren tot de lijst met de top 600 criminele jongeren in Amsterdam. Wat is er voor nodig om Khalid op te laten groeien tot een succesvol en gewaardeerd persoon?

Een inspirerend voorbeeld is het succesverhaal van Jay Z. De succesvolle Amerikaanse rapper met zijn vrouw Beyoncé en prachtige dochter. Zijn levensgeschiedenis is niet zo rooskleurig. Vervang ‘Khalid’ door ‘Jay Z ‘ en ‘Kolenkitbuurt’ door ‘The Bronx’ en je hebt letterlijk zijn verhaal. Hoe kan een dergelijke kansloze start uitmonden in een positief succesverhaal? Welke lessen kan de Jeugdsector hiervan leren?

Jay Z heeft een uitweg kunnen vinden door te rappen, door deze passie raakte hij uit het criminele circuit. Heel belangrijk daarbij was dat hij gesteund werd door zijn moeder, door een onderwijzers en door een oudere rapper Jaz-O. Zijn moeder gaf hem een boom box, waardoor hij interesse kreeg in muziek. De lerares stimuleerde hem zijn verbale kwaliteiten te ontwikkelen en Jaz-O fungeerde als een rolmodel en een soort mentor. Inzetten op rolmodellen en mentoren in wijken en/of op scholen zijn dus een investering waard.

Jay-Z: ‘I’m far from being God, but I work god damn hard’

Onlangs schreef Mary Pat Whaley uit de VS het volgende artikel ‘What Doctors Can Learn From Hip Hop Mogul Jay Z’, wat dokters kunnen leren van hip hop zakenman Jay Z’. De slimme marketingtechnieken, gebruik van social media en het onderscheidend vermogen van artiest Jay Z werden in verband gebracht met ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg. De boodschap is dat het in andere sectoren, zoals de gezondheidszorg, ook ongelooflijk belangrijk is om alles te willen weten van je klant. Om die vervolgens zo goed mogelijk te kunnen helpen. Dit geldt wat ons betreft breder dan de cure sector. Ook de jeugdzorg kan hier veel van leren. Door in de jeugdsector meer in te zetten op social media kunnen problemen bijvoorbeeld eerder aan het licht komen of wordt voorkomen dat het escaleert. Bovendien door veel van je klanten of cliënten te weten, kan je goed inspelen op de vraag van jongeren.  Mooie les natuurlijk. Hopelijk draagt het bij aan het ‘cliënt centraal’ denken dat nu ontwikkeld wordt binnen de (jeugd)zorg.

Wat we ook nog van Jay-Z kunnen leren is: geef af en toe iets weg. Jay Z geeft soms zijn muziek gratis weg en investeert ook in projecten in achterstandswijken. Door iets weg te geven, kan je ook veel terug krijgen. Een zorginstelling kan bijvoorbeeld een leegstaande ruimte beschikbaar stellen aan jongeren om daar hun hobby uit te voeren, dansen, rappen of schilderen. Als tegenprestatie komen de jongeren iedere keer vertellen hoe het met ze gaat. Op die manier is het een win-win situatie geworden. Daarbij komt dat de zorginstelling een positiever imago krijgt en het stigma wordt geminimaliseerd. Een goed imago is natuurlijk het halve werk. Jay Z heeft momenteel een top imago. Iedereen wil met hem samenwerken. Door het imago van de jeugd sector te verbeteren kunnen er mooie samenwerkingsverbanden ontstaan tussen aanbieders en tussen aanbieders en jongeren.

Kortom, wat kan de jeugdsector leren van het verhaal van JayZ?

• Hoe kansloos de uitgangssituatie, herken de kwaliteiten van jongeren
• Zet in op rolmodellen in de buurt
• Maak een plan met een duidelijke visie en missie
• Zorg dat de inhoud leidend is
• Verkoop door je klant heel goed te kennen
• Bied meer dan je product of dienst, geef af en toe wat weg
• Werk samen en neem anderen mee in je succes

Itske Lindhout en Sofie Middelhoff zijn beide werkzaam bij Arteria Consulting, adviesbureau voor zorgaanbieders, zorgverzekeraars en de landelijke en lokale overheid, zelfstandige bestuursorganen en brancheorganisaties.