Een zorgrelatie is altijd asymmetrisch – ofwel ongelijkwaardig – van aard. Een cliënt heeft zorg en hulp nodig en is daarvoor altijd afhankelijk van anderen. Natuurlijk: ‘it takes two to tango’, maar we kunnen als professional niet de schijn hoog houden over een gelijkwaardige relatie met onze cliënten. Gelijkwaardigheid vereist echter wel vertrouwen tussen professional en cliënt, zodat de zorgrelatie niet omslaat in een ongelijkwaardige relatie. Het lastige met vertrouwen is dat het voor beide actoren een sprong in het diepe is; vertrouwen laat zich niet regelen.

Prof. dr. Marian Verkerk, Hoogleraar zorgethiek, UMCG.

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?

• Wat “vertrouwen” betekent in de relatie met je cliënt. Een filosofische benadering.
• Hoe vertrouwen verschilt van andere centrale begrippen in de zorg, zoals respect voor autonomie. Hoe het vertrouwen zich verhoudt tussen cliënt en professional met de autonomie van de cliënt.
• Wat het van de zorgverlener en van de zorgontvanger vraagt om elkaar daadwerkelijk te vertrouwen en welke skills je nodig hebt.

Met concrete voorbeelden wordt duidelijk gemaakt hoe onkunde en onwetendheid over verlies en verdriet leidt tot eenzaamheid, zowel in de familie- en vriendenkring als op het werk en op school. Verschillende praktische tips komen aan de orde om eenzaamheid te reduceren.

Prof. dr. Manu Keirse, emeritus hoogleraar, Universiteit Leuven.

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?

• Hoe je mensen in rouw benadert om te voorkomen dat ze in eenzaamheid terecht komen.
• Hoe je mensen wegwijs kunt maken in de emotionele aardverschuiving waarin ze terecht komen.
• Wat je concreet kunt doen voor mensen in verdriet.

Een indringend verhaal van een ervaringsdeskundige die in haar jeugd verkracht werd. Met haar persoonlijke verhaal wil ze slachtoffers en professionals laten zien dat mensen met een ernstig trauma zeker kunnen genezen.

Iene Noorlander, maatschappelijk werkster/ervaringsdeskundige.

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?

• Hoe mishandeling/misbruik er uit ziet.
• Wat een kind nodig heeft om te overleven.
• Hoe we het nu in de hulpverlening doen als we worden geconfronteerd met seksueel geweld.

Deze dag lijkt heel diverse thema’s te hebben: eenzaamheid, verlies, overleven na traumatisering. Toch kun je zeggen dat door al die thema’s een rode draad loopt: namelijk duiding geven aan cliënten wier leven wordt getekend door precariteit – dat is een specifieke vorm van kwetsbaarheid. In zijn slotlezing zal prof. dr. Andries Baart ingaan op de analyse van sociale vraagstukken in termen van precariteit. Deze nieuwe benadering van een ‘hachelijk bestaan’ blijkt wereldwijd een werkzame en vruchtbare manier te zijn om te kijken naar vraagstukken in het sociaal domein. Het is een andere benadering dan de huidige, die wordt geduid in termen van armoede of marginaliteit, zelfredzaamheid, geluk, kracht en autonomie.
Wat is precariteit, wat heb je eraan en hoe kan dit uitgangspunt de situatie verhelderen waarin moderne sociale problemen moeten worden aangepakt? Van schulden tot eenzaamheid, van werkloosheid tot populisme, van verward gedrag tot institutioneel geweld? Dat zijn de vragen die we aan het einde van de dag oppakken en waarmee we het professionele denken een paar stappen verder willen brengen.

Prof. dr. Andries Baart, gasthoogleraar UMC Utrecht, afdeling Psychiatrie; North-West University, afdeling Optentia (Zuid-Afrika).

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?

• Moderne kwetsbaarheden begrijpen.
• De voordelen van denken in termen van precariteit.
• De samenhang zien tussen sociale problemen die ogenschijnlijk los van elkaar staan.