Zorg+Welzijn magazine nr. 4, 2022

    ‘Door het gemakkelijke en overdadige gebruik van de term “trauma” door leken, is het begrip trauma verwaterd.’ Dat zegt expert Leen Pakvis in dit themanummer over trauma’s. Wat is een trauma precies? En hoe ga je ermee om als jouw cliënt een trauma heeft? Die vragen, en meer, beantwoorden we in deze editie van Zorg+Welzijn magazine.

     

    EDITORIAL Trauma of ‘gewoon’ erg?

    'Ieder mens maakt vervelende of schokkende dingen mee. Dit hoeft niet tot een trauma te leiden. Wel gebruiken we steeds vaker de term trauma om dergelijke situaties te omschrijven. Door het gemakkelijke en overdadige gebruik ervan door leken is het begrip trauma verwaterd.'

    HOOFDPIJNCLIËNT ‘Niemand die aan deze jongen vroeg hoe hij er tegenaan keek’

    Als vertrouwenspersoon in de jeugdzorg is Walter de Jonge al best wat gaten in de hulp tegengekomen. Maar als hij in de crisisopvang voor jongeren met Guido, 15 jaar, praat over zijn situatie, staat hij versteld van het gebrek aan inzicht van hulpverleners.

    COLUMN Plekje

    'Levend verlies', heet de podcast waarnaar ik luister. Het is een term waar ik een ambivalente relatie mee heb. Ja, ik ervaar regelmatig gevoelens van verlies en misschien zelfs rouw over Yaëls beperkingen, maar ik kan niet naar haar kijken in termen van verlies.

    HET RUGZAKJE ‘Juist dat zwijgen was heel bedreigend’

    De door de oorlog getraumatiseerde Joodse vader van Catherine Keyl (75) was naar haar zeer veeleisend en kritisch. Het maakte haar ambitieus en succesvol. Maar ook ongelukkig. 'Er was altijd een stem die zei: je bent niks en je kan niks en niemand vindt je leuk.'

    ZO KAN HET OOK ‘De gemeente snapt dat onze aanpak werkt’

    'Ik werk op mijn eigen manier. Natuurlijk, ik ben opgeleid tot persoonlijk begeleider. Maar zo zie ik mezelf niet hoor. Ik ben gewoon Petra', zegt Petra Derogee, coach van vrijwilligers en bezoekers bij De Oude Bieb.

    WIJ SAMEN ‘Werken aan een wijk waarin iedereen meetelt en meedoet’

    Bouwen aan een wijk waarin mensen hulp krijgen bij het aanpakken van hun problemen en het najagen van hun dromen. Dat is het doel van Gerlinda Robbertsen van diaconale stichting Goud van Noord en Ester Ruijg van wijkteam Het Oude Noorden.

    COLUMN Wat werkt er precies?

    In een interview over ouderenzorg bekritiseert de Rotterdamse hoogleraar Robbert Huijsman de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Die schrijft niks voor en laat alleen maar inspirerende voorbeelden zien, zodat gemeenten van elkaar kunnen leren.

    BINNENKIJKEN ‘Onkruid bestaat niet, dat is door de mensen bedacht’

    'Onkruid bestaat niet, dat is door de mensen bedacht', roept een van de mannen op de foto als hij met zijn collega's in de bosjes naast de tramrails het onkruid aan het wieden is.

    PREVIEW ‘We hebben conflicten juist nodig’

    Goede gesprekken voeren voor betere conflicten en de best mogelijke besluitvorming. Daar gaat de methode Deep Democracy over. Sociaal werkers kunnen er veel van leren, zegt proceskundige Frank Weijers, bijvoorbeeld om de wijsheid van ervaringsdeskundigen beter te benutten.

    THEMA De expert spreekt | Eerste hulp bij traumatische ervaring? Toedekken!

    'In de volksmond is alles wat erg is, een trauma', zegt Leen Pakvis, directeur van Traumaloket Nederland. De veerkracht van mensen wordt volgens hem te vaak onderschat. 'Hulpverleners moeten het lef hebben terughoudend te zijn, maak pas op de plaats. Stop met die behandeldrift.'

    THEMA Feiten & Cijfers

    Ieder mens maakt vervelende of schokkende dingen mee, maar dit hoeft niet tot een trauma te leiden. Mensen zijn veerkrachtig, maar hoe zien de cijfers er eigenlijk uit met betrekking tot dit onderwerp? De antwoorden op deze vraag geven we hier.

