‘Op Curaçao spreekt tegenwoordig iedereen over weggaan naar Nederland. Men heeft er geen vertrouwen meer in dat het daar ooit nog goed komt.' Volgens Agnes Stappers-Rojer, teammanager van het Leidse Algemeen Maatschappelijk Werk, houdt de migratie van Antillianen naar Nederland in ieder geval voorlopig nog aan. 'Maar de hulpverlening voor hen schiet tekort.'

Van oudsher waren politie en verslavingszorg bij de bestrijding van overlast van druggebruik elkaars tegenpolen. Maar de praktijk toonde geregeld de pijnlijke gevolgen van het langs elkaar heen werken. In hoeverre zoeken ze nu toenadering tot elkaar?

Het bericht over een op stapel staande sluiting van orthopedagogisch behandelingsinstituut Aekinga in het Friese Appelscha heeft nogal wat opschudding veroorzaakt. Er zou moeten worden gevreesd voor het welzijn van de jongeren en veel banen staan op de tocht. ´Maar het openhouden van een structureel onderbezet centrum is absurd,’ zegt Bianca Kaatee, algemeen directeur van Stichting Jeugdzorg Friesland. ‘Bovendien zijn deze jongeren met ambulante hulp vaak minstens zo goed af.’

Bovenmatige consumptiedrang en overbesteding zijn er de oorzaak van dat steeds meer 'normale' gezinnen met kinderen in de maatschappelijke opvang belanden. Dat signaleert althans het Leger des Heils Gezondheidszorg, bij monde van adjunct-directeur Harm van Teijlingen. De mogelijkheden om geld te lenen of op krediet te kopen zijn volgens hem te groot. 'Er moet wat gebeuren, want deze mensen horen niet in daklozeninstellingen thuis.'

Hoe krijg je als gemeente alle partijen in een probleemwijk op één lijn om gezamenlijk de buurt op een hoger plan te brengen? Bijvoorbeeld door middel van een Wijk Ontwikkelings Maatschappij, een model dat is ontwikkeld door Arcadis Heidemij Advies.

‘Allochtone cliënten worden vaak beschouwd als moeilijk en onbenaderbaar. Maar in de ggz zou men eens kritisch moeten kijken naar de vanzelfsprekendheden waarmee mensen worden behandeld. Taalproblemen zijn er, maar te weinig hulpverleners vinden de weg naar de uitstekende tolkencentra die hun diensten gratis beschikbaar stellen.’ Dat stelt psychotherapeut Indra Boedjarath, één van de schrijvers van het manifest ‘Interculturele ggz in de 21e eeuw’.

Wisconsin Works, zo heet de Amerikaanse begeleidingmethode voor langdurig werklozen die in Nederland steeds meer navolging krijgt. Het programma slaagde erin het aantal bijstandscliënten sinds 1996 met vijfentachtig procent te verminderen. Maar uit de bijstand of uit de armoede, dat zijn twee verschillende zaken.

Erg bemoedigend zijn de recente geluiden uit de vrijwilligerswereld niet. Het wordt steeds moeilijker vacatures te vervullen. Met name jongeren zijn nauwelijks meer te porren voor onbetaald werk. Toch zijn de kopstukken uit het veld niet somber. Het wordt niet minder, maar anders, beweren ze. De moderne vrijwilliger zapt en vraagt zich steeds af: what's in it for me? Korte klussen met een kop en een staart zijn de trend, en het wordt tijd dat instellingen hun werk daar op inrichten. 'Mensen zitten niet te wachten op de ballast van een organisatie, zoals vergaderingen en besprekingen.'

De Bureaus Jeugdzorg moeten worden omgevormd tot grote regionale instellingen waarin ook de uitvoering van alle ambulante hulp is ondergebracht. Hiervoor pleit de commissie Günther in haar advies over de Wet op de jeugdzorg dat eind vorig jaar aan minister Korthals van Justitie en staatssecretaris Vliegenthart van VWS is aangeboden. Het advies oogst weinig enthousiasme. Alom wordt gevreesd dat de zo gewenste onafhankelijke en objectieve zorgtoewijzing verdwijnt.