Een van de genodigden in de Tweede Kamer is Ella Kalsbeek, voorzitter van de raad van bestuur van Altra, een instelling voor jeugd- en opvoedhulp en speciaal onderwijs. Kalsbeek is voorstander van de initiatiefnota. In de afgelopen jaren is ze minstens drie keer op extreme situaties gestuit, waarbij gedwongen anticonceptie uitkomst zou bieden.
Verslaafd
Kalsbeek geeft een voorbeeld: een cocaïne-verslaafde moeder met twee zoontjes die door die verslaving een ernstige hersenbeschadiging hebben opgelopen. De jongetjes wonen bij een pleeggezin en nu verwacht de moeder haar derde kind. Nog steeds is ze verslaafd. Een ander voorbeeld is een moeder met een psychische stoornis en het verstandelijk vermogen van een kind van zeven jaar. Drie van haar kinderen zijn al uit huis geplaatst, het vierde kind is op komst.
Overtuigen
‘Daar heb ik grote moeite mee’, zegt Kalsbeek. ‘Het zijn extreme gevallen die we niet heel vaak zien, maar als ze voorkomen is dat heel schrijnend.’ Professionals die te maken krijgen met dit soort situaties kunnen tot nu toe alleen in gesprek gaan met de cliënt, legt Kalsbeek uit. ‘We kunnen een moeder waarschuwen dat als ze opnieuw zwanger wordt, haar kind waarschijnlijk weer uit huis geplaatst wordt. We moeten ze proberen te overtuigen dat een nieuwe zwangerschap niet wenselijk is in deze situatie, maar deze vrouwen zijn daar meestal niet gevoelig voor.’
Privacy
Gedwongen anticonceptie, door de rechter opgelegd voor tijdelijke duur, zou in deze gevallen uitkomst bieden, vindt de bestuurder. ‘Belangrijk is dat het omkeerbaar is. We hebben het hier niet over sterilisatie’, waarschuwt ze. ‘Tegenstanders van dit initiatief zeggen dat gedwongen conceptie diep ingrijpt in de privacy. Die privacy neem ik erg serieus, maar daar staat tegenover dat kinderen verwaarloosd worden. Dat vind ik een nog groter probleem.’
Abortus
Een ander tegengeluid is: gedwongen anticonceptie druist in tegen en tegen het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. De internationale verdragen zijn volgens Kalsbeek van een abstract niveau en door de jaren heen anders te interpreteren. ‘Bij de euthanasie- en abortuswet duurde het ook jaren voordat ze er waren. Dat heeft te maken met maatschappelijk draagvlak. Ik kan niet inschatten hoe lang het duurt voordat er een wet voor gedwongen anticonceptie er is. Het belangrijkste nu is dat de initiatiefnota recht doet aan het maatschappelijk debat. We moeten erover praten.’
Heftig
De voorstanders van de initiatiefnota zijn vooral te vinden in de jeugdzorg, zegt Kalsbeek. ‘Ik denk dat wij beter dan mensen buiten de jeugdzorg weten wat er gebeurt. We zien heel heftige gevallen.’ Kalsbeek verwacht dat een rechter voor enkele tientallen gevallen per jaar een dergelijke dwangmaatregel zou opleggen. ‘En dan denk ik eerder aan twintig dan aan zestig.’
Discussie
De nota moet volgens Van Dijken een impasse te doorbreken. De discussie over onverantwoord ouderschap, die al jaren gaande is, stagneerde bij gebrek aan nadere uitwerking, volgens het oud-Kamerlid. ‘Deze nota moet het uiteindelijke doel dienen: het bereiken van een oplossing voor het probleem van herhaald onverantwoord ouderschap en de daardoor te verwachten beschadiging van “nieuwe” kinderen’, aldus Van Dijken in de nota.
Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.
Bron: Foto: Isabel Nabuurs
Misschien zou je deze moeders en vaders met hun kinderen moeten opnemen (met eventuele drang/ dwang) in een beschermende omgeving. Je bent dan veel consequenter in het volharden dat het ouderschap op je nemen een plicht is waar je aan moet gaan staan.
Ik ben voorstander van deze nota. In mijn werk als gezinstherapeut kom ik regelmatig schrijnende situaties tegen van kinderen van verslaafde ouders. Ouders met een verstandelijke beperking en ouders met een psychiatrische aandoening. Als er kinderen uit huis geplaatst worden is dit omdat ouders geen verantwoord ouderschap hebben. Met de ouders zal via een intensief programma besproken moeten worden dat een nieuwe zwangerschap niet kan de ouders van zijn verslaving af is en de gezinsomstandigheden zijn veranderd. Een IQ bepaling waarop ouders nog pedagogische verantwoordelijkheid kunnen dragen zal in de nota moeten worden genoemd. Ouders hulp aan bieden en motiveren tot anti-conceptie en of opleggen via de rechter d.m.v. een prikpil is dringend noodzakelijk.
Ik ben heel benieuwd waar mevr Karlsbeek aan het getal van 20 gevallen komt. Dat zou de groep zijn waar deze maatregel voor zou gaan gelden.
Ik denk dat dit getal veel hoger ligt dan deze uitzonderlijke 20. met grote regelmaat werden we vanuit spoedeisende zorg geconfronteerd met ouders die al eerder verslaafde kinderen te wereld brachten, vanuit wanhoop zelf een kind gedood hadden, psychisch in de war waren of eigenlijk verstandelijk te beperkt waren waardoor er nooit een moment zou komen waarbij zij verantwoord ouder zouden kunnen zijn. Ik denk dat het eerder om honderden situaties gaat. Menig werker binnen de jeugdzorg kent een gezin waarbij de ouders zeggen “we gaan net zo lang door tot we er een mogen houden”.
Tijd voor een goede maatregel dus.