Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties3

Toekomstagenda: Maatschappelijke kracht van Welzijn ouderen

‘Iedereen wil oud worden, maar niemand wil oud zijn’, zei een bejaarde dame tegen me. Wanneer het ons overkomt dat we door verlies van gezondheid, dierbaren of inkomen niet langer zonder hulp ons leven kunnen organiseren, gaan er grote vragen spelen. Wie zorgt er voor ons? Hoe wordt het welzijn van de meest kwetsbaren onder ons gegarandeerd? En hoe kunnen we elkaar versterken? Welke hulp is er straks nodig? De noodzaak van passende professionele inzet is nog nooit zo groot geweest.
Toekomstagenda: Maatschappelijke kracht van Welzijn ouderen

De complexiteit van het werk neemt toe. Multimorbiditeit en chronische aandoeningen komen steeds vaker voor. Er zijn enorme onderlinge verschillen tussen ouderen. De leeftijd waarop men zich ‘oudere’ voelt stijgt, maar varieert tegelijkertijd. Bovendien zijn er ook jongere mensen met een functiebeperking of chronische ziekte. De zorgkosten rijzen de pan uit, terwijl voor welzijn te weinig oog is. Welzijn ouderen beschikt over een integrale visie en ingrediënten voor de toekomst. Erkenning van de noodzaak tot vernieuwing, koersverandering en verdere professionalising van de kracht van welzijn ouderen zal niet voldoende zijn. Zonder investeringen bestaat het risico dat het kind (veertig jaar ervaring) met het badwater (welzijn als brede, onduidelijke, bekritiseerde werksoort) wordt weggegooid.

Afschrikken
Welzijn ouderen is van oudsher gericht op mensen. Hoe eenvoudig dat ook klinkt, het betekent wel iets. Welzijn is niet gericht op het belang van de eigen organisatie, winst of concurrentie. Als dat wel zo zou zijn, of als de overheid dat zou stimuleren, geeft dat niet alleen frictie in de doelstelling, maar zou het vrijwilligers ook afschrikken. Ook zou dat hulpvragers in twijfel brengen en netwerken doen uiteenvallen. De burger als hulpvrager of mantelzorger hoort centraal te staan. Bij welzijn ouderen is dat volgens mij altijd zo geweest. Of iemand nu problemen heeft, in beweging wil blijven, zijn sociale netwerk wil uitbreiden of de zorg voor zijn partner niet meer aankan. De focus ligt, ook van oudsher, op versterken, herstellen of compenseren van de zelfredzaamheid van mensen. Daartoe zijn er vele diensten, interventies en ontmoetingsmogelijkheden, die met elkaar te verbinden zijn.

Boodschappenbus
Zo kan een vrijwilliger van Tafeltje-dek-je een oudere wijzen op de mogelijkheid van de Boodschappenplusbus om weer zelf inkopen te kunnen doen, wetende dat deze dienst gericht is op het stimuleren van sociaal contact. Bij het welzijnswerk ontmoeten ouderen elkaar en wordt het ook opgemerkt als het minder goed gaat. Rechtstreeks of via verwijzers kan een cliënt-/ouderenadviseur worden ingeschakeld om te checken of er iets nodig is, een passend traject te starten en te informeren hoe het met mantelzorgers gaat. Zo kan het zijn dat de partner naar de Beweegwinkel (Leiden) wordt verwezen en de deelnemer naar de huisarts of de ouderenpoli. Ook mogelijk is dat de partner enkele dagdelen per week wordt ontlast door dagverzorging in te schakelen. Kinderen die ver weg wonen, komen weer in beeld als een oudere naar het computercafé gaat om met hulp van vrijwilligers te e-mailen.

Expertise
Recente ontwikkelingen binnen welzijn ouderen stellen de burger niet alleen centraal als hulpvrager of mantelzorger, maar ook als initiatiefnemer en zichzelf ontwikkelende vrijwilliger. Voorbeelden zijn te vinden binnen de projecten ‘actief ouder’ van het Oranje Fonds. De expertise in solidariteit van ouderen die iets voor anderen willen betekenen, is niet nieuw. Welzijn ouderen ontwikkelt zich met de hulp van fondsen, opdat zij nieuwe generaties ouderen met andere leefstijlen van dienst kan zijn.
Om welzijn van mensen te versterken, is maatwerk nodig. Dat begint met goed luisteren, kijken en doorvragen. Ook dat is niet nieuw. In de toekomst zal de expertise in het werken met cliënten, vrijwilligers en mantelzorgers nog sterker moeten worden gecombineerd met de expertise in het verbinden van mensen. De uitdaging is om meer te focussen op de kracht van netwerken. De mens staat centraal, maar nu met zijn of haar netwerk.

