GGZ

Door het vraaggericht werken in de verstandelijk gehandicaptenzorg krijgen de cli‘nten steeds meer vrijheid. De meesten kunnen die redelijk tot goed aan, maar er is een groep die bezwijkt voor de verlokkingen van drugs en criminaliteit. Dat plaatst de hulpverlening voor dilemma's. Wat te doen als de cli‘nt - die tegenwoordig koning is - afglijdt?

Minister Borst wil dat de huisartsen en het maatschappelijk werk nauwer gaan samenwerken. En als 'poortwachter' van de geestelijke gezondheidszorg moet de huisdokter de druk op de Riaggs verlichten. Vooral artsen in achterstandswijken krijgen veel psychiatrische en sociaal-psychologische problemen op hun bord. Maar juist voor hen blijken die extra functies een brug te ver.

Om te weten hoe een wijk er voor staat, hanteren veel gemeenten zogeheten 'achterstandsscores'. Op basis van die scores worden besluiten genomen over de benodigde interventies en de inzet van welzijnsgelden. Met meten denkt men ook te weten. Want cijfers zijn concreet en bieden houvast. De achterstandsscores laten echter maar een deel van de werkelijkheid zien van een buurt. Het andere deel, het verhaal van de bewoners zelf, moet het vaak afleggen tegen de macht van de statistieken.

Ruim een jaar geleden kwam de Amsterdamse wijk Overtoomse Veld in het nieuws vanwege een confrontatie tussen Marokkaanse jongeren en de politie. Inmiddels is het rustiger dan ooit in het stadsdeel. Dat is te danken aan een groep Marokkaanse vaders die de overlast en onveiligheid op straat niet langer voor lief wilde nemen. 'We zijn gewoon ouders die geven om hun kinderen en hun buurt. Niet meer en niet minder,'zegt Abderrahim Arrihani.

Hulpverleners zitten vaak vast aan de richtlijnen van hun organisatie. Protocollen en financiën bepalen hun gedrag, de beleving van de cliënt komt op de tweede plaats. Om die verhouding om te keren geven Eindhovense ggz-cliënten hun zorgverleners een cursus waarin ze vertellen wat goede zorg voor hen inhoudt. En wat niet: 'De psychiater praatte me alleen maar verder de put in'

Alweer staan de wethouders en de instellingen die verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke opvang en verslavingszorg op hun kop. Want wéér is er zo'n advies verschenen van de Raad voor de financiële verhoudingen over herverdeling van de gelden. En als de minister het advies zou volgen zijn de gevolgen rigoureus. Begin mei kunnen we haar reactie verwachten.

Van scheldpartijen en bedreigingen tot zwaar lichamelijk geweld: veel maatschappelijk werkenden hebben te maken met agressie van cliënten. Bij het verwerken van geweldsincidenten is goede opvang door collega's en leidinggevenden van het grootste belang. Toch staat het veiligheidsbeleid bij veel instellingen nog in de kinderschoenen, stelt auteur Huub Buijssen in zijn binnenkort te verschijnen boek 'Aangeslagen. Indringende ervaringsverhalen van maatschappelijk werkenden.' In dit nummer van Zorg + Welzijn een voorpublicatie.

Het algemeen maatschappelijk werk zit klem. De werksoort krijgt steeds meer taken toegeschoven zonder dat het budget navenant meegroeit. Gemeenten willen dat het AMW actief meedoet aan de wijkaanpak en de integrale samenwerking. Tegelijkertijd doen steeds meer gespecialiseerde instellingen hun maatschappelijk werk de deur uit, zodat de toeloop op het AMW alleen maar toeneemt. Zowel minister Borst als de gemeenten vinden dat het AMW versterkt moet worden, maar schuiven de verantwoordelijkheid daarvoor op elkaar af. Hoe gaan de instellingen intussen om met de oplopende druk?

Dankzij de meerjarenafspraken met de zorg zijn de onderlinge verhoudingen tussen de over heid en de partijen in de zorg verbeterd. De zorgsectoren krijgen waar ze om vroegen, name lijk zekerheid voor meerdere jaren, rust op het financiële front en tijd voor zorgvernieuwing. Vindt minister Borst. Agnes Kant, lid van de Tweede Kamer voor de Socialistische Partij en van huis uit epidemiologe, deelt die opvatting niet. Zij verwijt de minister gebrek aan visie.

Staatssecretaris Rick van der Ploeg wil de gesubsidieerde cultuur openbreken voor jongeren en minderheden. Daarbij ziet hij ook een rol weggelegd voor het welzijnswerk. De aandacht van die sector voor kunst en cultuur is de afgelopen vijftien jaar lelijk weggezakt. Want er moesten problemen en achterstanden worden aangepakt. Een mooie kans voor een heroriëntatie?