Door Alexandra Sweers – Het begrip ‘respijtzorg’ zou eigenlijk wel ingeburgerd moeten zijn, stelt Trudy Schreuder Goedheijt van het expertisecentrum Mantelzorg (MOVISIE en Vilans). ‘De politiek, beleidsmakers en aanbieders stoeien al jaren met dit oude begrip. Maar respijtzorg is nog steeds redelijk onbekend, vooral omdat het erg breed is.’ De discussienotitie ‘Ruimte voor Respijt’ geeft inzicht in de verschillende vormen van deze zorg, de aanbieders en de grote vraagstukken. Respijtzorg moet meer onder de aandacht komen om het gebruik ervan te bevorderen, vindt het ministerie van VWS.

Contact
‘Er bestaan al veel respijtvoorzieningen’, zegt Schreuder Goedheijt. Bijvoorbeeld dagvoorzieningen voor dementerende ouderen. ‘Maar de aanbieder moet goed duidelijk maken dat die voorziening ook is bedoeld om ruimte aan de mantelzorger te bieden. Als aanbieder kun je je zo profileren en iets doen aan het contact met de mantelzorger. Omdat je weet dat die mantelzorgers de zorg niet zo snel uit handen geven.’

Netvlies
Respijtzorg bestaat in veel verschillende vormen en wordt door iedereen weer anders ervaren. Mantelzorgers kunnen bijvoorbeeld een professional inschakelen om de zorg voor een kind met een beperking, een partner met dementie of om een chronisch zieke ouder even over te dragen. Om zo wat tijd voor zichzelf te creëren. Uiteindelijk gaat het erom dat mantelzorgers de zorg tijdelijk even kunnen overdragen en een vorm van verlichting ervaren. ‘Mantelzorgers, zorgvragers, beleidsmakers, aanbieders en verwijzers hebben niet scherp op het netvlies wat respijtzorg is en kan betekenen,’ aldus de notitie.

Vertrouwen
De vraagstukken in de notitie gaan over onbekendheid met respijtzorg, aansluiting van het zorgaanbod op de vraag van de mantelzorger. Ook over de zorg voor een goede kwaliteit, anders durven mantelzorgers hun naaste niet toe te vertrouwen aan een ander. Er is meer kennis bij verwijzers en hulpverleners nodig, want mantelzorgers moeten vaak over een hoge drempel. Het expertisecentrum benoemt een aantal bouwstenen voor een plan van aanpak dat zich richt op beleid en uitvoering.

Zoekende
Het ministerie van VWS gebruikt de notitie om inzicht in de complexe materie te krijgen voor de beleidsbrief informele zorg in het najaar. Voorheen werd de ondersteunende begeleiding uit de AWBZ ook ingezet voor respijtzorg, vertelt Schreuder Goedheiijt. ‘Dat is nu niet meer mogelijk voor alle categorieën. Mensen gaan hiervoor mogelijk bij de gemeente aankloppen. De gemeenten zijn nog zoekende hoe zij dat moeten vormgeven. Het is de bedoeling dat bij alle partijen de discussie over respijtzorg op gang komt. In een samenleving waar participatie hoog in het vaandel staat moet niet voor alles bij de overheid aangeklopt worden. Natuurlijk moet er dan wel een vangnet zijn.’

Lees hier de ‘State of the Art Discussienotitie: Ruimte voor Respijt’

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.