Iemand komt voor een Wet Langdurige Zorg-indicatie (Wlz) in aanmerking als hij, waarschijnlijk, de rest van het leven zorg nodig heeft. Er zijn drie verschillende leveringsvormen:
- De Zorg in natura
- Het Persoonsgebonden Budget
- Het Modulair Pakket Thuis
De Wlz-aanvraag op dit moment
De aanvraag voor deze zorg wordt gedaan bij het Centrum Indicatiestelling en Zorg (CIZ). In principe zijn er nu een aantal partijen die zo’n indicatie kunnen aanvragen. Het gaat hier om:
-
De zorgaanbieder
Op dit moment is dit de makkelijkste weg, omdat de zorgaanbieder beschikt over de meeste informatie die nodig is voor een goede beoordeling en snelle afhandeling van de aanvraag. De zorgaanbieder moet gemachtigd zijn om de aanvraag te doen.
-
De cliënt zelf (indien 18 jaar of ouder)
-
De wettelijk vertegenwoordiger
- Als iemand niet in staat is de gevolgen van een Wlz-aanvraag goed te overzien, dan kan een wettelijk vertegenwoordiger dit doen. Dit geldt ook voor cliënten jonger dan 18 jaar. In het geval dat iemand geen wettelijke vertegenwoordiger heeft, is het belangrijk dat er een mentor of curator wordt aangesteld.
Wetswijziging stelt familieleden en naasten in staat een Wlz-aanvraag te doen en te ondertekenen
In 2018 al vroegen LOC Zeggenschap in zorg, VGN, KansPlus en branchevereniging ActiZ de Tweede Kamer om in de Wlz te regelen dat familie bevoegdheid krijgt een Wlz-aanvraag te ondertekenen als de persoon zelf daartoe niet meer in staat is. Deze wijziging is nu doorgevoerd.
Op 10 oktober publiceerde de Rijksoverheid een nieuwsbericht waarin een wetswijziging wordt aangekondigd, die naar verwachting per 2027 ingaat. Door deze wet kunnen familieleden en naasten een Wlz-aanvraag doen, wanneer een cliënt niet zelf in staat is om de gevolgen van de aangevraagde zorg te overzien. Als zij de rechter verzoeken tot mentorschap, wordt dit verzoek vaak afgewezen, omdat mentorschap te ingrijpend wordt gevonden voor alleen het ondertekenen van een Wlz-aanvraag.
3 vragen over de wijziging beantwoordt
1. Waarom is het belangrijk dat deze wetswijziging wordt doorgevoerd?
‘Mantelzorgers zorgen vaak heel lang door, soms zelfs te lang. Pas wanneer het echt niet meer gaat, blijkt dat er voor de langdurige zorg een officiële regeling nodig is, bijvoorbeeld een mentorschap. Dat komt vaak hard aan. Het voelt extra zwaar als blijkt dat alleen een mentor de zorgindicatie kan aanvragen. Dat vergroot het verdriet en het onbegrip. Iedereen in de omgeving ziet dat er zorg nodig is, maar omdat er niets is vastgelegd via een testament of mentorschap, kan er toch niets geregeld worden.’ – MantelzorgNL
2. Met de bevestiging dat er mentorschap of curatele is aangevraagd kan er al een Wlz-aanvraag gedaan worden. Wat voegt de wetswijziging dan nog toe?
‘Een aanvraag kan inderdaad worden opgesteld en ondertekend, iets wat in de praktijk al veel tijd en moeite kost, maar we weten tegelijkertijd dat mentorschap door een familielid door de rechter nog regelmatig wordt afgewezen. Het mes snijdt hier aan twee kanten. Een familielid steekt moeite in het indienen van een aanvraag die het CIZ vervolgens (nog) niet in behandeling neemt, omdat we weten dat er nog geen gerechtelijke uitspraak geweest is omtrent de wettelijke vertegenwoordiging door het familielid. Dit doen we om te voorkomen dat we veel tijd besteden aan een aanvraag die uiteindelijk onjuist ondertekend is. Dit alles zorgt voor aanzienlijke vertraging.’ – Woordvoerder CIZ
3. Een Wlz-aanvraag doen kan voor sociaal werkers al ingewikkeld zijn. Hoe zit dat voor de familie? Is de verwachting dat sociaal werkers extra tijd kwijt zullen zijn aan het informeren van familieleden, zodat ze de aanvraag kunnen voltooien?
Woordvoerder CIZ: ‘Familieleden zijn vaak al een spil in het web en spelen een belangrijke rol in de zorg voor hun naaste. Omdat ze vaak al jaren betrokken zijn bij de zorgverlening, en dat ook vaak na de toewijzing Wlz-indicatie, én ze hun familielid al jaren kennen, zal het voor hen makkelijker zijn om informatie te verzamelen dan voor sommige hulpverleners. Vaak hebben zij al veel informatie in handen die nodig is voor de aanvraag en de afronding ervan. De verwachting is dus juist dat het lasten bij de sociaal werker, of andere zorgaanbieders, wegneemt. Ik zie veel voordelen. Het enige nadeel dat in me opkomt is dat het misschien fraudegevoeliger kan zijn, maar dat zal de toekomst een de daadwerkelijke implementatie van de wijziging moeten uitwijzen. ’
