Door Ephraïm Patty – In de derde Wmo-voortgangsrapportage die staatssecretaris Bussemaker van VWS begin juni uitbracht, zei ze dat vernieuwend welzijnswerk nodig is. Het ministerie van VWS vroeg hierop aan MOVISIE om hier vorm aan te geven, vertelt Van Alkemade. Hij is senior adviseur en manager van het team leefbaarheid en sociale samenhang bij het kennisinstituut.

Adviseurs
De vijf gemeenten krijgen elk twee adviseurs van het kennisinstituut toegewezen die een langere periode bij hen mee zullen kijken en speciale activiteiten zullen ontwikkelen. ‘In dit project houden wij ons dus bezig met de opdrachtgevende en met de uitvoerende rol.’

Pilot
Het kennisinstituut is op dit moment in gesprek over pilots met gemeenten en welzijnsorganisaties in Leeuwarden, Arnhem, Eindhoven, Utrecht en Den Haag. Met de pilot hoopt het kennisinstituut drie vragen te beantwoorden. Hoe kan het welzijnswerk zich sterk en deskundig maken, hoe kan de rol van gemeenten veranderen zodat het welzijnswerk meer ruimte voor kwaliteit krijgt en hoe kunnen burgers hun rol pakken als samenwerkingspartner en beoordelaar van welzijn in de wijk?

Bezoekers
Volgens Van Alkemade is het huidige welzijnswerk productiegericht, terwijl het oplossingsgericht zou moeten zijn. ‘Zo werken sommige gemeenten en welzijnsorganisaties met prestatieovereenkomsten waarin er bijvoorbeeld alleen naar het bezoekersaantal in een buurthuis wordt gekeken. Dat buurthuis wordt dan dus afgerekend op het aantal bezoekers dat wordt geteld. Maar wat gebeurt er dan in dat buurthuis en welk effect heeft dat op de bezoekers en de buurt?’

Bemoeien
De senior adviseur denkt dat gemeenten meer moeten luisteren naar welzijnsorganisaties en buurtbewoners, op die manier moet er samen gewerkt worden aan een vernieuwing in het welzijnswerk. ‘Sinds de jaren negentig is de gemeente zich steeds meer gaan bemoeien met de uitwerking van hun welzijnsbeleid. Hierdoor werden welzijnswerkers steeds meer uitvoerders van dit beleid, hun eigen professionele kennis werd onvoldoende gebruikt of zij positioneerden zichzelf hier onvoldoende in.’

Vernieuwing
Voor de dertien welzijnsorganisaties waar Van Alkemade al mee sprak, kwam de gewenste vernieuwing van MOVISIE niet als een verrassing. ‘De meeste organisaties zagen dit zelf ook al in en waren hier al mee bezig. Voor ons is het nu zaak om die vernieuwing te begeleiden en te ondersteunen. Dat kan gaan van bijeenkomsten voor de vijf gemeenten en jaarlijkse expertmeetings tot de lokale scholing van welzijnswerkers en het uitvoeren van activiteiten in de sturing met burgers. Daarnaast gaan we de goede praktijken in beeld te brengen zodat deze waar nodig aangepast en gebruikt kunnen worden in andere gemeenten.’

Kriegel
Langzamerhand worden gemeenten en welzijnsorganisaties kriegel van alle ideeën die er geopperd worden, vermoedt Van Alkemade. ‘Daarom kijk ik nu als projectleider hoe wij kunnen aansluiten bij de lokale agenda’s, en er ook samengewerkt kan worden met andere projecten. Binnen MOVISIE is er afstemming met het project ‘Beter in Meedoen’, gericht op het werken met beproefde praktijken. Ook het Servicepunt Welzijnsinformatie is erg interessant voor ons, zij zien meer en meer de bewoners als partner in de beoordeling van welzijnsprojecten. Dat sluit aan bij onze visie op het versterken van sociale wijkverbetering.

Profileren
De inbreng van de gemeenten heeft zeker invloed op de binding en participatie van bewoners in de wijken, maar de belangrijkste rol daartoe ligt toch bij de sociale professionals, denkt de projectleider. ‘Welzijnswerkers moeten zich weer gaan profileren op het gebied waar ze goed in zijn. En dat hoeven ze niet alleen en geïsoleerd te doen.’