Zelfstandigheid
De sector werkt ook aan een meer ondersteunende dan organiserende houding van de professional. Hoe zelfstandig een groep senioren ook is, op iedere locatie worden groepsprocessen ondersteund en afspraken gemaakt. Ruimte, vertrouwen en verantwoordelijkheid geven is niet genoeg. Van professionals wordt veel gevraagd. Zelfstandigheid respecteren, versterken, herstellen of ondervangen is een vak. Ook vroegsignalering en onafhankelijk advies is een kunst. De wens om samen te werken met wijkbewoners – zelf vrijwilligers – en ouderenorganisaties is er, net als de wens om goed op de hoogte te zijn van het aanbod van alle partners op het gebied van welzijn, zorg, wonen, educatie, gezondheidsvoorlichting, financiële dienstverlening, eerstelijnszorg en meer. De lijst wordt steeds langer. Denk maar aan samenwerking met commerciële bedrijven (sponsoring, maatschappelijk ondernemen) en scholen (maatschappelijke stages). Daar bovenop zijn er steeds meer verzoeken van re-integratiebureaus voor vrijwilligerswerk voor hun klanten. Hiervoor krijgen welzijnsorganisaties overigens, net als voor maatschappelijke stages, nog geen begeleidingsuren vergoed.

Kwetsbaarheid
Gezond gedrag, maatschappelijke inzet, zelfredzaamheid, preventie van (dure) zorg of eenzaamheid wordt met succes, in samenwerking gestimuleerd. Er wordt opgespoord wat iemand nodig heeft en welke keuzemogelijkheden er zijn. Huisbezoeken door professionals en vrijwilligers, een bezoekdienst voor en door weduwen en weduwnaars, bewegingsaanbod, ondersteuning voor zilveren kracht, het is er allemaal. Niet als los zand, maar als onderdelen van iets groters. Een mooi uitgangspunt, gebouwd op degelijke fundamenten voor de meest kwetsbare ouderen, maar geschikt voor vernieuwing, uitbreiding, professionalisering en preventie van al te grote kwetsbaarheid.

Annet Gijsman, beleid & ontwikkeling Radius

Over de Toekomstagenda Sociaal Werk wordt verder gediscussieerd op het Welzijnsdebat op 14 oktober 2010. Wilt u meepraten? Mail dan naar zorgenwelzijn@reedbusiness.nl

3 REACTIES

  1. geachte mevrouw Kroonsberg,
    U heeft het niet getroffen met de praktisch ondersteuning. Het zou anders moeten. Mijn ervaring is, dat het vaak anders gaat: inderdaad praktisch, geen woorden maar daden etc. Overigens werkt Radius in Leiden en Oegstgeest. Er was ooit een Radius in Haarlem, maar die is failliet. Tsja. Dat zijn wij niet van plan.
    Frank van Rooij, directeur Radius Leiden en Oegstgeest

  2. Lees alle reacties
  3. Beste Hanneke,
    7 maatschappelijke dienstverleners in Noord Holland, waaronder Kontext Haarlem, hebben zich verenigd in de Noord Hollandse Alliantie. Wij gaan voor daden, al begint het altijd met woorden.
    Zou je jouw signalen/op-en aanmerkingen kunnen indienen bij het Loket van Haarlem in Noord (Rijksstraatweg)of Schalkwijk(Costa delSol)?
    Ik denk dat het van groot belang kan is dat signalen binnenkomen daar waar de verandering moet worden ingezet.
    Ouderenadviseurs verbonden aan het loket, kunnen de signalen opnemen en doorspelen.
    We moeten leren van signalen, maar dat kan als we ze krijgen (dicht op de huid wordt vuur het meest gevoeld,-)
    Overigens tav de gymclub: Stichting Dock is uitvoerder van het welzijnswerk in Haarlem.
    Vriendelijke groeten!
    Wietske Gercama
    NoordHollandseAlliantie

  4. Prachtige woorden, maar ik kan ze dromen in allerlei variaties van diverse kanten.
    Maar spaar deze moeite. Ik wil alleen nog maar lezen over daden. Artikelen over de bepleite welzijnsprojecten , hoe deze zijn verlopen, hoeveel ouderen erbij betrokken waren en in welke rol. Dat is boeiend. Dat is the proof of the pudding. Maar spaar mij artikelen over intenties en plannen.
    Lees Jos van der lans EROP AF ! Sluit daarop aan.
    Professionals laat zien hoe de vernieuwing in de ouderenzorg en in het ouderenwelzijn verloopt. Laat de ouderen zelf daarover aan het woord.
    Maar spaar mij deze holle frasen, ik lees graag meer erover wanneer (if) er iets van is terecht gekomen.

    Mijn lading is te verklaren uit de lange weg die ik met mijn 93-jarige moeder ga. Zij woont thuis, is fysiek in orde, maar wordt vergeetachtig.
    Sinds kerstmis is een stoet van goedwillende hulpverleners en indicatiestellers en testafnemers langs geweest. En gisteren is er voor het eerst iemand van de thuiszorg geweest die daadwerkelijk samen met mijn moe in de ijskast kijkt wat er wegkan, en helpt met haar bed verschonen. 7 Maanden na mijn eerste contact hierover met huisarts. En na bijna wekelijks contact met allerlei –overigens alleraardigste, en vast ook dure- professionals.
    Verder is haar gymclub, waar zij iedere maandag met veel plezier heenging wegens te hoge kosten gestopt. Voldoende deelnemers dat wel.
    Ik weet niet zeker maar is Radius niet de welzijnsclub van de gemeente Haarlem ?
    Zo ja dan is mijn advies aan Annet Gijsman: Begin met de gym voor ouderen in Binnensteeds weer op de agenda te zetten,
    Met vriendelijke groeten
    Hanneke Kroonsberg

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.