Vijf jaar geleden werd de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) ingevoerd. Die wet moest er onder meer voor zorgen dat het middelbaar beroepsonderwijs transparanter werd, dat het werkveld meer invloed kreeg op het opleiden en dat de verantwoordelijkheid voor de mbo-opleidingen meer bij de opleidingen en werkgevers in de regio kwam te liggen. Nog lang niet overal is men daarin geslaagd. Een kwestie van tijd, of is de WEB ontoereikend?

Landelijk onderzoek geeft aan dat bijna twintig procent van de Nederlanders wel eens een psychotische ervaring heeft gehad. Bepaalde wijken vormen volgens Jim van Os, psychiater en epidemioloog, een verhoogd risico op deze stoornissen. ‘Een buurt waar mensen geen vertrouwen in elkaar hebben, maakt ongelukkig.’

Jongeren worden steeds meer gezien als een probleemgroep. Remedies worden voornamelijk gezocht in de repressieve sfeer. Maar jongeren zelf willen óók veiligheid op straat en regels op school. Ze willen echter dat die veiligheid en die regels in samenspraak met hén tot stand komt. ‘Wie jeugdigen wil inburgeren in de samenleving’, zo stelde Micha de Winter, ‘moet voorwaarden scheppen voor sociale verbondenheid. Dat betekent: een sociale infrastructuur creëren waarin jeugdigen zich welkom en gewaardeerd. Jeugdwelzijnswerkers spelen daarin als buurtpedagogen een essentiële rol.’

De brede school wordt van alle kanten bejubeld, maar extra geld van het rijk is niet te verwachten. Louise Schaapveld, projectleider van de Groningse vensterscholen, is bang dat de scholen ten onder gaan aan hun eigen succes. ‘Eerst stimuleren we kinderen om deel te nemen aan de activiteiten en vervolgens moeten we door wachtlijsten ‘nee’ verkopen.’

De nieuwe wet Basisvoorziening Kinderopvang – in de maak – schiet tekort, vindt Marianne Riksen-Walraven. ‘Er worden nauwelijks eisen gesteld aan de kwaliteit van de pedagogiek in kinderdagverblijven.’ En dat is hoog nodig, weet zij na drie jaar hoogleraarschap voor de kinderopvang. ‘Het is politiek niet correct om te zeggen dat je uit moet kijken met kinderopvang voor baby’s.” Riksen zegt het toch. “Ik vind het schandalig dat we alleen maar zoveel mogelijk vrouwen naar de arbeidsmarkt willen sturen.’

Vier van de vijf psychiatrisch patiënten die in een separeercel verblijven komen zelden tot nooit in de buitenlucht. Terwijl negen van de tien cliënten aangeven dit wel te willen. De huidige bouwkundige voorzieningen en het tekort aan personeel staan het regelmatig luchten van patiënten in de weg. Luchten als zodanig is nauwelijks een issue voor beleidsmakers.

De beleidsvoornemens van VWS voor ggz, verslavingszorg en maatschappelijke opvang bieden weinig nieuwe maatregelen. Maar instellingen voor maatschappelijke opvang en geestelijke gezondheidszorg maken zich zorgen om de financiële nood van minima en middeninkomens vanwege alle bezuinigingen. ‘Veel mensen kunnen de druk niet meer aan.’

'Er worden netwerken om de jeugd heen gebouwd als de problemen er al lang en breed zijn,' zegt gezinstherapeute Gitty Feddema. Ze verzet zich ertegen dat de maatschappij moet mee helpen met de opvoeding, zoals onder meer geadviseerd is aan het Kabinet. 'Er zijn maar twee mensen die vanaf de wieg moeten opvoeden: de ouders. Die moeten - eventueel met hulp - hun verantwoordelijkheid nemen.'

Hoewel het aantal adviezen en meldingen over kindermishandeling de afgelopen drie jaar bijna verdubbeld is, betreft dit slechts een klein deel van het aantal kinderen dat mishandeld wordt. Volgens de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling moeten er strengere maatregelen komen om vooral preventief iets te kunnen doen. ‘Ook de pedagogische tik moet verboden worden.’