    THEMA De cliënt spreekt | ‘Zonder tbs had ik niet meer geleefd’

    Barry (45) komt al van kind af aan in aanraking met politie en justitie. Uiteindelijk krijgt hij tbs, waardoor hij zijn leven terug krijgt.

    THEMA Reportage | ‘Betrokkenheid tonen en afstand bewaren’

    Rowan Traas is teamleider bij Fier, het landelijk expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Ze vertelt: 'Als ik mijn werk mee naar huis zou nemen, zou ik niet meer kunnen slapen.'

    THEMA De professional spreekt | ‘Ik verbind geen fysieke wonden maar de wonden van de ziel’

    Het is een hele uitdaging om te werken met asielzoekers en vluchtelingen, vindt psychiatrisch-verpleegkundige Wendy van de Ven. Ze werkt bij psycho- traumacentrum Zuid Nederland, onderdeel van Reinier van Arkel.

    COLUMN Doe die TV uit!

    In de ruim dertig jaar dat ik nu rondwandel in de welzijnssector is het onderwerp eenzaamheid steeds groter geworden. Een op de tien mensen in Nederland voelt zich momenteel sterk eenzaam, lees ik op eenzaam.nl.

    IN BEELD Oekraïne aan de Rijn

    Op twee cruiseschepen in de Rijn heeft de gemeente Arnhem plek ingeruimd voor vluchtelingen uit Oekraïne. Kiki Groot fotografeerde er mensen die halsoverkop, met alleen de kleding die ze droegen, in een vreemd land arriveerden.

    BOEK ‘Het zwaarste was dat ik me vaak zo onmachtig voelde’

    28 dagen zit schrijfster Eveline van de Putte bij haar stervende moeder op een kamer van een paar vierkante meter in een zorginstelling. Over de laatste veertien dagen schrijft ze het boek Lucht.

    DE STELLING Ondermijning kun je aanpakken met nudging

    Kun je ondermijning aanpakken met nudging? Hulpverleners Myrthe van Delden, Onderzoeker en opleidingsmanager bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB), en Reint Jan Renes, Gedragswetenschapper en lector Psychologie voor een Duurzame Stad verdedigen hun standpunt.

    COLUMN Stappen terug

    Als we het hebben over welzijn, dan streven we met zijn allen naar een steeds hoger niveau. Voor onszelf en als het meezit ook voor anderen. Dat lijkt te betekenen dat we steeds stappen vooruit moeten maken - met als voorwaarde dat het ons economisch voor de wind gaat.

    MEELOPEN MET Papa zit vast: een kijkje op de vadervleugel in Veenhuizen

    Aandacht voor het gezin, al in detentie beginnen met de re-integratie. Dat gebeurt op de vadervleugel in PI Veenhuizen. 'De schade voor de kinderen zoveel mogelijk beperken en voorkomen dat zij vaders voorbeeld volgen, dát is ons doel.'

    ERVARINGSDESKUNDIGE Kwetsbaarheid

    Doordat hij geen grenzen kon stellen, kreeg Ruud van den Goor twee keer een burn-out en recidiverende depressies. Uiteindelijk vond hij een veilige plek om met zichzelf aan de slag te gaan. Nu wil hij taboes rondom psychische kwetsbaarheid doorbreken en anderen perspectief bieden.

    KIPPENVEL ‘Ze vloog mij om mijn nek’

    Mindert is hulpverlener bij Stichting Reindert, waar hij mensen begeleidt op wie reguliere hulpverleners 'vastlopen', zoals ex-gedetineerden en geradicaliseerde mensen. Hij werd ingeschakeld door een gemeente die al 30.000 euro had uitgegeven om een inwoonster weer aan werk te helpen - maar zonder resultaat. Mindert bedacht een onconventionele oplossing.

    Kennistoets: Praten met kinderen

    Praten met kinderen is iets anders dan ze écht bereiken. Kinderen hebben hun eigen belevingswereld en zijn zeer loyaal aan hun ouders. ‘Vreemden’ komen niet zomaar binnen. Het winnen van vertrouwen en in gesprek komen, vraagt een eigen aanpak.

    Leen Pakvis over trauma’s: ‘Stop met die behandeldrift’

    'In de volksmond is alles wat erg is, een trauma', zegt Leen Pakvis, directeur van Traumaloket Nederland. Terwijl lang niet iedereen PTSS ontwikkelt en een behandeling nodig heeft. 'Hulpverleners moeten het lef hebben terughoudend te zijn. Want wat je overhoophaalt, moet je ook weer opruimen.'